Το χρονικό
της μη έγκαιρης λήψης μέτρων: Ο κορωνοϊός αλώνιζε και η κυβέρνηση
δίσταζε – Ο Θεός να βάλει το χέρι του και να δικαιωθεί η
-επικοινωνιακή- «επιτυχία» της για μικρές απώλειες
Αν πράγματι έχουμε πόλεμο τότε εξηγείται το Αισχύλειο: «Σε έναν πόλεμο η αλήθεια είναι πάντα το πρώτο θύμα».
Στην περίπτωση της κορονοϊόπληκτης Ελλάδας η αλήθεια σκεπάζεται κάτω
από την επιμονή επικοινωνιακή εργολαβία να πεισθεί η κοινή γνώμη ότι η
κυβέρνηση έλαβε εγκαίρως μέτρα κατά της πανδημίας. Ότι περιόρισε την εξάπλωση σώζοντας ζωές και ως εκ τούτου ο Κυριάκος
Μητσοτάκης είναι «γίγαντας» -όπως θα έλεγε και ο καθηγητής
Διαμαντόπουλος.
Δυστυχώς το ημερολόγιο δεν συμφωνεί. Αν ανατρέξουμε στην αφετηρία δυο στοιχεία θα μας πείσουν:
Το πρώτο
είναι ότι ενώ η επιδημία πλησίαζε η κυβέρνηση – έχοντας όπως είναι
γνωστό άλλα σχέδια για το ΕΣΥ- δεν εξόπλισε το δημόσιο σύστημα υγείας.
Σύμφωνα με τους νοσοκομειακούς γιατρούς -τους οποίους τώρα θυμήθηκε
και επαινεί- ο υποεξοπλισμός συνεχίζεται. Αντίθετα με τις μεθοδεύσεις
υπέρ του ιδιωτικού τομέα.
Το δεύτερο είναι ότι όσα – σωστά- μέτρα πήρε η κυβέρνηση, τα πήρε με
καθυστέρηση: αφού ο ιός είχε περάσει τα σύνορα και απλώθηκε.
Όταν άρχισαν να ζορίζουν τα πράγματα τα μέτρα ήταν αποσπασματικά: έκλειναν μια πόρτα και άφηναν ανοιχτές τις υπόλοιπες.
Σε τρεις τουλάχιστον περιπτώσεις πρώτα «διευκολύνθηκε» η διασπορά του ιού και μετά ελήφθησαν μέτρα: στα ανοιχτά σύνορα, στις ανοιχτές εκκλησίες και στους ανοιχτούς δρόμους από τα αστικά κέντρα προς την ύπαιθρο.
Να δούμε λοιπόν πόσο «έγκαιρη» ήταν η κυβερνητική διαχείριση. Αφού κάνουμε δυο διευκρινίσεις:
Τα μέτρα δεν είναι πατέντα της κυβέρνησης. Είναι
υποδείξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και τα ίδια παίρνουν όλοι.
Ούτε ίσχυσε ότι «η Ελλάδα τα πήρε πρώτη», όπως προπαγανδίζεται.
Προηγήθηκαν άλλοι, όπως π.χ. ο Μακρόν. Γενικά όμως όλοι καθυστέρησαν.
Η δεύτερη διευκρίνιση πως οι κριτικές αναφορές στον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα,
δεν «βαρύνουν» τον ίδιο, ούτε μειώνουν τη συμβολή του: σε θέματα
πολιτικής απλώς μετέφερε την κυβερνητική θέση, δίκην πορτ παρόλ.
«Δεν χρειάζονται μέτρα»
Αν αρχίσουμε από τα μέσα Φεβρουαρίου. Ο ιός σαν φάντασμα που πλανάται
πάνω από την χώρα- και την Ευρώπη. Αλλά η κυβέρνηση επικαλουμένη τον
Παγκόσμιο Οργανισμό λέει:
«Δεν υπάρχει περιορισμός ούτε στο εμπόριο ούτε στα ταξίδια, αλλά είμαστε σε ετοιμότητα και επαγρύπνηση».
Δεν ήταν.
