 | |
|
Πληθαίνουν οι πολίτες που
αντιλαμβάνονται τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών ως απόμακρους
γραφειοκράτες, μια ελίτ που εξασφαλίζει προνόμια | (Joerg Carstensen/dpa via AP) |
Το όνειρο μιας δυνατής
και ενωμένης Ευρώπης κινδυνεύει να βυθιστεί στον Τάμεση έξι δεκαετίες
μετά την ίδρυσή της. Η ένωση που συστήθηκε για να δώσει τέλος στους
πολέμους και να χαράξει ένα ελπιδοφόρο, ειρηνικό μέλλον για όλους τους
λαούς της ηπείρου βρίσκεται σε ιστορική κρίση.
Οποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία, τα ερωτήματα για την Ευρωπαϊκή Ενωση θα παραμείνουν επιτακτικά και αδυσώπητα. Και αυτό συμβαίνει γιατί μεγάλο μέρος του βρετανικού ευρωσκεπτικισμού έχει τις ρίζες του σε πολύ συγκεκριμένες αποτυχίες της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η διαχείριση της ελληνικής κρίσης είναι μία από αυτές.
Πολλοί νεαροί Βρετανοί, ερωτώμενοι για τους λόγους που στέκονται κριτικά-αρνητικά απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση, απαντούν ότι η διαπόμπευση και η τιμωρητική διάθεση απέναντι στην Ελλάδα τούς προκαλεί αποστροφή και δεν συνάδει με τις αρχές της Ενωσης.
Προχωρώντας στα αποτελέσματα αυτής της διαχείρισης βλέπουν την Ευρώπη να έχει διαιρεθεί σε περιφέρειες με μεγάλες διαφορές: σε μια ένωση δανειστών και χρεωμένων ή Βόρειων και Νότιων, σε μια ένωση αγοραστικής δύναμης από τη μία και αγοραστικής αδυναμίας από την άλλη ή αλλιώς Δυτικών και Ανατολικών.
Η γερμανικής έμπνευσης οικονομική πολιτική των Βρυξελλών κόστισε στην υπερχρεωμένη νότια Ευρώπη μια ολόκληρη δεκαετία ύφεσης.
Το μεταναστευτικό είναι άλλος ένας σοβαρός λόγος που αναφέρουν οι οπαδοί του Brexit. Αισθάνονται εισβολή και έλλειψη σχεδίου, νιώθουν απροστάτευτοι και οι πολυπολιτισμικές θεωρίες δεν αρκούν. Εξάλλου η Βρετανία υπήρξε πολυπολιτισμική και ανεκτική, δεν χρειάζεται ευρω-νουθεσίες.
Είναι περίπου μία δεκαετία που η ηγεσία της Ε.Ε. διαχειρίζεται τις κρίσεις περιπτωσιολογικά, με επιδιορθώσεις και αποφάσεις βραχυπρόθεσμου ορίζοντα –ίσα για να διώξει προσωρινά τον πονοκέφαλο– εφαρμόζοντας αλλού με αυστηρότητα τους κανόνες και αλλού με εντυπωσιακή ελαστικότητα.
Αυτές οι λύσεις-τσιρότα, που δεν θεραπεύουν τίποτα αλλά μεταθέτουν το πρόβλημα στο μέλλον, είναι που θρέψανε τον θυμό και τους κατά τόπους εθνικισμούς.
Πληθαίνουν οι πολίτες που αντιλαμβάνονται τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών ως απόμακρους γραφειοκράτες, μια ελίτ που εξασφαλίζει προνόμια την ώρα που αδυνατεί να λάβει αποφάσεις και να εξασφαλίσει ένα μέλλον ευημερίας για τους λαούς.
Και πράγματι, φαίνεται ότι δεν υπάρχει επιστημονική επάρκεια αλλά και επαρκής πολιτική βούληση ώστε να αντιμετωπιστούν προβλήματα όπως η οικονομική στασιμότητα, η δομική ανεργία και το μεταναστευτικό.
