 |
| Ο νέος Φανοστάτης |
Παίρνοντας αφορμή από τά σημερινά εγκαίνια τού νέου φανοστάτη στό Άϊ Νικολάκι τού Γιαλού πού θά γίνει «Περί λύχνων αφάς» έψαξα καί βρήκα τήν ιστορία τών πρώτων φαναριών τής Αθήνας πού ξεκινάει τό 1835 μέ τή σύσταση τού Δήμου Αθηναίων (Δ.Α.) καί σάς τήν παραθέτω μαζί μέ λίγες αλλά ενδεικτικές φωτογραφίες τών πρώτων αυθεντικών φαναριών.
«Περί λύχνων αφάς», λοιπόν!
Καί γιά όσους δέν έχουν φρέσκα τά αρχαία τους, η σημασία τής φράσης είναι : «κατά τήν ώρα πού ανάβουν οι λυχνίες». Έχει, επίσης τήν έννοια : «τήν ώρα πού αρχίζει νά νυχτώνει» ή «προτού νυχτώσει τελείως». Δηλαδή, μ' άλλα λόγια : «σύθαμπα», «στά σουρουπώματα».
Δ.Ν.Α.
-----
Δείτε τήν ιστορία τών πρώτων φαναριών τής Πρωτεύουσας :
 |
| Από τά πρώτα φανάρια δημοσίου φωτισμού που απέκτησε η Αθήνα |
Με την πάροδο του χρόνου τα φανάρια λαδιού αντικαταστάθηκαν από λάμπες πετρελαίου. Από το τέλος του 1862 έκανε την εμφάνισή του στους κεντρικότερους δρόμους ο «δι' αερίου φωτισμός» για δημόσιο και ιδιωτικό φωτισμό, αλλά μόνο κατά τις νυκτερινές ώρες. Από το 1873 γενικεύθηκε η χρήση του αεριόφωτος και οι φανοί λαδιού και αερίου πέρασαν σε αχρηστία. Η παροχή αεριόφωτος από το εργοστάσιο της οδού Πειραιώς επεκτάθηκε σε όλη την πόλη και τα φανάρια το 1886 είχαν ανέλθει σε χίλια.
Από το 1889 χρονολογείται το πρώτο διάταγμα που έδινε άδεια «παραγωγής και παροχής ηλεκτρικού φωτός και ηλεκτρικής δυνάμεως εν Αθήναις».
Από τα πρώτα φανάρια του Δήμου είχαν απομείνει ελάχιστα, κυρίως έξω από εκκλησίες. Μέχρι την τελευταία ανακαίνιση της πλατείας Μοναστηρακίου σώζονταν δύο έξω από το ναό της Παντάνασσας, τα οποία ξηλώθηκαν και έκτοτε αγνοείται η τύχη τους. Ένα υπάρχει στην Εξαρχία του Παναγίου Τάφου στο Ριζόκαστρο και ακόμη δύο βρίσκονται έξω από τη Χρυσοσπηλιώτισσα, στην οδό Αιόλου. Σε αυτά τα φανάρια έχουν αντικατασταθεί από άλλα μεγαλύτερα, ωστόσο οι βάσεις διατηρούν την αρχική τους μορφή.
«Περί λύχνων αφάς»
| ||||||
Φανός δημοσίου φωτισμού από τους πρώτους που απέκτησε η Αθήνα
|