Θεωρεί ότι τα «μέτρα στο αεροδρόμιο και τις πύλες εισόδου είναι
λόγος κενός». Παρότι από τις 11 του μήνα ο Σωτ. Τσιόδρας προβλέπει ότι
«θα είναι απίθανο να μην φτάσει στην Ελλάδα ο κορωνοϊός», η κυβέρνηση
αεροβατεί:
«Να πιάσουμε το περιστατικό που θα έρθει στην Ελλάδα έγκαιρα, να
το διαγνώσουμε και να το απομονώσουμε για να διακοπεί η αλυσίδα
μετάδοσης»..
Καμιά αλυσίδα δεν διακόπηκε.
Στις 24 Φεβρουαρίου σύσκεψη στο Υπουργείο Υγείας καταλήγει στην απίστευτη απόφαση: «Δεν
χρειάζονται μέτρα στις πύλες εισόδου. Η αυξημένη επιτήρηση σε
αεροδρόμια και λιμάνια έχει μικρά περιθώρια επιτυχίας όσον αφορά την
αναγνώριση ενός κρούσματος».
Υπάρχει και χειρότερο: Η εκτίμηση των εμπειρογνωμόνων όπως τη μεταφέρει την ίδια μέρα ο Σωτ. Τσιόδρας: «Το 85% των περιστατικών που αφορούν τον κορωνοϊό, ίσως και περισσότερο, βιώνουν την ίωση αυτή, σαν ένα απλό κρυολόγημα»
Η κυβέρνηση επιμένει ότι θωρακίζει τη χώρα «με προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού και επιπλέον χρηματοδότηση». Και τον καθησυχάζει: «Οι πληττόμενες περιοχές είναι σε καραντίνα στην Ιταλία και δεν υπάρχει κίνδυνος για τα σχολεία μας».
«Ήπια νόσος»
Στις 26 Φεβρουαρίου εντοπίζεται το πρώτο εισαγόμενο κρούσμα -38χρονη
στη Θεσσαλονίκη- από περιοχή της βόρειας Ιταλίας. Προφανώς υπήρχαν και
κρούσματα που δεν εντοπίσθηκαν.
Την επόμενη η κυβέρνηση παραμένει στον κόσμο της και βάζει τον καθηγητή Τσιόδρα να ανακοινώσει: «Η
νόσος παραμένει μία ήπια στη συντριπτική της πλειοψηφία νόσος». Τι
συστήνει; «Τήρηση των κανόνων υγιεινής των χεριών και του βήχα».
Σε ότι αφορά τα μέτρα απλώς ο Βασ. Κικίλιας αναβάλει τα καρναβάλια…
Ο ιός είναι εδώ. Η κυβέρνηση κλείνει στη Θεσσαλονίκη το σχολείο που φοιτούσε ο γιος της προσβληθείσας. Αλλά το λέει «μέτρο καθ’ υπερβολή – θα μπορούσε να είναι μόνο η τάξη του παιδιού».
Στην Ιταλία εν τω μεταξύ ο ιός καλπάζει και μετρούν τα πρώτα θύματα- μετά τους τραγικούς χειρισμούς της κυβέρνησης Κόντε.
Στην Ελλάδα ο Σωτ. Τσιόδρας κάνει την καταπληκτική δήλωση ότι «για τα παιδάκια είναι ήπια νόσος, σχεδόν συμπτωματική, ένα ελαφρύ συνάχι».
Πριν βγει ο Φεβρουάριος το υπουργείο Υγείας αντί να μεριμνά για την
επάρκεια υλικών και προσωπικού στο ΕΣΥ, ορίζει τις καλύτερες μονάδες του
ως «νοσοκομεία αναφοράς»-σαν να μην υπάρχουν άλλες ασθένειες.
Θα ερμηνευθεί στη συνέχεια ως κίνηση υπέρ των… ιδιωτών, που μένουν έξω από τη μάχη στην αρχή και προστατεύονται.
Καθώς ο πληθυσμός αρχίζει να ανησυχεί η κυβέρνηση αποφασίζει την
ακύρωση των σχολικών εκδρομών. Στην αρχή στην Ιταλία και αργότερα όλες.
