Μιχάλης Χαλιάσος: Δεν έχουμε φτάσει στην αιτία του προβλήματος...

...έχουμε πάρει απλώς παυσίπονα 

14.1.15

«Εχουμε πάρει απλώς παυσίπονα για να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα. Δεν έχουμε φτάσει στην αιτία του προβλήματος». Έτσι εξηγεί ο Μιχάλης Χαλιάσος, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης, την αρνητική του απάντηση στο ερώτημα αν τα πλεονάσματα που έχει πετύχει η Ελλάδα, μετά έξι χρόνια ύφεσης και πέντε ασφυκτικής λιτότητας, είναι διατηρήσιμα.

«Τα δύο στοιχεία της ελληνικής ασθένειας είναι το πελατειακό κράτος και ο μη παραγωγικός ιδιωτικός τομέας, που ουσιαστικά είναι κι αυτός προϊόν της πελατειακής λογικής. Αυτή ήταν που τον περιόρισε κυρίως σε επιχειρήσεις που στηρίζονται οικονομικά στο κράτος» σημειώνει ο καθηγητής Χαλιάσος, που μεταξύ άλλων επιμελείται το blog greekeconomistsforreform.org (ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2010) και που ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας την περίοδο 2010-13.

Στα χρόνια της κρίσης, όπως διατείνεται ο συνομιλητής μας, «έχουμε περιοριστεί στο να μειώνουμε δαπάνες και να αυξάνουμε φόρους, όπως τις εντελώς μη διατηρήσιμες επιβαρύνσεις στην ακίνητη περιουσία. Έτσι μειώνουμε το επίπεδο των εισοδημάτων, διώχνουμε τους πιο ταλαντούχους Έλληνες από την Ελλάδα και φτωχοποιούμε τους υπόλοιπους. Παράλληλα, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει μηδενιστεί όχι χάρη στην αύξηση των εξαγωγών και την υποκατάσταση εισαγωγών, αλλά εξαιτίας της μείωσης εισαγωγών, που είναι αποτέλεσμα της μείωσης των εισοδημάτων».

Θεωρείτε ότι, πέρα από τη δραματική συρρίκνωση του μισθολογικού κόστους, που για πολλούς ξεπέρασε τα όρια του ωφέλιμου, έχουν υπάρξει μεταρρυθμίσεις που προώθησαν την ανταγωνιστικότητα; «Πολύ λίγες και πολύ αργά» απαντά. «Για παράδειγμα, η κατάργηση γραφειοκρατικών διαδικασιών για την έναρξη νέας επιχείρησης μας επέτρεψε να ανεβούμε 111 θέσεις στη σχετική κατηγορία στην παγκόσμια κατάταξη μέσα σε έναν χρόνο. Γιατί μας πήρε πέντε χρόνια να το κάνουμε αυτό; Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία».

Από την άλλη πλευρά, «υπήρξαν μεταρρυθμίσεις στις οποίες επέμεινε η τρόικα που είχαν τεράστιο πολιτικό κόστος και επέφεραν μεγάλη αναταραχή. Η απελευθέρωση των ταξί είναι χαρακτηριστική περίπτωση. Γενικά μιλώντας, είναι καλό να είναι ελεύθερα τα επαγγέλματα. Αλλά ήταν αυτό το πρώτο πρόβλημα; Ότι δεν έχει αρκετά ταξί η Αθήνα; Χάθηκε πολύς χρόνος και πολιτικό κεφάλαιο σε μεταρρυθμίσεις που δεν ήταν οι πιο αποδοτικές, ενώ δεν προωθήθηκαν πράγματα που θα είχαν τεράστια αποδοχή και θα βελτίωναν το επενδυτικό κλίμα».

«Η Γερμανία έχει να ανταγωνιστεί την Κίνα. Τι κάνουν όμως οι Γερμανοί; Δίνουν υψηλότερους μισθούς από τους Κινέζους, αλλά καλύπτουν τη διαφορά με ποιότητα – την αξία της ετικέτας made in Germany» εξηγεί. «Αυτό το μήνυμα πρέπει να δώσουμε στους Έλληνες εργαζόμενους. Είναι ένα μήνυμα που δίνει προοπτική, προωθεί την εφευρετικότητα και την αποδοτικότητα».

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στην Καθημερινή.