Δεν είναι λοιπόν μόνο η Βρετανία και η πιθανότητα ενός Brexit, είναι και η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Αυστρία με την άνοδο των ακροδεξιών, είναι και οι ανατολικές χώρες των Βαλκανίων, που αρχίζουν να αναπολούν το κομμουνιστικό καθεστώς. «Τουλάχιστον τότε είχαμε όλοι δουλειά και ασφάλεια» λένε χαρακτηριστικά πολλοί απογοητευμένοι πολίτες στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία κ.λπ.
Μια απογοήτευση πλανάται πάνω από την Ευρωπαϊκή Ενωση και απειλεί να καταστρέψει το –ακόμη και σήμερα– προπύργιο της δημοκρατίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ελευθερίας έκφρασης, του κοινωνικού κράτους, της προστασίας του περιβάλλοντος.
Γιατί όσα και αν καταμαρτυρούμε στην κακή διοίκηση της Ενωσης, ένα είναι σίγουρο: αυτά που κατέκτησε η Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες σε βιοτικό επίπεδο, θεσμούς και κουλτούρα, ελάχιστα κράτη –σε παγκόσμια κλίμακα– τα απολαμβάνουν.
Η ανάγκη λοιπόν για βαθιές αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στα κράτη-μέλη είναι όρος επιβίωσης σήμερα. Τώρα πρέπει να δράσουμε, να γίνει το βρετανικό δημοψήφισμα η αφυπνιστική κραυγή για αλλαγή πλεύσης στο Ευρωπαϊκό Διευθυντήριο.
Να ξεκινήσουν αλλαγές συθέμελες, με όραμα και δημιουργικές ανατροπές. Αλλαγές που να στοχεύουν στην ισόρροπη ανάπτυξη όλων των κρατών-μελών, στον περαιτέρω εκδημοκρατισμό των θεσμών, στη σύμπηξη ενός νέου οράματος που δεν θα περιορίζεται σε δείκτες δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλά θα εκτείνεται σε πολιτικές ανόρθωσης της μεσαίας τάξης.
Εν τέλει, σε μια ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της οποίας το ωφέλιμο αποτέλεσμα θα διαχέεται και θα γίνεται αντιληπτό στους πολλούς.
Αλλιώς η κερκόπορτα έχει ήδη ανοίξει και δεν θα φταίνε οι «λαϊκιστές, δημαγωγοί πολιτικοί που παρασύρουν τους πολίτες» αλλά οι φύλακες που δεν είχαν γνώση τελικά…
* Οικονομολόγος, πρώην περιφερειάρχης
efsyn.gr
Οποιο και αν είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία, τα ερωτήματα για την Ευρωπαϊκή Ενωση θα παραμείνουν επιτακτικά και αδυσώπητα. Και αυτό συμβαίνει γιατί μεγάλο μέρος του βρετανικού ευρωσκεπτικισμού έχει τις ρίζες του σε πολύ συγκεκριμένες αποτυχίες της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η διαχείριση της ελληνικής κρίσης είναι μία από αυτές.
Πολλοί νεαροί Βρετανοί, ερωτώμενοι για τους λόγους που στέκονται κριτικά-αρνητικά απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση, απαντούν ότι η διαπόμπευση και η τιμωρητική διάθεση απέναντι στην Ελλάδα τούς προκαλεί αποστροφή και δεν συνάδει με τις αρχές της Ενωσης.
Προχωρώντας στα αποτελέσματα αυτής της διαχείρισης βλέπουν την Ευρώπη να έχει διαιρεθεί σε περιφέρειες με μεγάλες διαφορές: σε μια ένωση δανειστών και χρεωμένων ή Βόρειων και Νότιων, σε μια ένωση αγοραστικής δύναμης από τη μία και αγοραστικής αδυναμίας από την άλλη ή αλλιώς Δυτικών και Ανατολικών.
Η γερμανικής έμπνευσης οικονομική πολιτική των Βρυξελλών κόστισε στην υπερχρεωμένη νότια Ευρώπη μια ολόκληρη δεκαετία ύφεσης.
Το μεταναστευτικό είναι άλλος ένας σοβαρός λόγος που αναφέρουν οι οπαδοί του Brexit. Αισθάνονται εισβολή και έλλειψη σχεδίου, νιώθουν απροστάτευτοι και οι πολυπολιτισμικές θεωρίες δεν αρκούν. Εξάλλου η Βρετανία υπήρξε πολυπολιτισμική και ανεκτική, δεν χρειάζεται ευρω-νουθεσίες.