Ως εκεί.
Αυτοσυγχαρητήρια, αλλά όχι μέτρα
Στις 29 Φεβρουαρίου ο πρωθυπουργός συγκαλεί κυβερνητική σύσκεψη… 13
υπουργών -αρχίζοντας να διασπείρει πανικό- και συγχαίρει τον εαυτό του
«Έχουμε δείξει ότι ήμασταν έτοιμοι». Για ποιο πράγμα;
Ούτε ο ίδιος ξέρει: «Μιλάμε για μία ασθένεια η οποία δεν έχει
ουσιαστικά διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά της γρίπης. Κατά συνέπεια
δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με υπερβολικό πανικό».
Ο εφησυχασμός στο ζενίθ. Αλλά ο ιός που βρίσκεται ήδη σε 66 χώρες.
Στην Ιταλία 52 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Στην Ελλάδα δεν
λαμβάνεται κανένα μέτρο κατά της εξάπλωσης ακόμη.
Στις 3 Μαρτίου η κυβέρνηση δείχνει να αφυπνίζεται κάπως,
παρακινουμένη από τον ΠΟΥ που ορίζει πλέον την επικινδυνότητα της νόσου
σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Αλλά στο υπουργείο Υγείας παίζουν με τα «μαθηματικά μοντέλα που
δείχνουν ότι η έξαρση μπορεί να ανακοπεί ως ένα βαθμό, αν κάποιος
καταφέρει να περιορίσει το 70% των μεταδόσεων, ιχνηλατώντας τις επαφές
όσον προέρχονται από την βόρεια Ιταλία». Αν…
Η Γαλλία έχει πάρει ήδη μέτρα, απαγορεύοντας τις ογκώδεις
συναθροίσεις. Αλλά οι εκπρόσωποι του ημέτερου υπουργείου Υγείας,
υπερηφανεύονται γιατί το… απέφυγαν και επικαλούνται το « φιλότιμο των Ελλήνων για τον περιορισμό της διασποράς».
Την ίδια μέρα ανακοινώνεται το κλείσιμο μόλις 14 σχολείων «γιατί
οι μαθητές τους ήρθαν σε επαφή με κρούσμα και άλλα 14 γιατί
πραγματοποίησαν οργανωμένες εκδρομές στις πληγείσες από το νέο ιό
περιοχές της Ιταλίας».
Στις επόμενες πέντε ημέρες θα κλείνουν αποσπασματικά σχολεία στην Αττική και άλλες πληγείσες περιοχές. «Καθ’ υπερβολή» πάντα.
Τίποτε άλλο. Απλώς απαγορεύονται τα ταξίδια στην Ιταλία. Αλλά πολύ αργά για δάκρυα Στέλλα.
Η κυβέρνηση δείχνει αντίθετη στα αυστηρά μέτρα. Εκ μέρους της ο Σωτ. Τσιόδρας το δικαιολογεί: «Σε
όσες χώρες εφάρμοσαν δρακόντεια μέτρα δεν τα κατάφεραν να περιορίσουν
τη διασπορά του κορωνοϊού, γιατί η περίοδος επώασης του ιού είναι μεγάλη
και ο ιός ξεφεύγει».
Έστειλαν απλώς email σε 1 εκατ. πολίτες με οδηγίες.
Η … «επιπεδοποίηση της καμπύλης»
Αλλά τα πράγματα αγριεύουν. Στις 5 Μαρτίου η κυβέρνηση ανοίγει κάπως τα μάτια της: «
Ο κίνδυνος εμφάνισης εξάρσεων της νόσου από το νέο κορονοϊό είναι
υψηλός, ιδιαίτερα σε άτομα που επιστρέφουν από χώρες στις οποίες υπάρχει
μετάδοση του ιού στην κοινότητα».
