Μεταπολεμικά, έχουμε δαπανήσει πέντε «σχέδια Μάρσαλ», ένα αμερικανικό και τέσσερα ευρωπαϊκά, χωρίς να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε βιώσιμες και αποτελεσματικές δομές ανάπτυξης. Το μέγεθος της συστημικής αποτυχίας της χώρας φαίνεται (και είναι) τραγικό, αρκεί να αναλογιστούμε ότι η χρηματοδότηση της χώρας από αυτές τις εξωτερικές πηγές, μαζί με τα 26 δισ. του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ. Αν είχαμε πετύχει να τα αξιοποιήσουμε με τον μέσο όρο σύνεσης και διορατικότητας που επέδειξαν άλλες χώρες στην αξιοποίηση ανάλογων ή (κατά κανόνα) πολύ μικρότερων πόρων, η Ελλάδα θα ήταν μια τελείως διαφορετική χώρα. Δεν το πετύχαμε.
Εχουμε αντλήσει, έστω, τα αναγκαία διδάγματα από αυτήν την αποτυχία, ώστε να αποφύγουμε την επανάληψή της; Αυτό είναι το καίριο ζήτημα σήμερα, για προφανείς λόγους. Αφενός, τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ είναι η μόνη σίγουρη διαθέσιμη πηγή χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, καθώς όλες οι άλλες πηγές εξαρτώνται από ποικίλους παράγοντες κινδύνου, διεθνείς και εσωτερικούς. Αφετέρου, το μέγεθος αυτών των κεφαλαίων έχει πολλαπλάσια σε σχέση με το παρελθόν σημασία, επειδή η κοινωνία μετρά 1,3 εκατ. θύματα της ανεργίας, εκ των οποίων μάλιστα τα δύο τρίτα περίπου είναι άνεργοι για περισσότερους από δώδεκα μήνες - μακροχρόνια. Σε αυτές τις συνθήκες, κάθε ευρώ μετρά για πολλά προ-της-κρίσης-ευρώ. Η διαχείρισή του πρέπει να γίνει με ευθύνη και διαφάνεια.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις; Ανάμεσά τους θα ξεχώριζα τρεις.
(α) Για να γίνει καλή χρήση των πόρων...