Ο συμφοιτητής μου, Έλληνας διαπραγματευτής του Brussels Group, Ν. Θεοχαράκης

                                                       

τού Περικλή Βασιλόπουλου

Ο Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Νίκος Θεοχαράκης, και εσχάτως Γενικός  Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής στο ΥΠΟΙΚ είναι ο επικεφαλής της 6μελούς Ελληνικής αντιπροσωπείας στο λεγόμενο Brussels group, κωδική ονομασία του οργάνου των τεχνικών συζητήσεων με τους τέσσερις πλέον εκπροσώπους των δανειστών. Δηλαδή το διάδοχο σχήμα της Τριμερούς (Τρόικας) που ο κ. Σόιμπλε επιμένει ότι είναι ακόμη τρόικα. Αναλαμβάνει λοιπόν ένα βαρύ καθήκον που στο παρελθόν κάλυπταν οι μονίμως ΄τρομοκρατημένοι΄ Έλληνες υπουργοί. Και όλοι μας ελπίζουμε ότι θα τα βγάλει πέρα. 

Ο Νίκος Θεοχαράκης είναι ένας εξαίρετος επιστήμονας που έχει ασχοληθεί με τα Οικονομικά της Εργασίας την επιστημολογία και την οικονομική ιστορία με ένα λαμπρό Διδακτορικό από το Κέμπριτζ. Είναι ένας γοητευτικά σεμνός χαρακτήρας  και   φιλοσοφημένα ψύχραιμος στη συμπεριφορά. Παρότι θεωρητικός οικονομολόγος έχει λεπτομερή γνώση της πραγματικής οικονομίας και  της επιχειρηματικότητας. Προέρχεται από την γνωστή επιχειρηματική οικογένεια της ΤΕΟΚΑΡ Θεοχαράκης (ο πατέρας του μαζί με τον θείο του Βασίλη είναι οι ιδρυτές του Ομίλου). 

Μερικοί του προσάπτουν ότι δεν έχει πολιτική εμπειρία την στιγμή που αναλαμβάνει ένα τεράστιο πολιτικό βάρος διαπραγματεύσεων με ανάγκη λεπτών χειρισμών. Εάν  εννοούν ότι δεν έχει πρόσφατο κομματικό παρελθόν στο γνωστό ζουγκλοειδές Ελληνικό παρακμιακό κομματικό σύστημα έχουν δίκιο. Αυτό όμως είναι ένα μεγάλο του πλεονέκτημα. Όμως ο Νίκος Θεοχαράκης έχει μεγάλη πολιτική εμπειρία που την απέκτησε ακριβώς τότε που έπρεπε. 
Γνωριστήκαμε ως πρωτοετείς φοιτητές το 1975 στο τμήμα Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών (ΠΟΕ) της Νομικής στην αιχμή του κινήματος της αποχουντοποίησης στα ΑΕΙ (συμφοιτητής μας τότε και ο Γιάννης Στουρνάρας  νυν Διοικητής της ΤτΕ). Ως εκπρόσωπος της ΑΑΣΠΕ  (Αντιφασιστική Αντιιμπεριαλιστική Σπουδαστική Παράταξη Ελλάδας) της παράταξης που είχε προωθήσει την αποχή από τα μαθήματα του ‘φασίστα Παν Παυλόπουλου΄ (τον είχε τοποθετήσει η Χούντα στο ΚΕΠΕ) βρισκόμουν στο φόρτε της δυναμικής διεκδίκησης μαζί βεβαίως με πολλές εκατοντάδες ή και χιλιάδες συμφοιτητές.  Ενώ λοιπόν οδηγούσαμε τον ‘φασίστα’ εκτός του Αμφιθεάτρου της Φυσικο-Μαθηματικής στην Σίνα πλησίασε ο Νίκος που του είπε ‘εκτός από Χουντικός είστε και κακός επιστήμονας’ και του μίλησε για την επιστημονική του μεροληψία. 
Ήμασταν μόλις 19 ετών και ο Νίκος Θεοχαράκης μιλούσε ήδη έξι ξένες γλώσσες, λάτρευε την Γλωσσολογία και τα Οικονομικά. Θυμάμαι ότι έμεινα έκπληκτος. Μετά το γεγονός με πλησίασε και μου είπε ΄είμαστε μια ομάδα Ανεξάρτητων φοιτητών συμφωνούμε με την αποχή αλλά θέλουμε να κάνουμε μαζί και άλλες δράσεις. Η Αποχή δεν αρκεί πρέπει να κάνουμε και ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ. Το φοιτητικό κίνημα πρέπει να διεκδικήσει μια εναλλακτική οδό προς τη ΓΝΩΣΗ’.
Ενθουσιάστηκα. Αν και οι οργανώσεις...
 