Δεν κάνει όμως τίποτε για να κλείσει τα σύνορα. Στο υπουργείο Υγείας αυτοσχεδιάζουν:
«Στόχος είναι να επιπεδώσουμε την καμπύλη όσο μπορούμε
περισσότερο, να διασπαρθεί η μετάδοση και η διασπορά της νόσου στο
χρόνο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στο σύστημα υγείας μας και
τυχόν κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις». Από την Πόλη έρχομαι…
Βρίσκονται αλλού. Σύμφωνα με επίσημη δήλωση: «Είναι μία γρίπη στη συμπεριφορά της και στον τρόπο που θα συμπεριφερθεί στην κοινότητα»
Μέτρα «καθ’ υπερβολή»
Από τις 27 Φεβρουαρίου έχει προκύψει το προβλημα με την «μολυσμένη»
ομάδα που επέστρεψε από τους Αγίους Τόπους. Αλλά ο Σωτ. Τσιόδρας
εκπλήσσεται: «Το Ισραήλ ήταν από τις χώρες με λιγοστά κρούσματα στα οποία δεν υπήρχε μετάδοση της νόσου στην κοινότητα».
Ακολουθούν κάποια μέτρα στις περιοχές των εκδρομέων Ηλείας, Αχαΐας και Ζακύνθου- που χαρακτηρίζονται πάλι « καθ’ υπερβολή».
Την επόμενη μέρα το κυβερνητικό κλιμάκιο στην ενημέρωση επαναλαμβάνει: «Τα μέτρα για τα ταξίδια είναι πολύ λίγο αποτελεσματικά. Έχουν πολύ μικρή σημασία όταν αφορούν σχολικές εκδρομές».
Τα μέτρα για τα 14 σχολεία -για μαθητές που είχαν επιστρέψει από περιοχές πληττόμενες της Ιταλίας.- χαρακτηρίζονται «παροδικού χαρακτήρα και σιγά – σιγά θα εκλείψουν».
Έγκαιρος συναγερμός
μηδέν
Ο ιός εξαπλώνεται δια της μετακίνησης πληθυσμού, αλλά η κυβέρνηση δεν
κηρύσσει συναγερμό. Μέσω του καθηγητή Τσιόδρα δηλώνει αντίθετη σ’ αυτό
που θα έκανε σε λίγε μέρες, κατά ανάγκην και καθυστερημένα:
«Δε μπορείς αυτή τη στιγμή να βάλεις σε καραντίνα 86 χώρες σε όλο τον κόσμο, είναι αδύνατον».
Ενώ από τη Γαλλία έρχεται η είδηση ότι ο Μακρόν δέσμευσε για τις
ανάγκες του υγειονομικού συστήματος όλο το αναγκαίο ιατρικό υλικό, η
ελληνική κυβέρνηση αρκείται στη διαβεβαίωση ότι … έχει καταγράψει αυτά
τα υλικά και ότι «έχει γίνει πρόβλεψη και για κλίνες εντατικής θεραπείας».
Πόσο μακριά βρίσκεται από την πραγματικότητα το αποκαλύπτει την ίδια μέρα ο καθηγητής:
«Αύριο
το βράδυ υπάρχει ένας τεράστιος αγώνας σε χώρο συνάθροισης στην Αθήνα.
Θα παίξουν δυο ομάδες κορυφαίες του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος. Πρέπει να ακυρωθεί αυτή η συνάντηση γιατί είναι χώρος διασποράς του ιού; Φυσικά και όχι. «Αυτό θα προξενήσει πανικό».
Η σύσταση είναι: «Όσοι έχουν βήχα ή πυρετό δεν πρέπει να πάνε στο γήπεδο».
Τα κρούσματα εμφανίζονται το ένα μετά το άλλο και όλοι οι νοσούντες
έχουν ταξιδέψει στην Ιταλία. Απαγορεύονται μόνο για δύο εβδομάδες οι
εκδρομές προς τους νομούς Αχαΐας, Ηλείας και Ζακύνθου.
Τα αθλητικά γεγονότα, με ομάδες από αυτούς τους νομούς θα
διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών. Η αναστολή στις εκδρομές εξωτερικού
παρατείνεται και για μετά τις 13 Μαρτίου: Αποφασιστικά μέτρα ακόμη δεν
λαμβάνονται.
