Ποια «έξοδος από το μνημόνιο»; Πλάκα μας κάνετε;

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Σταύρος Χριστακόπουλος

«Πείτε ό,τι θέλετε, αλλά αυτό που θα μείνει είναι μια ισχυρή επιτήρηση». Αυτό είναι το μήνυμα που εισπράττει η κυβέρνηση απ’ όλες τις πλευρές που συγκροτούν την ομάδα των επίσημων δανειστών της χώρας, όταν διατυπώνει το αίτημα για «έξοδο από το μνημόνιο», «αποσύνδεση από το ΔΝΤ» και «επιστροφή στις αγορές».

Μπορεί οι δανειστές να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις σε επιμέρους θέματα, αλλά η επωδός είναι κοινή. Σε περίπτωση που η Ελλάδα βγει από το τρέχον μνημόνιο, αυτό θα γίνει υπό όρους:

1. Δεν θα συμβεί τίποτε χωρίς την αποφασιστική γνώμη των δανειστών, οι οποίοι εμφανίζονται εξαιρετικά δύσπιστοι για την προοπτική η Ελλάδα να βγει πλήρως και «καθαρά» από το μνημόνιο κατά το πρότυπο της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.

2. Η Ελλάδα αδυνατεί να βγει στις αγορές για να δανειστεί εμφανίζοντας χρηματοδοτικό κενό 25-27 δισ. την επόμενη διετία. Άρα, σε περίπτωση πρόωρης αποχώρησης από το μνημόνιο, που μόνο βέβαιη δεν είναι, θα πρέπει, όπως λέει το ΔΝΤ, να εξοπλιστεί με μια προληπτικού χαρακτήρα «γραμμή χρηματοδότησης», η οποία, αν χρησιμοποιηθεί, θα επισύρει νέα μέτρα και δεσμεύσεις.

Αυτό ακριβώς ξεκαθάρισε χθες και ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας και επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ: «Εάν υπάρξει προληπτική πιστωτική γραμμή, θα υπάρξουν και όροι. Αυτό είναι γεγονός, δεν είναι πρόταση». Πλην όμως ο Ντάισελμπλουμ δεν υπόσχεται ότι η πρόταση του ΔΝΤ θα γίνει αποδεκτή. Αντιθέτως ξεκαθαρίζει ότι οι Ευρωπαίοι είναι αυτοί που τελικά θα αποφασίσουν τι ακριβώς χρειάζεται η Ελλάδα, και μάλιστα όχι τώρα:

● «Είναι λίγο νωρίς για να σας πω. Είμαστε ακόμα στη μέση της αξιολόγησης του προγράμματος, που εκτείνεται έως το τέλος του χρόνου. Υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει ακόμα και υπάρχουν περαιτέρω εκταμιεύσεις».

● «Στόχος μας είναι να ολοκληρώσουμε την πέμπτη αξιολόγηση και στη βάση αυτή τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο θα μιλήσουμε για το μέλλον. Η Ελλάδα σημείωσε πρόοδο το καλοκαίρι αλλά χρειάζεται σε ορισμένες περιπτώσεις περαιτέρω πρόοδος για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Καλούμε τις ελληνικές αρχές να προχωρήσουν στις αναγκαίες δράσεις για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Όταν τα συμπεράσματα από την αξιολόγηση θα είναι πιο καθαρά, θα συζητηθούν οι διαδικασίες για το τι θα ακολουθήσει μετά το ελληνικό πρόγραμμα».

Συνεπώς οι «μεταρρυθμίσεις» παραμένουν πάνω στο τραπέζι και χωρίς αυτές καμιά σοβαρή συζήτηση δεν μπορεί να γίνει.

3. Ακόμη και αν η Ελλάδα βγει τυπικά από το τρέχον μνημόνιο στο τέλος τους έτους, οι αποφάσεις για το χρέος δεν θα ληφθούν ταυτόχρονα – αντιθέτως θεωρείται βέβαιο ότι θα καθυστερήσουν για άγνωστο χρονικό διάστημα και η εκκρεμότητα αυτή μπορεί να τινάξει στον αέρα τον όποιο πολιτικό και οικονομικό σχεδιασμό.

4. Η κυβέρνηση ψάχνει να βρει μια φόρμουλα διατύπωσης ώστε να πείθει ότι η Ελλάδα αναλαμβάνει την ευθύνη του όποιου μελλοντικού «προγράμματος», όμως πρέπει να θυμηθούμε ότι ο Σαμαράς είχε και στο παρελθόν αποδεχθεί την «ιδιοκτησία» του μνημονίου, χωρίς αυτό να του προσφέρει ούτε ίχνος αυτονομίας έναντι της τρόικας.

