Το σχέδιο Τσίπρα για τον «άξονα του Νότου»

TVXS Ανάλυση 07:27 | 05 Αυγ. 2016 

Χώρο ουσιαστικής πολιτικής ύπαρξης στον νέο, μετά-Brexit, ευρωπαϊκό χάρτη και χρόνο ανασύνταξης στην ευρωζώνη του Σόιμπλε και των πολλών, όσο και ασαφών, ταχυτήτων διεκδικεί η Ελλάδα μέσα από τις κινήσεις Τσίπρα για ενεργοποίηση του άξονα του Νότου.

Η πρωτοβουλία του πρωθυπουργού για σύγκλιση συνόδου κορυφής των χωρών του Νότου στην Αθήνα κυοφορείτο εδώ και αρκετό καιρό, ζυμώθηκε και συζητήθηκε στην τελευταία σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ενωσης όταν ήταν νωπό ακόμη το σοκ του Brexit, και αναμένεται να πάρει επίσημη μορφή μέσα στις επόμενες ημέρες.
Η πρωτοβουλία για τη «Σύνοδο των Αθηνών»
Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που η απήχηση και η εμβέλειά της μένει να μετρηθούν, ήδη όμως τα μηνύματα...

συνέχεια
...φέρονται να είναι θετικά τουλάχιστον από το Παρίσι και τη Ρώμη. Πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα είναι να γίνει στις αρχές του Σεπτέμβρη εδώ, στην Αθήνα, η επίσημη πρώτη του «άξονα του Νότου», με τη συμμετοχή του Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, αλλά και των ηγετών της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Κύπρου και της Μάλτας.
Η προτεινόμενη ημερομηνία για τη συνάντηση είναι η 9η Σεπτεμβρίου – μια ημερομηνία καθόλου τυχαία, με δεδομένο ότι θα έχει προηγηθεί στις 25 Αυγούστου η Σύνοδος των ευρωπαίων Σοσιαλιστών ηγετών στο Παρίσι παρόντος και του Αλέξη Τσίπρα, ενώ ακολουθεί λίγες ημέρες αργότερα, η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Μπρατισλάβα που αναμένεται να χαράξει τον οδικό χάρτη της μετά-Brexit εποχής.
Οι «ρωγμές» στο δόγμα της λιτότητας
Πρώτο ζητούμενο αυτού του νέου «νότιου άξονα», τουλάχιστον για την ελληνική πλευρά, είναι η διαμόρφωση κοινής γραμμής απέναντι στις πολιτικές λιτότητας και το γερμανικό δόγμα της σιδηράς δημοσιονομικής πειθαρχίας – ένα δόγμα, , στο οποίο άνοιξε ρωγμές η πρόσφατη ελαστικότητα προς την Ισπανία και την Πορτογαλία και η απόφαση, με παρέμβαση Βερολίνου μάλιστα, να μην επιβληθούν κυρώσεις στις δύο χώρες για τα υπερβολικά τους ελλείμματα.
Πάνω σ’ αυτές τις ρωγμές θα επιχειρήσει να πατήσει η ελληνική κυβέρνηση, εκμεταλλευόμενη το «δεδικασμένο» ευελιξίας προς την συντηρητική ηγεσία της Ισπανίας και τον Μαριάνο Ραχόι και διεκδικώντας ισότιμη μεταχείριση για όλες τις πιεσμένες δημοσιονομικά χώρες ανεξαρτήτως του πολιτικού «χρώματος» της κυβέρνησης.
Στην πίσω πλευρά των ελληνικών σχεδιασμών βρίσκεται, σαφώς, ο στόχος για τα χαμηλότερα πλεονάσματα μετά το 2018 και η μάχη που θα δοθεί επ’ αυτών με το Βερολίνο τους επόμενους μήνες – μια μάχη, στην οποία το Μαξίμου επιδιώκει να συστρατεύσει όσο το δυνατόν περισσότερους συμμάχους και όπλα.
Στο πλαίσιο αυτό εκτιμάται ότι θα είναι πολύ δύσκολη η άρνηση των υπολοίπων «νοτίων» να στηρίξουν την Ελλάδα, με δεδομένη – όπως υπενθυμίζουν κυβερνητικές πηγές – και την σθεναρή στήριξη που έδωσε η Αθήνα σε Ισπανία και Πορτογαλία στην τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup.
Ο Ολάντ και ο Ρέντσι
Οι ίδιες πηγές ποντάρουν ιδιαίτερα στον ρόλο του Φρανσουά Ολάντ και του Ματέο Ρέντσι εκτιμώντας ότι αμφότεροι – αν και για διαφορετικούς λόγους ο καθένας– έχουν συμφέρον σ’ αυτή τη συγκυρία να εμφανιστούν ως σύμμαχοι της Ελλάδας.
Ο μεν Φρανσουά Ολάντ, αντιμέτωπος με τον πόλεμο του ISIS επί γαλλικού εδάφους αλλά και με τη βαριά λαϊκή δυσαρέσκεια λόγω της σκληρής εργασιακής μεταρρύθμισης, αναζητά εναγωνίως διόδους ενίσχυσης του προοδευτικού-κεντροαριστερού του προφίλ και η συμμαχία με τον Αλέξη Τσίπρα είναι ένα χρήσιμο όχημα.
Ο δε Ματέο Ρέντσι, διεκδικώντας επίσης ευελιξία στους ευρωπαϊκούς κανόνες για τη στήριξη των ιταλικών τραπεζών και αντιμετωπίζοντας κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας κι ένα κρίσιμο συνταγματικό δημοψήφισμα το φθινόπωρο, θέλει επίσης να ενισχύσει τις γέφυρες με την αριστερά και τις προοπτικές της πολιτικής του επιβίωσης.
Ο Πορτογάλος πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα, από την άλλη πλευρά, είναι ο μόνος ευρωπαίος ηγέτης πλην του Αλέξη Τσίπρα που στην κυβέρνησή του μετέχουν και αριστερές δυνάμεις, ενώ ο συντηρητικός – και… φίλος του Σόιμπλε – Μαριάνο Ραχόι θα αναγκαστεί να αναζητήσει νέες ισορροπίες σε μια Ευρώπη που μετασχηματίζεται χωρίς καθαρή πυξίδα και μια Ισπανία που απειλείται με ακυβερνησία διαρκείας.
Η αγωνία του προσφυγικού
Πρόσθετο όπλο, δε, σ’ αυτή την προσπάθεια θεωρείται η αγωνία και των 7 χωρών του νότιου ευρωπαϊκού τόξου για μια νέα έξαρση της προσφυγικής κρίσης και η ανάγκη χάραξης κοινής γραμμής μετά το πραξικόπημα στην Τουρκία.
Αυτή τουλάχιστον είναι η εκτίμηση του ελληνικού κυβερνητικού επιτελείου και πάνω της βασίζεται η πρωτοβουλία για ενεργοποίηση του «άξονα του Νότου».
Μένει να φανεί μέσα στις επόμενες ημέρες το κατά πόσο οι εν λόγω εκτιμήσεις και σχεδιασμοί μπορούν να έχουν και ουσιαστικό αντίκρυσμα – ήτοι, μια πραγματικά παρεμβατική σύμπραξη των νοτίων της Ευρώπης, η οποία ουδέποτε επετεύχθη κατά τη μεγάλη ελληνική κρίση του 2015…