Λησμονημένες λέξεις : Φιλότιμο, Μπέσα...

Λησμονημένες λέξεις

Δημήτρης Νανούρης

Μόνο τα ελληνικά λεξικά περιέχουν το λήμμα «φιλότιμο», διατείνονται ορισμένοι απατημένοι εραστές της παρ' ημίν κουλτούρας, υπονοώντας πως οι ξένοι λαοί δεν μετέρχονται συναφή σημαινόμενα. Δεν είμαι πρόχειρος να επιβεβαιώσω του λόγου το αληθές, φρονώ μολαταύτα ότι φαντάζει σχεδόν αδύνατον να θεωρούνται αφιλότιμοι απαξάπαντες οι ομιλητές των υπόλοιπων 6.899 καταγεγραμμένων γλωσσών στον πλανήτη. Η λέξη μπέσα, τουναντίον, προέρχεται από την αλβανική κι ο Δημητράκος την ερμηνεύει ως αμοιβαίο λόγο τιμής προς επικύρωση φιλίας ή συνεργασίας, πίστη, εμπιστοσύνη.
Παρόμοιους προφορικούς κώδικες χρησιμοποιούσαν οι αγωνιστές του '21, Αρβανίτες στην πλειονότητά τους. Με το «μπέσα για μπέσα» θεμελίωσαν ισχυρούς και απαραβίαστους μεταξύ τους δεσμούς, αποφεύγοντας τις παγίδες που τους έστηναν παντοιομερώς και παντοιοτρόπως οι ξιπασμένοι καλαμαράδες με τη διπλοπροσωπία και τις κίβδηλες γραφές. Μπεσαλήδες επίσης ήταν οι μάγκες του παλιού, καλού καιρού κι όσοι εκ των επιγόνων τους τη σκαπούλαραν στις ράγες των τρένων. Μαγκιά άλλωστε σημαίνει καθαρές εξηγήσεις και όχι νταηλίκια και ψευτοπαλικαριές. Οι πολιτικοί, αντιθέτως, δεν φημίζονται για την μπέσα τους. Οι περισσότεροι δεν διαθέτουν καν τσίπα.
Επρεπε να το γνωρίζει ο Γιάνης Βαρουφάκης προτού εμπλακεί στα κοινά. Καθότι πολιτευτής, όπως και οικονομολόγος, είναι το πρόσωπο που εξηγεί με απόλυτη σαφήνεια σήμερα το γιατί απέτυχαν παταγωδώς οι χθεσινοί σχεδιασμοί του για το καλό του τόπου και των πολιτών του. Ξεκίνησε τη θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών με εκείνο το βροντερό «ουάου» προς τον Ντάισελμπλουμ, συνέχισε με την εντιμότατη -κατά τη γνώμη του- συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες, ασχέτως εάν εκλεκτά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τη χαρακτήρισαν επέκταση του μνημονίου, και κατέληξε να τρώει μονάχος στη Ρίγα, αποσυνάγωγος, λες και κατούρησε στο πηγάδι.
Σύσσωμο το σώμα των ομολόγων του της ευρωζώνης τον είχε τραμπουκίσει προηγουμένως με μια αήθη επίθεση που, μέσω φίλιων ΜΜΕ, έκανε τον γύρο του κόσμου. Τζογαδόρο τον ανέβαζαν, εκτός τόπου, χρόνου και παιδιάς τον κατέβαζαν. Ασε που αξίωσαν απ' τον Τσίπρα την καθαίρεσή του. Ο πρωθυπουργός αρκέστηκε να πλαισιώσει τη διαπραγματευτική ομάδα και μ' άλλα πρόσωπα, τουτέστιν τον καπέλωσε με ρεπούμπλικα, κοινώς καβουράκι με χλίψη, που, φορώντας το κάτω απ' το κράνος, γίνεται μαύρα χάλια απ' το τσαλάκωμα. Αφιλότιμο πολίτευμα η δημοκρατία, κατασπαράζει αρχαιόθεν τα καλυτερότερα τέκνα της.
Αφωνος, άναυδος και αποσβολωμένος ο Γιανάκης, έμοιαζε αυτόχρημα με εξωγήινο. «Εμείς πήγαμε με την αίσθηση ότι μια συμφωνία είναι συμφωνία. Οτι όταν σφίγγουμε το χέρι και λέμε ότι αυτό σημαίνει το “άλφα” και όχι το “βήτα”, σημαίνει το “άλφα” και όχι το “βήτα”. Από την άλλη μεριά, όμως, δυστυχώς, δεν επεδείχθη ίδια προσήλωση στην μπέσα» δήλωσε ως τεθλιμμένος και πτωχός συγγενής. Μα περίμενε ο αφελής να κυνηγούν οι Ευρωπαίοι αλβανικές χίμαιρες; Τόσα χρόνια στα νησιά δεν έμαθαν ούτε το «έγια μόλα έγια λέσα». Ποιος έχασε άλλωστε την μπέσα για να τη βρει ο Σόιμπλε;
από  ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