5. Παρά την πολυετή εφαρμογή των μνημονιακών συνταγών, οι «μεταρρυθμιστικές» εκκρεμότητες είναι ακόμη πολλές, με πολύ σημαντικές, μεταξύ άλλων, το ασφαλιστικό και το εργασιακό, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο θα απαιτηθεί η εφαρμογή τους και του σχήματος επιτήρησης που θα τις επιβάλει.

Ήδη πάντως εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι βλέπουν τα κατώτατα όρια των συντάξεών τους να καταρρέουν, ως μια έμπρακτη απόδειξη του ότι η κυβέρνηση από τη μια διεκδικεί την... αναβολή του ασφαλιστικού και από την άλλη προχωρεί ταχέως σε επώδυνες αλλαγές του.

Τα... ηλεκτροφόρα σύρματα

Η... τσάτρα - πάτρα ρητορική για «έξοδο από το μνημόνιο», με το χρέος αρρύθμιστο και την επιτήρηση ισχυρή υπό νέο μανδύα, και η αποτυχημένη προσπάθεια για χρονική μετάθεση συμφωνημένων «μεταρρυθμίσεων» είναι τα στοιχεία που συνθέτουν όχι το πέρασμα σε μια «μεταμνημονιακή» εποχή, αλλά την απόπειρα να αποφευχθεί η εκλογική καταστροφή της Ν.Δ. και να κληροδοτηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα προβλήματα στον ΣΥΡΙΖΑ.

Στα διαφορετικά στρατόπεδα των δανειστών δεν ακούγεται καλά η ιδέα περί πρόωρης αποχώρησης της Ελλάδας από το μνημόνιο. Όχι μόνο λόγω...

 συνέχεια
... των εκκρεμοτήτων, αλλά και διότι δεν προβλέπουν ότι η Ελλάδα είναι ικανή και αξιόπιστη ώστε να διαβεί τα ηλεκτροφόρα σύρματα που τη χωρίζουν από τις «αγορές».

Εκτός της πρόβλεψης ότι η Ελλάδα, ακόμη και αν βγει στις «αγορές, θα αναγκαστεί συντόμως να επιστρέψει στο μαντρί, το σύνολο των δανειστών ενδιαφέρεται πρωτίστως για την αποπληρωμή των προηγούμενων δανείων και τη διασφάλιση των συμφερόντων τους που απορρέουν από αυτά. Συνεπώς θέλουν πάση θυσία τη συνέχιση της στενής επιτήρησης. Γι’ αυτό άλλωστε θα κρατήσουν όσο πίσω μπορούν τη ρύθμιση των δόσεων του χρέους.

Με λίγα λόγια, είναι προφανές ότι η κυβέρνηση Σαμαρά, στην αγωνιώδη προσπάθειά της να πάει σε εκλογές με όσο το δυνατόν λιγότερα βάρη, επιχειρεί βιαστικά και χωρίς σοβαρό προγραμματισμό να εκμαιεύσει αποφάσεις τις οποίες οι δανειστές δεν βλέπουν με καλή διάθεση. Με αποτέλεσμα να εισπράττει μια απογοήτευση σε κάθε προσπάθειά της. Και, κυρίως, διαρκώς να επιτείνεται η εικόνα μιας χώρας σε εντεινόμενη αβεβαιότητα.

● Ένα μεγάλο πρόβλημα για τον Σαμαρά όμως είναι ότι αυτού του είδους την αβεβαιότητα δεν τη θέλουν ούτε οι δανειστές – όχι μόνο εξ αιτίας της ρευστότητας στα ελληνικά πολιτικά πράγματα, αλλά και διότι όσα θα συμβούν στην Ελλάδα είτε θα αποτελούν δυνάμει μοντέλο και για άλλες χώρες είτε θα θέτουν σε κίνδυνο την αξιοπιστία της ευρωπαϊκής πολιτικής αντιμετώπισης της κρίσης. Συνεπώς θα είναι πολύ προσεκτικοί με την κυβέρνηση και, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αυστηροί.

● Ένα εξ ίσου μεγάλο πρόβλημα για τον πρωθυπουργό είναι ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο κυβερνητικός εταίρος του Ευ. Βενιζέλος δεν αποτελούν πλέον εγγύηση σταθερότητας ούτε καν για τον... Κ. Σημίτη, ο οποίος, με διαρροή του στο real.gr, κάνει λόγο για εκλογές τον Νοέμβριο και για την ανάγκη μια κυβέρνηση με φρέσκια λαϊκή εντολή να διαπραγματευθεί για το χρέος.

Μια τέτοια κυβέρνηση προφανώς δεν θα είναι αυτή του Σαμαρά και του Βενιζέλου, αλλά του Τσίπρα...
 topontiki.gr