Πτώση πωλήσεων και χρέη οδηγούν σε αλλαγή του χάρτη στα σούπερ μάρκετ

Οι βιομηχανίες, δηλαδή οι προμηθευτές, έχοντας υποστεί άμεσα τις συνέπειες από τα capital controls, ξεκίνησαν η μία μετά την άλλη να σταματούν την τροφοδοσία των λιανεμπόρων που θεωρούνται ασυνεπείς.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΑΝΙΦΑΒΑ

Στη δίνη των capital controls και των συσσωρευμένων προβλημάτων που προκάλεσε ο υπερδανεισμός των προηγούμενων ετών καλούνται να λειτουργήσουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Τα προβλήματα στον συγκεκριμένο κλάδο εμφανίστηκαν με σχετική χρονοκαθυστέρηση σε σύγκριση με τους λοιπούς κλάδους του λιανεμπορίου, λόγω κυρίως του γεγονότος ότι οι δαπάνες για τα περισσότερα προϊόντα που διαθέτουν έχουν σαφώς ανελαστικό χαρακτήρα. Ωστόσο, λόγω του μεγάλου μεγέθους των επιχειρήσεων, η διαχείριση των προβλημάτων, αλλά και οι συνέπειές τους σε άλλες επιχειρήσεις, κυρίως προμηθευτικές, αποτελεί μια εξαιρετικά οδυνηρή διαδικασία.
Το 2015, ύστερα από μια ανάσα που πήρε ο κλάδος κατά το πρώτο τουλάχιστον εξάμηνο του 2014, εξελίσσεται σε μία εξαιρετικά δυσμενή χρονιά που, σε επίπεδο πωλήσεων, αρχίζει και θυμίζει έντονα το 2013.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της εταιρείας έρευνας αγοράς IRI, τον Σεπτέμβριο του 2015 οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 6,4% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2014, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση σε ετήσια βάση εντός του τρέχοντος έτους. Η αξία των πωλήσεων στο διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015 υποχωρεί κατά 2,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014, ενώ στο εννεάμηνο του 2014 η μείωση σε σύγκριση με το 2013 ήταν πολύ μικρότερη, της τάξης του 1,8%. Το πιο εντυπωσιακό ίσως στοιχείο είναι ότι η μείωση της αξίας πωλήσεων στο εννεάμηνο του 2015 είναι αποτέλεσμα κυρίως της μείωσης του όγκου πωλήσεων, η οποία διαμορφώνεται στο 1,3%, και λιγότερο της μείωσης των τιμών ανά μονάδα, η οποία διαμορφώνεται στο 1,2%. Το 2013, μία από τις χειρότερες χρονιές συνολικά για το λιανεμπόριο και την οικονομία, η αξία των πωλήσεων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ είχε υποχωρήσει κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου κατά 3,5%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012. Ωστόσο, η μείωση αυτή οφειλόταν κυρίως στην πτώση των τιμών (κατά 3,4%) και όχι στην κάμψη του όγκου πωλήσεων που ήταν μόλις 0,1%.
Το 2014, αντιθέτως, ήταν μια σχετικά καλή χρονιά για τον κλάδο. Από τους ισολογισμούς των 10 μεγαλύτερων επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ (σ.σ. δεν συμπεριλαμβάνεται ο Μαρινόπουλος, λόγω μη δημοσίευσης ισολογισμού) προκύπτει ότι αύξησαν την προηγούμενη χρονιά τις πωλήσεις τους κατά 1,59%. Επίσης, από τους ισολογισμούς 56 εταιρειών του κλάδου (πρόκειται για στοιχεία που περιλαμβάνονται στην ετήσια έκδοση «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ») προκύπτει αύξηση κατά 12,65% των καθαρών προ φόρων κερδών (οργανικά και έκτακτα αποτελέσματα εκμετάλλευσης) το 2014 σε σχέση με το 2013. Ανοδική πορεία ακολούθησε την περασμένη χρονιά και το καθαρό περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων του κλάδου, διαμορφούμενο στο 1,99%.
Τα θετικά αυτά μηνύματα ώθησαν πολλές αλυσίδες να προβούν σε κινήσεις εξαγοράς, κυρίως περιφερειακών αλυσίδων, το 2014, ενώ επιπλέον αποκαταστάθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι σχέσεις των λιανεμπόρων με τους προμηθευτές. Σκηνικό, όμως, που ανατρέπεται εκ νέου το 2015. Οι βιομηχανίες, δηλαδή οι προμηθευτές, έχοντας υποστεί άμεσα τις συνέπειες από τα capital controls, ξεκίνησαν η μία μετά την άλλη να σταματούν την τροφοδοσία των λιανεμπόρων που θεωρούνται ασυνεπείς. Η κατάσταση, εξάλλου, στην οποία περιήλθε το τραπεζικό σύστημα δεν επέτρεψε τη χρηματοδότηση των αλυσίδων. Και πλέον σε αρκετές περιπτώσεις οι επιχειρήσεις έχουν μπει σε έναν φαύλο κύκλο: οι οφειλές προς τους προμηθευτές συσσωρεύονται, οι προμηθευτές διακόπτουν την τροφοδοσία, οι πωλήσεις υποχωρούν διότι οι καταναλωτές δεν βρίσκουν τα προϊόντα που θέλουν.
Την περασμένη άνοιξη, πριν από τη θύελλα των οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων του καλοκαιριού, ο «βετεράνος» του κλάδου κ. Παντελής Παντελιάδης είχε προβλέψει, μιλώντας από το βήμα της ετήσιας γενικής συνέλευσης του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), ότι στην ελληνική αγορά θα απομείνουν το πολύ 10 αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Ισως και ο ίδιος, όταν το έλεγε, δεν πίστευε ότι οι εξελίξεις θα επιταχυνθούν. Μοιάζει, ωστόσο, με νομοτέλεια. Η συνεχής υποχώρηση των πωλήσεων και η μεγάλη πιστωτική έκθεση σε τράπεζες και προμηθευτές οδηγούν πλέον εκ των πραγμάτων σε συγχωνεύσεις και εξαγορές μεταξύ των κορυφαίων «παικτών».
kathimerini.gr