Ό,τι πει το ιερατείο
Η 9η Μαρτίου είναι θλιβερή για την κυβέρνηση. Η Ιερά
Σύνοδος αποφασίζει ότι… ο κορωνοϊός δεν μεταδίδεται με τη Θεία Κοινωνία
και καλεί τους πιστούς να μεταλαβαίνουν «κανονικά το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, που γίνεται φάρμακο αθανασίας«.
Ο Πρωθυπουργός ακούει απαθής ότι η συμβολή της Εκκλησίας είναι οι …δεήσεις «υπέρ της αποτροπής εξαπλώσεως της νόσου».
Ακολουθεί ο πλήρης εξευτελισμός του πολιτικού συστήματος. Ο Κυρ.
Μητσοτάκης και Αλέξης Τσίπρας επικοινωνούν με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και στην ουσία τον … παρακαλούν να δεήσει και να κλείσει τις εκκλησίες που είναι το βασίλειο της διασποράς.
Η κυβέρνηση αφήνει ανθρώπους από την πιο κρίσιμη ομάδα κινδύνου, να
συνωστίζονται στις εκκλησίες, να κοινωνούν, να φιλούν εικονίσματα και
χέρια.
Στις 10 Μαρτίου ανακοινώνεται ότι για « προληπτικούς λόγους κλείνουν όλα τα σχολεία και τα πανεπιστήμια της χώρας για τις επόμενες 14 ημέρες». Είχε προηγηθεί το κλείσιμο σχολείων κατά περιοχές από τις 5 Μαρτίου.
Μόλις στις 8 Μαρτίου αποφασίσθηκε να κλείσουν τα ΚΑΠΗ, που συχνάζουν ηλικιωμένοι. Οι εκκλησίες είναι ανοικτές.
Επιτέλους μέτρα
Στις 13 Μαρτίου με 190 κρούσματα η κυβέρνηση αποφασίζει να κλείσουν
από την επόμενη όλα τα εμπορικά κέντρα, η εστίαση, τα καφέ, οι αθλητικές
εγκαταστάσεις.
Μόλις
στις 16 Μαρτίου κλείνουν όλα τα εμπορικά καταστήματα και οι άλλοι
χώροι συνάθροισης. Επιτέλους την ίδια μέρα η κυβέρνηση αποφασίζει να
βάζει σε καραντίνα 14 ημερών όσους έρχονται από το εξωτερικό. Αλλά
αρνείται ότι θα επιβάλει καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας.
«Οι φήμες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα» λέει η Αριστοτελία Πελώνη. Άλλο μέτρο της ημέρας; Ο Ν. Χαρβαλιάς γίνεται υφυπουργός.
Τα μέτρα είναι διάτρητα. Οι μετακινήσεις παραμένουν ελεύθερες. Και
οι εκκλησίες μένουν ανοικτές και γεμάτες, καθώς πολλοί σπεύδουν να
προσευχηθούν για προφύλαξη από τον ιό- κατά την πίστη τους.
Η πεσμένη δρυς
Το φίδι από τη μεσαιωνική τρύπα αναλαμβάνει να βγάλει ο καθηγητής
Τσιόδρας στις 16 Μαρτίου. Επί ώρες εξηγεί στους δεσποτάδες ότι στέλνουν
ανθρώπους στο θάνατο. Με τα πολλά αποφασίζουν: «Αναβάλλονται οι βαφτίσεις, γάμοι και καθημερινές λειτουργίες ».
Τότε ο Πρωθυπουργός ξυλεύεται την πεσμένη δρυ: ανακοινώνει ότι «με
απόφαση της κυβέρνησης αναστέλλονται οι λειτουργίες σε όλους τους
χώρους θρησκευτικής λατρείας. Η προστασία της δημόσιας υγείας επιβάλλει
ξεκάθαρες αποφάσεις».
Μόνο που έχει αποφύγει να τις πάρει. Έχουν περάσει τρεις εβδομάδες από τότε που εντοπίσθηκε το πρώτο κρούσμα.