Είναι περίπου μία δεκαετία που η ηγεσία της Ε.Ε. διαχειρίζεται τις κρίσεις περιπτωσιολογικά, με επιδιορθώσεις και αποφάσεις βραχυπρόθεσμου ορίζοντα –ίσα για να διώξει προσωρινά τον πονοκέφαλο– εφαρμόζοντας αλλού με αυστηρότητα τους κανόνες και αλλού με εντυπωσιακή ελαστικότητα.
Αυτές οι λύσεις-τσιρότα, που δεν θεραπεύουν τίποτα αλλά μεταθέτουν το πρόβλημα στο μέλλον, είναι που θρέψανε τον θυμό και τους κατά τόπους εθνικισμούς.
Πληθαίνουν οι πολίτες που αντιλαμβάνονται τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών ως απόμακρους γραφειοκράτες, μια ελίτ που εξασφαλίζει προνόμια την ώρα που αδυνατεί να λάβει αποφάσεις και να εξασφαλίσει ένα μέλλον ευημερίας για τους λαούς.
Και πράγματι, φαίνεται ότι δεν υπάρχει επιστημονική επάρκεια αλλά και επαρκής πολιτική βούληση ώστε να αντιμετωπιστούν προβλήματα όπως η οικονομική στασιμότητα, η δομική ανεργία και το μεταναστευτικό.
Δεν είναι λοιπόν μόνο η Βρετανία και η πιθανότητα ενός Brexit, είναι και η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Αυστρία με την άνοδο των ακροδεξιών, είναι και οι ανατολικές χώρες των Βαλκανίων, που αρχίζουν να αναπολούν το κομμουνιστικό καθεστώς. «Τουλάχιστον τότε είχαμε όλοι δουλειά και ασφάλεια» λένε χαρακτηριστικά πολλοί απογοητευμένοι πολίτες στη Ρουμανία, στη Βουλγαρία κ.λπ.
Μια απογοήτευση πλανάται πάνω από την Ευρωπαϊκή Ενωση και απειλεί να καταστρέψει το –ακόμη και σήμερα– προπύργιο της δημοκρατίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της ελευθερίας έκφρασης, του κοινωνικού κράτους, της προστασίας του περιβάλλοντος.
Γιατί όσα και αν καταμαρτυρούμε στην κακή διοίκηση της Ενωσης, ένα είναι σίγουρο: αυτά που κατέκτησε η Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες σε βιοτικό επίπεδο, θεσμούς και κουλτούρα, ελάχιστα κράτη –σε παγκόσμια κλίμακα– τα απολαμβάνουν.
Η ανάγκη λοιπόν για βαθιές αλλαγές στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στα κράτη-μέλη είναι όρος επιβίωσης σήμερα. Τώρα πρέπει να δράσουμε, να γίνει το βρετανικό δημοψήφισμα η αφυπνιστική κραυγή για αλλαγή πλεύσης στο Ευρωπαϊκό Διευθυντήριο.
Να ξεκινήσουν αλλαγές συθέμελες, με όραμα και δημιουργικές ανατροπές. Αλλαγές που να στοχεύουν στην ισόρροπη ανάπτυξη όλων των κρατών-μελών, στον περαιτέρω εκδημοκρατισμό των θεσμών, στη σύμπηξη ενός νέου οράματος που δεν θα περιορίζεται σε δείκτες δημοσιονομικών ελλειμμάτων, αλλά θα εκτείνεται σε πολιτικές ανόρθωσης της μεσαίας τάξης.
Εν τέλει, σε μια ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της οποίας το ωφέλιμο αποτέλεσμα θα διαχέεται και θα γίνεται αντιληπτό στους πολλούς.
Αλλιώς η κερκόπορτα έχει ήδη ανοίξει και δεν θα φταίνε οι «λαϊκιστές, δημαγωγοί πολιτικοί που παρασύρουν τους πολίτες» αλλά οι φύλακες που δεν είχαν γνώση τελικά…
* Οικονομολόγος, πρώην περιφερειάρχης
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.