Το άλλοθι της «εκδικούμενης φύσης»...

τού Παντελή Μπουκάλα

«Θεομηνία». «Η μανία της φύσης». «Η φύση εκδικείται». Οπως πάντοτε επί καταστροφής, ανασύραμε τις στερεότυπες «ερμηνείες» μας, που τίποτα δεν...
ερμηνεύουν και κυρίως τίποτα δεν προλαβαίνουν και δεν θεραπεύουν. Κι ενώ το γνωρίζουμε καλά, ως κατ’ επανάληψη παθόντες, δεν μετατρέπουμε τη γνώση σε έγκαιρη πρόνοια, και πιθανόν σε αλλαγή βιοτικού παραδείγματος, ώστε να μην αιφνιδιαζόμαστε κάθε φορά, αλλά να μετριάζουμε το κακό, όσο υπέρμετρα κι αν εκδηλώνονται τα φυσικά φαινόμενα. Και τουλάχιστον να μη χάνονται ζωές, όπως οι τρεις στη Ρόδο. Γιατί αυτό είναι το πρωτεύον.

Αυτό είναι και το καθήκον της πολιτείας και της κοινωνίας. Και όχι να κρύβονται, εν έτει 2013, πίσω από τα πατροπαράδοτα άλλοθι μιας δεισιδαίμονος αμηχανίας. Ούτε να υποστρέφουν πανικόβλητες σε αντιλήψεις πρωιμότερων πολιτισμικών σταδίων, όπου το δέος για τα μη κατανοούμενα Φυσικά κατέφευγε σε μεταφυσικές εξηγήσεις.

Ουδείς απαγορεύει σε κανέναν να πιστεύει ότι την Ιαλυσό την έπνιξε η οργή του Θεού, που έστειλε λέει και προειδοποίηση, με τα δάκρυα της εκεί εικόνας του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Μόνο που αυτή η εξωλογική πίστη, παγανιστική παρά χριστιανική, δεν μπορεί και δεν πρέπει να μετατρέπεται σε κυρίαρχο δόγμα της κυβερνητικής πολιτικής και σε αποκλειστικό οδηγό της κοινωνικής συμπεριφοράς. Διότι το αμέσως επόμενο στάδιο είναι η πλήρης παραίτηση από ευθύνες και εξουσίες και η αναπομπή δεήσεων προς τα ουράνια (ανέκαθεν ευμενή προς την Ελλάδα)· είτε προς τον Αρχάγγελο ή τον Υέτιο Δία είτε και προς τους δύο, προς αύξηση των ελπίδων.

Ποια μήνιν Θεού αποκαλύπτει, ωστόσο, ένα μπαζωμένο ποτάμι; Και ποια φύση, ανθρωπομορφικώς εννοούμενη, εμφανίζεται μνησίκακη και χαιρέκακη με τη μορφή μιας μικρότατης γέφυρας, ανίκανης να εξυπηρετήσει τις ανάγκες, όπως στη Ρόδο, ή μιας λεκάνης απορροής υδάτων που και αυτή απέμεινε ελάχιστη, αφού κρίθηκε ότι προηγούνται άλλες ανάγκες – ή επιθυμίες; Καμία φύση δεν εκδικείται, όπως μονότονα λέμε, είτε στην τεράστια κλίμακα των τυφώνων εκδηλώνεται, όπως στις Φιλιππίνες, είτε στην πολύ μικρότερη των δικών μας καταιγίδων.

Ο,τι αποκαλούμε εκδίκηση είναι δικό μας γέννημα, των χεριών, των μυαλών, των γαστέρων μας. Αφού και η ανευθυνότητα, όλη δική μας είναι. Και η προσκόλληση σε ένα λήξαν μοντέλο ζωής και ανάπτυξης. Αλλά και η αδιαφορία τόσο για τον χρονικό ορίζοντα (για το τι ενδέχεται να προκύψει αύριο-μεθαύριο λόγω των πράξεών μας) όσο και για τον γεωγραφικό (τι συμβαίνει λίγο πιο έξω από τον «ζωτικό χώρο» του καθενός). Πορευόμενοι δίχως αυτή τη χωροχρονική διάσταση κατά νουν, εξακολουθούμε να δίνουμε την προτεραιότητα στο μπάζωμα, στην καταπάτηση, στο τσιμέντωμα, στον τουριστικό επεκτατισμό, στο αυθαίρετο, βέβαιοι ότι θα το νομιμοποιήσει η πολιτεία, απαντώντας έτσι στο επίσης στερεότυπο ερώτημα «πού είναι το κράτος». Και θα το νομιμοποιήσει για λόγους εισπρακτικούς – είτε το χρήμα αφορούν οι ορέξεις της είτε ψήφους. Ετσι, το αύριο θα μας βρει εκεί όπου ήδη βρισκόμαστε: στη μοιρολατρική παρακολούθηση της ίδιας μας της καταστροφής...

"Kαθημερινή"  26-11-13