Παρόλα αυτά το επικοινωνιακό σύστημα του Πρωθυπουργού προπαγανδίζει
ότι «ο Μητσοτάκης έκλεισε τις εκκλησίες». Που είχε κλείσει ήδη ο
Ιερώνυμος.
Έχουμε μπει ήδη στη φάση που η επιδημία αξιοποιείται για να
«ηγετοποιηθεί» ο Κυριάκος- μια προσπάθεια που έφτασε τις επόμενες μέρες
ως την προσωπολατρία, με τον ίδιο σε συνεχή αχρείαστα «διαγγέλματα» σε
πρώτο πρόσωπο.
Απόστολοι του ιού
Είχαμε μπει ήδη στο δεύτερο μισό του Μαρτίου, με τον πλανήτη στο
κόκκινο όταν η κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι χρειάζονται πραγματικά
αποφασιστικά μέτρα- πέρα από το κλείσιμο της εκπαίδευσης και
καταστημάτων που είχε αποφασίσει- με καθυστέρηση.
Αλλά δεν τα παίρνει.
Στο νέο «διάγγελμα» της 19ης Μαρτίου ο Πρωθυπουργός προτείνει…
«κοκούνιγκ» και απλώς συστήνει περιορισμό στις μετακινήσεις. Η
κυβέρνηση δεν θέλει lockdown, καθώς οι εκτιμήσεις της είναι πως «3.000 πιθανολογούμενα κρούσματα είναι μέγεθος διαχειρίσιμο».
Τι δυο επόμενες μέρες ξεσπάει ένα κύμα μετακινήσεων στην επαρχία. Σαν
τους αποστόλους του ιού, οι άνθρωποι των πόλεων διαδίδουν ανεμπόδιστοι
τη νόσο στα χωριά τους.
Έντρομος ο προνοητικός ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός στέλνει επιστολή στον Πρωθυπουργό για απαγόρευση αυτών των μετακινήσεων. Τον αγνοούν.
Στις 22 Μαρτίου ο Σωτ. Τσιόδρας λέει στο «Πρώτο Θέμα»: «Δεν
νομίζω ότι χρειαζόμαστε στρατιωτικού τύπου μέτρα, να τεθούμε υπό
επιτήρηση – όπως αυτά που εφαρμόζονται ήδη στην Γαλλία». Αυτή είναι η θέση της κυβέρνησης.
Αλλά το βράδυ της ίδιας μέρας ο Πρωθυπουργός με νέο «διάγγελμα» αναγκάζεται να ανακοινώσει «καθολική απαγόρευση κάθε άσκοπης μετακίνησης πολιτών σε όλη την επικράτεια» χωρίς ειδική άδεια.
Είναι όμως αργά. Η διασπορά «διευκολύνθηκε» ήδη και πλέον ο Θεός να
βάλει το χέρι του να έχει περιορισμένα αρνητικά αποτελέσματα.
Εκεί βρισκόμαστε τώρα. Για ένα μήνα η διασπορά του ιού δεν έβρισκε
εμπόδια. Τα μέτρα ήλθαν με καθυστέρηση και άφηναν κερκόπορτες.
Ο πληθυσμός έμεινε εκτεθειμένος στην εύκολη μετάδοση τους ιού, από την ελευθερία των μετακινήσεων.
Ενδιαμέσως υπήρξε το αδιανόητο «μέτρο» των «συναθροίσεων μέχρι δέκα άτομα», που «μόλυνε» τα σαλόνια της Αθήνας.
Η κυβέρνηση συνεχίζει να κατασκευάζει δάφνες για τον εαυτό της – με
τη συνδρομή εξαχρειωμένων ΜΜΕ και ασυνείδητων αγιογράφων της- πάνω στους
αριθμούς των απωλειών, που παραμένουν χαμηλά.
Μακάρι να δικαιωθεί. Αλλά αν αυτό το χρονικό συνιστά «έγκαιρη λήψη μέτρων» οι λέξεις έχουν χάσει το νόημα τους.
27 Μαρτίου 2020
