Η κριτική που δέχεται ο πρόεδρος Ομπάμα για τους χειρισμούς του στο
θέμα της Συρίας λέει περισσότερα για τους επικριτές του και για το
επίπεδο πολλών πολιτικών αναλυτών, παρά για τον ίδιο. Μέσα στη φασαρία
και την ασάφεια, όμως, δεν πρέπει να χάσουμε την ουσία: η πρόταση να
τεθεί το χημικό οπλοστάσιο της Συρίας υπό διεθνή επιτήρηση λύνει πολλά
προβλήματα, ενώ μια στρατιωτική επέμβαση θα δημιουργούσε περισσότερους
κινδύνους. Ενώ το συριακό ζήτημα όδευε προς αδιέξοδο, τώρα ενισχύθηκαν
οι προοπτικές για μια ουσιαστική διεθνή παρέμβαση στην εμφύλια σφαγή. Οι
ΗΠΑ, το συριακό καθεστώς και η διεθνής κοινότητα βρέθηκαν σε αδιέξοδο
όταν χρησιμοποιήθηκαν χημικά όπλα εναντίον πολιτών σε προάστιο της
Δαμασκού, που ελέγχεται από αντικαθεστωτικές δυνάμεις. Οι υποψίες αμέσως
έπεσαν πάνω στο καθεστώς – είναι η μόνη δύναμη στη Συρία που διαθέτει
χημικά όπλα και φάνηκε ότι εκτοξεύθηκαν από τα δικά της εδάφη. Ο Ομπάμα
είχε δηλώσει ότι η χρήση χημικών όπλων ήταν «κόκκινη γραμμή», η
παραβίαση της οποίας θα προκαλούσε δυναμική αντίδραση των ΗΠΑ. Η επιλογή
του προέδρου, λοιπόν, ήταν απλή, αλλά δύσκολη: στρατιωτική εμπλοκή
χωρίς να γνωρίζει κανείς πού θα οδηγούσε ή υποχώρηση της Αμερικής, η
οποία θα δεχόταν ισχυρό πλήγμα στην αξιοπιστία της. Η Ιστορία βρίθει
περιπτώσεων όπου η πορεία προς την καταστροφή συνοδεύεται από τα τύμπανα
της υπερηφάνειας και έτσι φαινόταν αναπόφευκτο ότι οι ΗΠΑ θα
εμπλέκονταν σε έναν πόλεμο που δεν ήθελαν.
Ο Ομπάμα αντιμετώπιζε στρατηγούς που δεν πίστευαν ότι η επιχείρηση θα
είχε αίσιο τέλος, στο Κογκρέσο ελάχιστα μέλη υποστήριζαν την πρότασή του
για στρατιωτική επιχείρηση, η κοινή γνώμη της χώρας του ήταν
συντριπτικά εναντίον τέτοιας επιχείρησης και τα περισσότερα μέλη της
διεθνούς κοινότητας ήταν αντίθετα με το ενδεχόμενο του πολέμου. Δρώντας
μονομερώς –ή έστω με μικρή «συμμαχία των προθύμων»– ο Ομπάμα θα
παραβίαζε τους διεθνείς νόμους με το επιχείρημα ότι επιβάλλει το διεθνές
δίκαιο στη Συρία. Ετσι θα συνέχιζε την υπερήφανη παράδοση της
μονομερούς δράσης η οποία οδήγησε τον προκάτοχό του Τζορτζ Μπους στον
καταστροφικό πόλεμο στο Ιράκ πριν από 10 χρόνια. Αποδεχόμενος την
πρόταση της Ρωσίας να τεθούν υπό διεθνή έλεγχο τα χημικά όπλα της
Συρίας, ο Ομπάμα κερδίζει σε πολλά επίπεδα και οι κίνδυνοι υποχωρούν.
Εάν πετύχει το εγχείρημα, εξουδετερώνεται ο κίνδυνος της διασποράς και
χρήσης των χημικών όπλων, ενώ άλλες χώρες βλέπουν ότι η χρήση τους
οδηγεί σε μεγάλες περιπέτειες· αποδυναμώνεται το συριακό καθεστώς, αλλά
δεν χαρίζεται η χώρα στους αντάρτες· ο πρόεδρος αποφεύγει μια ήττα στο
Κογκρέσο, η οποία θα είχε σοβαρότατες επιπτώσεις για την πολιτική σκηνή
της χώρας του· ενισχύεται η αξιοπιστία του ΟΗΕ και, συνεπώς, το αίσθημα
εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών του. Εάν η ρωσική πρόταση αποδειχθεί
τέχνασμα, τότε, για να αποφευχθεί πλήγμα στο γόητρο της χώρας του, ο
Ομπάμα θα πρέπει να δράσει. Ομως, θα έχει στο πλευρό του αρκετούς
Αμερικανούς, αλλά και άλλους που τώρα προτιμούν να δοθεί στη διπλωματία
μία ευκαιρία ακόμη. Το ευτύχημα είναι ότι, αντιθέτως με πολλές
προηγούμενες περιπτώσεις στην Ιστορία, η πορεία προς τον γκρεμό διεκόπη. (Καθημερινή 13/9/'13) |
|
