Η λατρεία του λάθους

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ
Ηταν ακόμα υπουργός Οικονομικών ο κ. Στουρνάρας, όταν, στις επίσημες εκθέσεις του, το ΔΝΤ αναγνώριζε ότι το μνημονιακό ελληνικό πρόγραμμα ήταν εγγενώς λαθεμένο σε πολλές πτυχές του· στον θρυλικό πολλαπλασιαστή, στην υποτίμηση της ύφεσης που θα προκαλούσαν τα μέτρα λιτότητας, στην υποτίμηση της ανεργίας που, αναπόφευκτα, θα προέκυπτε. Και επειδή δύο υποτιμήσεις μάς κάνουν μία υπερεκτίμηση, το βαρύτερο σφάλμα ήταν η «υπερεκτίμηση της βιωσιμότητας του χρέους», όπως και πάλι το ΔΝΤ αναγνώρισε. Αυτήν τη βιωσιμότητα, το θυμόμαστε καλά, την υπεράσπιζαν πεισματωδώς, τω καιρώ εκείνω, στα καθεβραδινά δελτία οι τηλεταγοί. Ηξεραν ότι δεν είναι βιώσιμο το χρέος, αλλά ψευδολογούσαν συστηματικά, όπως εκ των υστέρων εκμυστηρεύτηκε ο κ. Πρετεντέρης. Αμάρτησαν για «εθνικούς λόγους», τι άλλο. Είπαν ψέματα «για την πατρίδα». Επειδή έπρεπε να φανεί ότι ουδείς άλλος δρόμος πλην του μνημονίου ήταν νοητός και θεμιτός, ουδεμία άλλη μέθοδος ήταν επιτρεπτή.

Η ομολογία του ΔΝΤ για την αστοχία της τρόικας στα οικονομικά συμπληρώθηκε από την ομολογία των Ευρωπαίων, διά στόματος του απολύτως αρμοδίου κ. Γιουνκέρ, για την αστοχία στα κοινωνικοπολιτικά. Σε συνέντευξή του στη «Suddeutsche Zeitung», πριν από λίγες μέρες, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποδέχτηκε τα εξής: «Υπήρξαμε απρόσεχτοι σε ό,τι αφορά τις κοινωνικές επιπτώσεις που θα είχε η πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης στις επιμέρους χώρες. Οποιος δεν βλέπει ότι στην Ελλάδα υπάρχει ανθρωπιστική κρίση είναι και κουφός και τυφλός». Πάλι καλά.
Καλά; Μια κουβέντα είναι. Διότι και για το ΔΝΤ και για την Ευρώπη, η αποδοχή των σφαλμάτων δεν οδηγεί στην απόφαση να διορθωθούν, να αντιμετωπιστούν οι έως τώρα συνέπειές τους και να υπάρξει έγκαιρη μέριμνα, ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω διόγκωσή τους. Ως προς αυτό, ο κ. Γιουνκέρ ήταν κατηγορηματικός: Μπορεί να ήμασταν απρόσεχτοι, είπε, «αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα πρέπει ν’ αλλάξουμε εντελώς την πολιτική μας». Το «εντελώς» είναι εντελώς της παρηγοριάς. Χρησιμοποιήθηκε για να αμβλύνει την εντύπωση εμμονικού πείσματος που φανερώνει η στάση των δανειστών.
Για κάθε άνθρωπο ή οργανισμό, η λογική συνέπεια της αυτοκριτικής είναι η αυτοδιόρθωση. Αν αναγνωρίζεις τα λάθη σου (έστω λίγα από τα πολλά), συνεχίζεις όμως στην ίδια ρότα, έχει ο καθείς το δικαίωμα να σου καταλογίσει ανειλικρίνεια, εθελοτυφλία, κραυγαλέα ασυνέπεια ανάμεσα σε λόγο και πράξη, ακόμα και ιδεοληπτική εμμονή. Η παθιασμένη λατρεία του λάθους από την πλευρά των πιστωτών, παρότι καταστροφική για τον ελληνικό πληθυσμό, δεν μπορεί να εξηγηθεί με απλή αναφορά σε αριθμούς και ποσοστά και χωρίς συνυπολογισμό της πολιτικής και της ιδεολογίας. Στην ουσία, οι πανίσχυροι «θεσμοί», πιστοί στις διαλυτικές ιδέες τους, επιχειρούν να αποσβέσουν τα λάθη τους εξαναγκάζοντας εμάς, τους αδύναμους, να πληρώσουμε το δικό μας λάθος. Ποιο λάθος; Μα, την ψήφο μας.