GARY SHILLING / BLOOMBERG
Το δολάριο ΗΠΑ ενισχύεται για λόγους πολύ πέραν
των εσκεμμένων υποτιμήσεων του ευρώ και του γιεν. Οι μεγαλύτεροι
εξαγωγείς εμπορευμάτων εξωθούν σε πτώση τα νομίσματά τους καθώς
υποχωρούν οι τιμές των εμπορευμάτων.
Τα δολάρια Καναδά, Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας καθώς και το ρεάλ
Βραζιλίας, το ρούβλι Ρωσίας και τα νομίσματα άλλων αναδυόμενων
οικονομιών παίζουν το ίδιο παιχνίδι.
Προσφάτως ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Νέα Ζηλανδίας τόνισε
πως ακόμη και με την πτώση του δολαρίου Νέας Ζηλανδίας, το κίουι
βρίσκεται σε «αδικαιολόγητα» επίπεδα και δεν αντανακλά την αποδυνάμωση
της παγκόσμιας αγοράς εμπορευμάτων. Νωρίτερα το κίουι είχε ενισχυθεί
εξαιτίας των αυξημένων εξαγωγών κρέατος και γαλακτοκομικών στην Κίνα και
των υψηλών τιμών του γάλακτος, που έχουν κάνει βουτιά. Διακυβεύεται
έτσι η οικονομική ανάπτυξη της Νέας Ζηλανδίας. Η Τράπεζα του Καναδά
άφησε προσφάτως αμετάβλητο το βασικό επιτόκιό της στο 1% και εκτιμά πως ο
πληθωρισμός θα πλησιάσει τον στόχο του 2%. Αλλά η υποχώρηση των τιμών
της ενέργειας και άλλων εμπορευμάτων έχει πλήξει την οικονομία του
Καναδά, που και πάλι αυξάνεται με ρυθμό 2% όπως οι ΗΠΑ.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η «φούσκα» των εμπορευμάτων ανάγκασε
τους παραγωγούς βιομηχανικών πρώτων υλών να αυξήσουν την παραγωγή
χαλκού, ψευδάργυρου, σιδηρομεταλλεύματος και άνθρακα. Η νέα παραγωγή
οδήγησε στην κατάρρευση των τιμών στη διάρκεια της ύφεσης την περίοδο
2007-2009. Η ανάκαμψη που ακολούθησε δεν διήρκεσε πολύ και οι τιμές των
εμπορευμάτων υποχωρούν από τις αρχές του 2011, αναμφίβολα λόγω του
πλεονάσματος προσφοράς και της επιβράδυνσης της ανάπτυξης στην Κίνα, που
είναι πρώτη στον κόσμο σε κατανάλωση εμπορευμάτων. Οι μειώσεις των
τιμών οφείλονται επίσης στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης των
ανεπτυγμένων χωρών και σε ό,τι αφορά τα αγροτικά προϊόντα, οφείλονται
επίσης στον καλό καιρό και στο ότι έχουν αυξηθεί οι καλλιέργειες.
Μέχρι στιγμής, φέτος, υποχωρούν οι τιμές των σιτηρών όπως και των
βιομηχανικών εμπορευμάτων. Οι τιμές του πετρελαίου αυξάνονταν μέχρι τα
μέσα Ιουνίου, αλλά έκτοτε έχουν σημειώσει πτώση 25% και σήμερα
βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων έξι ετών.
Χάρη στη μέθοδο της υδραυλικής ρηγμάτωσης έχει αυξηθεί σε εκρηκτικό
βαθμό η παραγωγή πετρελαίου στις ΗΠΑ, ενώ η οικονομική στενότητα σε
Ευρώπη και Κίνα έχει περιορίσει την κατανάλωση. Υποχωρεί η τιμή του
χαλκού, που χρησιμοποιείται στα πάντα, από τα υδραυλικά είδη μέχρι τους
ηλεκτρονικούς υπολογιστές, καθώς έχει εκτιναχθεί η προσφορά και η ζήτηση
είναι περιορισμένη.
Οπως έχουμε ξαναπεί, η Κίνα αντιμετωπίζει σειρά προβλημάτων μεταξύ των
οποίων την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης, που πλήττει πολλούς
εξαγωγείς εμπορευμάτων καθώς εξαρτώνται από την Κίνα ως αγορά των
προϊόντων τους. Η Κίνα καταναλώνει περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας
παραγωγής χαλκού, κασσίτερου, μολύβδου και ψευδάργυρου και τεράστιες
ποσότητες λιθάνθρακα, σιδηρομεταλλεύματος, πετρελαίου και βάμβακα.
Εξάλλου, τα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου έχουν μεγαλύτερη απόδοση
από εκείνα του γερμανικού και του ιαπωνικού κράτους (ακόμη και από τα
ομόλογα του λιγότερου φερέγγυου Δημοσίου Ιταλίας και Ισπανίας). Ετσι
είναι προσοδοφόρος η πώληση αυτών των ομολόγων και η αγορά αμερικανικών.
Σε περιόδους κρίσης, το δολάριο είναι το ασφαλές καταφύγιο του κόσμου.
Με δεδομένες τις εσκεμμένες υποτιμήσεις νομισμάτων, τα περισσότερα
μεγάλα νομίσματα υποχωρούν έναντι του δολαρίου. Ως παγκόσμιο αποθεματικό
νόμισμα και νόμισμα των διεθνών συναλλαγών, το δολάριο δεν μπορεί να
υποτιμηθεί εύκολα.