Θα μπορούσε η λαϊκή Δεξιά να ακολουθήσει την οδό του «θατσερισμού»; Το ενδιαφέρον ερώτημα έθεσε ο Νίκος Μαραντζίδης σε άρθρο του την περασμένη Κυριακή στην «Καθημερινή», περιγράφοντας το μετέωρο βήμα της λαϊκής Δεξιάς μεταξύ «θατσερισμού» και Ακροδεξιάς – και εγώ, ως δεδηλωμένος θατσερικός, τσίμπησα αμέσως. Η λαϊκή Δεξιά, όπως έχουμε πια καταλάβει όλοι, είναι στην πραγματικότητα η ελληνική Δεξιά. Οι προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς για τη αυτόνομη εκπροσώπηση της φιλελεύθερης πτέρυγας της Δεξιάς έχουν αποτύχει οικτρά. Συνεπώς, το μετέωρο βήμα που τόσο εναργώς περιγράφει στο άρθρο του ο Μαραντζίδης αφορά τον κορμό της παράταξης που ονομάζουμε «Δεξιά».
Εχει τη δυνατότητα αυτό το ιδιότυπο μόρφωμα να ακολουθήσει την πορεία που πήρε το Συντηρητικό Κόμμα της Βρετανίας επί Θάτσερ; Θεωρητικά, ναι· στην πράξη, όμως, είναι σχεδόν αδύνατον. Ο Ρόμπιν Χάρις (λογογράφος της Θάτσερ, βιογράφος της, πρώην επικεφαλής του ερευνητικού ινστιτούτου του κόμματος και συγγραφέας μιας εξαιρετικής επίτομης ιστορίας του Συντηρητικού Κόμματος) είναι εκείνος που προσδιορίζει καλύτερα τον «θατσερισμό». Η Θάτσερ βρήκε ένα προσωπικό τρόπο, ώστε να συγκεράσει δύο τάσεις οι οποίες ανέκαθεν συνυπήρχαν και αντιμάχονταν μέσα στο κόμμα: βρήκε τις πολιτικές ώστε να ενισχύσει ταυτοχρόνως τον φιλελευθερισμό που απευθύνεται στο άτομο και τον συντηρητισμό που αφορά τους θεσμούς.
Θεωρητικά, αυτό θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα. Η σημερινή Ελλάδα, η χρεοκοπημένη εξαιτίας του κράτους, δεν διαφέρει πάρα πολύ από τη Βρετανία του Κάλαχαν, ο οποίος έχει γράψει στα απομνημονεύματά του ότι ως πρωθυπουργός ξυπνούσε με τη σκέψη ότι αν ήταν νεότερος, θα μετανάστευε, επειδή η χώρα του βυθιζόταν. Ο Αντώνης Σαμαράς δεν ήταν εκείνος που μας είπε τις προάλλες ότι οι μεταρρυθμίσεις εξελήφθησαν σαν «πικρό χάπι», ενώ θα έπρεπε να γίνουν κατανοητές ως μεταβολές προς το συμφέρον των πολλών; Αυτό ακριβώς ήταν που πέτυχε η Θάτσερ: έκανε τους Βρετανούς να πιστέψουν...
συνέχεια
... ότι οι μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε ήσαν προς το συμφέρον των πολλών. Επίσης, η Θάτσερ εφήρμοσε πολιτικές για την ενίσχυση των θεσμών, μέσω των οποίων όμως χτίζεται η ατομική ευθύνη: οικογένεια, έννομη τάξη, εκπαίδευση. Οσο και αν βλέπω τους Λοβέρδους να διαδέχονται τους Αρβανιτόπουλους στην κυβέρνηση του Σαμαρά, δυσκολεύομαι να φαντασθώ την ελληνική Δεξιά να διαφοροποιείται από αυτούς τους στόχους.
Επομένως, γιατί δεν μπορούμε να έχουμε έναν ελληνικό «θατσερισμό». Κατ’ αρχάς, επειδή το πολιτισμικό υπόβαθρο διαφέρει. Εδώ οι κοινωνικοί θεσμοί που επικρατούν στη Δύση είναι εξασθενημένοι: είναι ένα σαθρό κέλυφος που μέσα του δεν περιέχει τίποτε. Μπαίνεις στο πανεπιστήμιο, εντάσσεσαι στο κόμμα (το όποιο κόμμα), κάνεις διδακτορικό και, αν γλείψεις εκεί που πρέπει, γίνεσαι και «καθηγητής». Εδώ, ο κυρίαρχος θεσμός είναι η πελατειακή σχέση με τον κοτζάμπαση που μεταμορφώθηκε σε βουλευτή, καθηγητή, υπουργό.
Ωστόσο, το έχει δείξει η σύντομη Ιστορία (λιγότερο από διακόσια χρόνια...) αυτού του κράτους, που ανέδειξε Τρικούπη, Βενιζέλο, Καραμανλή, ότι η δυνατότητα να υπερβαίνουμε τα αδιέξοδα υπάρχει. Η προϋπόθεση είναι να υπάρχει ηγέτης, ο οποίος ξέρει πού θέλει να πάει και καταφέρνει να το μεταδώσει αυτό στον κόσμο. Εν τέλει, η περίπτωση του «θατσερισμού» στη Βρετανία δεν διαφέρει. Ο Ρ. Χάρις, που ανέφερα παραπάνω, καταλογίζει στη Θάτσερ ότι δεν κατόρθωσε να βρει τον διάδοχό της. Πώς θα μπορούσε να είχε βρεθεί; Οι προσωπικότητες δεν επαναλαμβάνονται. Αλλωστε, αν θυμάμαι καλά, οι επιστήμονες στο Εδιμβούργο δημιούργησαν την προβατίνα Ντόλυ μετά την αποχώρηση της Θάτσερ...
από τή στήλη "ΦΑΛΗΡΕΥΣ"
τής Καθημερινής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.