H κλασική μουσική ανεπιθύμητη στο Φεστιβάλ

Η μοναδική παράσταση που «επιβίωσε» των πολλαπλών ακυρώσεων είναι το «Αξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη.

 ΝΙΚΟΣ Α. ΔΟΝΤΑΣ

 Βροχή τα δελτία Τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών σχετικά με ακυρώσεις συναυλιών κλασικής μουσικής. Αρχικά, ήταν η συναυλία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, προγραμματισμένη για την επομένη του δημοψηφίσματος. Αγνωστο γιατί δεν μεταφέρθηκε σε άλλη ημερομηνία: τόσο γεμάτο ήταν το Ηρώδειο, τόσο απασχολημένη η Κρατική ή δεν βρισκόταν άλλος σολίστ; Ακολούθησαν οι ακυρώσεις μιας από τις δύο παραστάσεις των μονόπρακτων του Γιώργου Κουρουπού, των δύο συναυλιών του συνόλου «Κύκλος», της όπερας «Λεόντιος και Λένα» του Κορνήλιου Σελαμσή και, τέλος, της συναυλίας της Ορχήστρας Νέων της Μεσογείου. Με δυο λόγια, ακυρώθηκαν όλες οι παραγωγές κλασικής μουσικής και όπερας. Επιβίωσε μονάχα το «Αξιον Εστί» του Μίκη Θεοδωράκη.

Η δύσκολη σχέση του Φεστιβάλ με την κλασική μουσική είναι γνωστή και έχει επισημανθεί επανειλημμένα κατά τα τελευταία δέκα χρόνια. Βασίζεται σε γνωστά στερεότυπα. Πρώτον, ότι η μουσική αυτή «δεν ανήκει στην ελληνική παράδοση», ως εάν να πρόκειται για «παραδοσιακό» είδος τέχνης, το οποίο ανήκει στην παράδοση συγκεκριμένων λαών και όχι άλλων. Ανήκουν, άραγε, στην «παράδοσή μας» ο σύγχρονος χορός και το αστικό θέατρο, που σωστά και τόσο γενναιόδωρα εκπροσωπούνται στο Φεστιβάλ; Ή τάχα είναι η μουσική «παράδοση» της χώρας ενιαία και «λαϊκή», καθώς εκφράζει τον «λαό»; Τα υπόλοιπα θεάματα του Φεστιβάλ θεωρούνται εξίσου «λαϊκά» ή γι’ αυτά ισχύει διαφορετικό κριτήριο;

Δεύτερον, βασίζεται στην άποψη ότι κλασική μουσική είναι τέχνη ακριβή και «δεν βγάζει τα λεφτά της», ως εάν το Φεστιβάλ να επιχορηγείται με κρατικό χρήμα, προκειμένου να επιδοτεί εμπορικούς θιάσους, που «τα φέρνουν», ή ως εάν οι υπόλοιπες παραγωγές του, ειδικά όσες παρουσιάζονται στους περιορισμένους χώρους της Πειραιώς 260, να βγάζουν το κόστος τους. Πλήθος είναι οι επιτυχημένες παραγωγές εμπορικού θεάτρου και χορού, τις οποίες όμως δεν διανοείται να φιλοξενήσει το Φεστιβάλ. Γιατί;

Τρίτον, βασίζεται στη γνωστή, εμπεδωμένη άποψη ότι «η μουσική είναι μία» και χωρίζεται μονάχα σε καλή και κακή. Προφανώς, «καλή» είναι το τραγούδι, κυρίως το ελληνικό, το οποίο έχει αδιαπραγμάτευτη θέση στον προγραμματισμό του Φεστιβάλ, αλλά σε κανένα άλλο ομόλογό του, από το Ζάλτσμπουργκ ώς τη Λουκέρνη, από το Εξ της Προβηγκίας ώς το Μόναχο, αλλά ούτε καν στα πολύ μικρότερων οικονομικών δυνατοτήτων ελληνικά, από αυτό του Αργοσαρωνικού ώς εκείνα της Αγριάς Βόλου ή του Μολύβου.

Σε καιρό κρίσης, το Φεστιβάλ δεν αξιοποίησε εφέτος ούτε καν Ελληνες μουσικούς, οργανώνοντας βραδιές μουσικής δωματίου με σκεπτικό και φαντασία. Δεν υπήρξε ούτε μεγαλύτερη συνεργασία με τα κρατικά σύνολα. Θεωρεί κάποιος ότι οι επιλογές αυτές θα χαμήλωναν την ποιότητα του θεσμού, ειδικά σε αντιδιαστολή προς τις συναυλίες δημοφιλών τραγουδιστών και τραγουδοποιών; Ας μην υποτιμάται έτσι απερίφραστα η νοημοσύνη των φορολογούμενων φιλόμουσων.

Έντυπη "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ"