Ευγενής... άμυλα

Οπως και να τη φας, βραστή, γιαχνί, ψητή, φούρνου, τηγανητή, ογκραντέν, κατόφεν, πουρέ, μαγιονέζα, σκορδαλιά, μοιάζει με διαφορετική λιχουδιά

Μετεωρος

Τυχοδιώκτες αδίστακτοι οι Σπανιόλοι κονκισταδόρες συγκαταλέγονται στα χειρότερα καθάρματα όλων των εποχών. Ξεπάστρεψαν σπουδαίους πολιτισμούς, όπως των Ινκας και των Αζτέκων, με μοναδικό κίνητρο τη λαφυραγώγηση. Επιδόθηκαν σε γενοκτονίες και ανήκουστα κακουργήματα· δολοφόνησαν, έκαψαν, έκλεψαν, λεηλάτησαν. Οπισθόβουλα εμέσματα, μετέφεραν αμύθητα πλούτη στους βασιλείς, τους ευγενείς και τους καρδινάλιους πάτρωνές τους, κρατώντας για τους εαυτούς τους ένα γερό μερτικό. Τους συναγωνίστηκαν αργότερα Αγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι, Ολλανδοί, Βέλγοι, Γερμανοί. Οι επίγονοί τους συνιστούν τον εσμό των δανειστών της χώρας, βαδίζοντας επαξίως στα χνάρια τους.
Στυγεροί εγκληματίες χάρισαν, παρά ταύτα, έναν ανεκτίμητο θησαυρό στους λαούς της Ευρώπης. Οχι ασφαλώς από διάθεση ανιδιοτελούς προσφοράς. Αλλά, να! Δεν ήταν φανταχτερός σαν το χρυσάφι και τα τιμαλφή. Ούτε άμεσα ανταλλάξιμος με δύναμη, εξουσία και ακολασία. Επρόκειτο για έναν ταπεινό κόνδυλο, λασπωμένο και σιχαμερό, η αξία του οποίου έμελλε να αναδειχθεί τους επόμενους αιώνες. Ακόμα και τ' όνομά του προκαλούσε ζωηρή αποστροφή. Το σολανόν το κονδυλόρριζον, άλλως γεώμηλο, γνωστότερο ως πατάτα, ιθαγενές, δικοτυλήδονο φυτό του Mεξικού, του Περού, της Xιλής και της Kολομβίας, έθρεψε εκατομμύρια ανθρώπους, κρατώντας τους ζωντανούς κατά τους αλήστου μνήμης καιρούς των παγκοσμίων πολέμων.
Ιδεώδες εδώδιμον επικράτησε και στην Ελλάδα, παρά την περιφρόνηση με την οποία το υποδέχτηκαν οι ευεπίφοροι στον συντηρητισμό Μοραΐτες. Σύμφωνα με τον ξακουστό θρύλο, ο Ιωάννης Καποδίστριας καλλιέργησε πειραματικά την πατάτα στην περιοχή της Τίρυνθας και κάλεσε τους κατοίκους της να γευτούν δωρεάν την πρώτη συγκομιδή. Εκείνοι δεν καταδέχτηκαν καν να την ακουμπήσουν, πόσω μάλλον να τη βυθίσουν στο τσουκάλι τους. Η πολιτική άπτεται πρωτίστως της ψυχολογίας. Γνωρίζοντας ο ευφυής κυβερνήτης τον παλιοχαρακτήρα των υπηκόων του, συγκέντρωσε ολόκληρη τη σοδειά σε αποθήκες και διέταξε στρατιώτες να επαγρυπνούν πέριξ.
Περίεργοι και χρησιμοθήρες οι Αργείοι, δεν ήξεραν τι θα πει αιδώς, υποπτεύθηκαν πως κάτι πολύτιμο κρύβεται στο ντεπό. Αδημονούσαν να πέσει η νύχτα και τότε -παλιά τους τέχνη- μπουκάρισαν, εξαφανίζοντας αυτόχρημα το εμπόρευμα. Οι φρουροί ήταν δασκαλεμένοι να κάνουν τα στραβά μάτια. Μπορεί να κατάπιαν αμάσητο το δόλωμα, τα γεώμηλα όμως τα άλεσαν για τα καλά στο στόμα τους και στο τέλος έγλειφαν τα άπλυτα δάχτυλά τους. Και δικαίως. Διότι η άτιμη η πατάτα έχει μια ατίθαση νοστιμιά.
Στον τέντζερη, το τηγάνι ή το ταψί μεταμορφώνεται, απορροφώντας όλη την ουσία του εδέσματος και των καρυκευμάτων που τη συνοδεύουν. Οπως και να τη φας, βραστή, γιαχνί, ψητή, φούρνου, τηγανητή, ογκραντέν, κατόφεν, πουρέ, μαγιονέζα, σκορδαλιά, μοιάζει με διαφορετική λιχουδιά. Βάζεις λεπτές φέτες στη βάση του μουσακά και ενσωματώνουν ασύγκριτα τα αρώματα των υλικών του. Κάνει μπαμ από χιλιόμετρα πως ο Καϊχάλης είναι καλοφαγάς. Δεν είπε τυχαία ότι «θα δροσίσει με αγάπη την καυτή πατάτα». Βλέπει έτη φωτός μπροστά. Κατανοεί τα αδιέξοδα της συγκυβέρνησης του νέου μνημονίου. Αντιλαμβάνεται πως η μελιτζάνα των πλαστών πλεονασμάτων και η μπεσαμέλ των επαχθών μέτρων θα κάνουν την κοινωνία κιμά, μεταβάλλοντας το γεώμηλο του ασφαλιστικού σε βραδυφλεγή βόμβα. Κουλουβάχατα, με δυο λόγια. Πατατοσαλάτα ψυγείου, σε τόπο αναψύξεως ένθα απέδρα πάσα οδύνη, λύπη και στεναγμός.
Δημήτρης Νανούρης
efsyn.gr