 συνέχεια
...της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς (που είχαν παίξει πολύ καθοριστικό ρόλο στην Εξέγερση του Πολυτεχνείου) είχαν αρχίσει να προβάλλουν το σύνθημα ‘ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ’ θυμάμαι ότι μου άρεσε πολύ η ιδέα του εκτός των άλλων γιατί είχα μπει στην Αριστερά επηρεασμένος από το κίνημα αμφισβήτησης του Μάη του ’68 στην Γαλλία. Μου γνώρισε τους φίλους του που από τότε έγιναν και δικοί μου φίλοι (Μανώλης Κουντούρης, Τάκης Θρουβάλας,  Μαρία Ζερβού κα) και οργανώσαμε μια μοναδική στα χρονικά παρέμβαση στο περιεχόμενο σπουδών με λεπτομερή προετοιμασία.
Την θέση του φιλοχουντικού Καθηγητή Παν Παυλόπουλου ανέλαβε ένας λίγο γνωστός για την εποχή αλλά εξαιρετικά καταρτισμένος στην Μεγ Βρετανία Καθηγητής Χρηματοοικονομικών ονόματι Νίκος Δεβλέτογλου (ομότιμος σήμερα Καθηγητής που πριν 20 ημέρες έστειλε ένα ενδιαφέρον σχόλιο στου Financial Times εναντίον της Γερμανικής λιτότητας στην Ευρωζώνη). Κάποιοι μας ενημέρωσαν όμως ότι και αυτός ήταν φιλοβασιλικός (επίσης κόκκινο πανί για την εποχή).
Εν πάσει περιπτώσει το σημαντικό για εμάς ήταν να ανοίξουμε συζήτηση στο Αμφιθέατρο για να ξεσκεπάσουμε ζωντανά το αστικό και αντιδραστικό χαρακτήρα της κυρίαρχης οικονομικής επιστήμης. Το πρώτο μάθημα του Καθηγητή Δεβλέτογλου είχε τίτλο ‘Η Μεγάλη Κρίση του 1929-32’. Ήταν νωρίς το απόγευμα πάνω από 600 φοιτητές είχαν γεμίσει το αμφιθέατρο, η ‘μεγάλη ώρα’ για το πείραμα εναλλακτικής γνώσης πλησίαζε. Στις μπροστινές θέσεις αν θυμάμαι καλά, κάθονταν ο πανύψηλος το δέμας Μανώλης Κουντούρης (διδάσκει σήμερα στο ίδιο τμήμα) έτοιμος να βάλει την πρώτη κρίσιμη ερώτηση «Τί έχετε να πείτε κ Καθηγητά για την ανεργία 30% που προκάλεσε η ‘Μεγάλη Ύφεση;’ Ενώ  θα ακολουθούσα εγώ στο μέσον του Αμφιθεάτρου με ερώτηση για την τεράστια πτώση του ΑΕΠ  κατά 20-25% στις ΗΠΑ (που να φανταζόμουν τότε ότι η Ελλάδα την περίοδο 2009-2014 θα σημείωνε μεγαλύτερα ποσοστά από τη μεγάλη Ύφεση) και θα ολοκλήρωνε ο Νίκος Θεοχαράκης με πλήρη τεκμηρίωση καταγγελίας της αστικής οικονομικής θεωρίας. Στο τέλος η Μαρία Ζερβού θα έλεγε στον Δεβλέτογλου  ότι είναι και φιλοβασιλικός από πάνω. 
Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα υπολογίζαμε εμείς οι 19χρονοι ρομαντικοί επαναστάτες της γνώσης. Ο Δεβλέτογου δεν ήταν Παυλόπουλος. Άρχισε να εντάσσει τις κριτικές στην παράδοσή του και να περιγράφει τα λάθη που οδήγησαν στην Μεγάλη Κρίση του 1929. Μίλησε με ένα ΄πονηρά’ ουδέτερο τρόπο για τον Κευνς και υποστήριξε τις πολιτικές τόνωσης της ζήτησης από το κράτος για την αναθέρμανση της οικονομίας και την νομισματική επέκταση (δηλ. ότι θα έπρεπε να είχε  διαπραγματευθεί η συγκυβέρνηση Σαμαρά Βενιζέλου 40 χρόνια μετά) και με λίγα λόγια μας αφόπλισε κυριολεκτικά. Ο Μανώλης το κατάλαβε δεν έκανε την ερώτηση και έκανε σήμα, το ίδιο έγινε και με τους υπόλοιπους. Έλα όμως που ένας φίλος που προορίζονταν για παρέμβαση στο τέλος δεν κατάλαβε την αλλαγή της κατάστασης και από το βάθος της αίθουσας μέσα στην σιωπή ανέκραξε την κρίσιμη λέξη ‘Φασίστα’. Ακολούθησε χάος. 
Οι τρεις πρώτες σειρές που συνήθως κάθονταν τα κορίτσια της ΔΑΠ/ΝΔΦΚ (τα αγόρια της ΔΑΠ ήταν τότε πολύ ντροπαλά) άρχισαν να ωρύονται υπέρ του καθηγητή. Αυτό όμως πυροδότησε την αντίδραση του συντριπτικού υπόλοιπου 95%  που κινούνταν στις δεκάδες εκδοχές της αριστεράς με αποτέλεσμα ο Ν. Δεβλέτογλου να αποχωρήσει από το αμφιθέατρο. 
Θυμήθηκα αυτήν τη μακρινή ιστορία πριν 45 χρόνια και την διηγούμαι σήμερα για πρώτη φορά για πολλούς επίκαιρους λόγους. Πρώτον ο Νίκος Θεοχαράκης δεν είναι χθεσινός. Γνωρίζει πολύ καλά την Οικονομική Θεωρία και τα Δημοσιονομικά όπως και την πολιτική, την διπλωματία αλλά και τον αγώνα της διαπραγμάτευσης. 
Δεύτερον στην ύστερη Γενιά του Πολυτεχνείου υπήρξαν πολλοί, πάρα πολλοί που δεν αναμείχθηκαν στο σκληρό κομματικό κατεστημένο του ΠΑΣΟΚ και αργότερα της ΝΔ. Ο πολύς κόσμος δεν τους ξέρει γιατί τα στενά συνεργαζόμενα μαζί τους ΜΜΕ έχουν επιβάλλει μια διαστροφική πυραμίδα Δημοσιότητας. Υπάρχουν μεγάλα αφανή αποθέματα εξαιρετικών ανθρώπων και επιστημόνων που μπορούν να βοηθήσουν στο δημόσιο βίο.
Τρίτον η Αριστερά όπως και τότε έτσι και σήμερα έχει δυσκολίες στη διαχείριση της Γνώσης και της Εξουσίας. Υπάρχει μια ‘έντιμος αμηχανία’ στα πολύπλοκα φαινόμενα τους σύγχρονου κόσμου. Οφείλει τάχιστα να τα ξεπεράσει. Και με όλα αυτά έφτασε στο τέλος της η αφήγηση φοιτητικών αναμνήσεων με τον Νίκο Θεοχαράκη. 
Αγαπητέ Νίκο, όλοι μας σου ευχόμαστε καλή επιτυχία. Φέρε μας πίσω μια συμφωνία που θα μας βγάλει από την δική μας ‘Μεγάλη Κρίση του 1929’.  Είναι και θέμα στιλ η οικονομία όπως μας έλεγε στα σεμινάριά του ο 3ος κατά σειρά Καθηγητής μας Γιώργος Κριμπάς. Ευτυχώς αυτός ρίζωσε και μας έμαθε κάτι επιπλέον στα οικονομικά.
tvxs.gr