Ας υποθέσουμε ότι για κάποιον λόγο αρχίζετε να χτυπάτε το κεφάλι σας με ένα μπαστούνι του μπέιζμπολ και αισθάνεστε άσχημα. Προφανώς, θα αισθανθείτε καλύτερα όταν σταματήσετε. Τι σας λέει αυτή η βελτίωση της κατάστασής σας; Σίγουρα ότι το να χτυπάτε το κεφάλι σας δεν είναι καλή ιδέα. Ωστόσο, θα σας δώσει μία ένδειξη ότι ο πόνος που αισθανθήκατε δεν δείχνει παθολογικό πρόβλημα, αλλά σχετίζεται με το ότι χτυπούσατε το κεφάλι σας. Και τώρα μπορείτε να αντιληφθείτε τα βασικά πράγματα που συνέβαιναν τα προηγούμενα χρόνια σε ορισμένες μεγάλες οικονομίες, της αμερικανικής συμπεριλαμβανομένης.
Ας ξεκινήσουμε με αυτό το παραμύθι από το εξωτερικό, την πολιτική λιτότητας στη Βρετανία. Οπως γνωρίζετε, το 2010, η τότε νεοεκλεγείσα κυβέρνηση των Συντηρητικών διεκήρυξε ότι μια δραστική περικοπή των δημοσιονομικών ελλειμμάτων ήταν αναγκαία, ώστε να μην καταλήξει η Βρετανία να γίνει Ελλάδα. Τη διετία που ακολούθησε, η βρετανική οικονομία, η οποία είχε εμφανίσει μια σχετικά καλή ανάκαμψη μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, κατά το μάλλον ή ήττον ακινητοποιήθηκε. Εντούτοις, το 2013 ανέκτησε το βήμα της και η κυβέρνηση πανηγύρισε για την επιτυχία της πολιτικής της. Ο ισχυρισμός αυτός δεν ήταν καθόλου σωστός. Αυτό το οποίο στην πραγματικότητα συνέβη, ήταν ότι οι Τόρις χαλάρωσαν λίγο τα λουριά: δεν αντέστρεψαν την πορεία της λιτότητας, απλώς δεν προχώρησαν σε επιπλέον περικοπές. Σταμάτησαν, δηλαδή, να χτυπούν τη Βρετανία στο κεφάλι και σύντομα ένιωσε καλύτερα. Οπως επισημαίνει ο Σάιμον Ρεν-Λιούις του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εάν η ραγδαία ανάπτυξη μετά μια ανώφελη κάμψη λογίζεται ως επιτυχία, τότε θα πρέπει η κυβέρνηση να παύσει τη λειτουργία της μισής οικονομίας για ένα χρόνο και τον επόμενο η ανάπτυξή της θα είναι φανταστική.
Εν τω μεταξύ, εμείς στις ΗΠΑ δεν ακολουθούσαμε μια δεδηλωμένη πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας, αλλά την εφαρμόζαμε έμπρακτα μέσω των δραστικών περικοπών από τις πολιτειακές και τοπικές αρχές. Τα καλά νέα είναι ότι κι εμείς, όπως φαίνεται, χαλαρώσαμε τα λουριά. Οι δημόσιες δαπάνες δεν αυξάνονται στις ΗΠΑ, αλλά, τουλάχιστον, δεν μειώνονται, οπότε η οικονομία, ως αποτέλεσμα, τα πηγαίνει καλύτερα. Τελικά, αρχίζουμε να διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ανάπτυξη στην απασχόληση και στο ΑΕΠ. Ποιο σημαντικό μάθημα διδασκόμαστε από την όψιμη επί Μπαράκ Ομπάμα ανάκαμψη; Κυρίως το ότι όλα όσα ακούμε για την οικονομική του πολιτική είναι λάθος. Ξέρετε τώρα: ότι η οικονομία παραπαίει γιατί το Ομπαμακέαρ (το πρόγραμμα περίθαλψης που προώθησε) καταστρέφει θέσεις εργασίας και ότι οι ομιλίες του κατά των επιχειρήσεων (αν και δεν έχει κάνει καμία) αποθαρρύνουν τους επιχειρηματίες κ.λπ. Η αλήθεια είναι ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει εξαιρετικές επιδόσεις επί Ομπάμα, δημιουργώντας 6,7 εκατ. θέσεις εργασίας απ’ όταν ανέλαβε πρόεδρος έναντι των 3,1 εκατ. θέσεων επί Τζορτζ Μπους. Τα εταιρικά κέρδη και οι τιμές των μετοχών εκτινάχθηκαν. Αυτό που μας κρατάει πίσω είναι η πρωτοφανής λιτότητα του δημόσιου τομέα, αλλά καθώς σήμερα αυτή αμβλύνεται, η οικονομία θα τονωθεί.
Η βελτίωση αυτή θα συνεχιστεί στην περίπτωση των ΗΠΑ; Στη Βρετανία η κυβέρνηση σχεδιάζει να αρχίσει και πάλι να χτυπάει τη χώρα με το μπαστούνι του μπέιζμπολ. Στις ΗΠΑ η εικόνα είναι καλύτερη. Τα νοικοκυριά βρίσκονται σε καλύτερη οικονομική κατάσταση από ό,τι πριν από μερικά χρόνια και υπάρχει ακόμα αρκετή ζήτηση, ιδίως για την απόκτηση κατοικίας. Η δε πτώση στις τιμές του πετρελαίου θα αποβεί ευνοϊκή για το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, αν και ορισμένες περιοχές και ειδικά το Τέξας θα δεχθούν πλήγματα. Οπότε είμαι αρκετά αισιόδοξος για το 2015 και ενδεχομένως και για τα επόμενα χρόνια, εφόσον θα αποφεύγουμε να προκαλούμε εμείς βλάβη στον εαυτό μας. Το καλύτερο θα ήταν να αφήσουμε το μπαστούνι του μπέιζμπολ στο έδαφος, σωστά;
kathimerini.gr
