Οι παρατηρήσεις-προτάσεις τής μείζονος αντιπολίτευσης γιά τό θέμα τής διαχείρισης τών αποβλήτων

Ενόψει της σημερινής συνεδρίασης της Επιτροπής Αισθητικής του Δήμου Μυκόνου -με θέμα το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων-
δημοσιοποιούμε τις παρατηρήσεις και προτάσεις που 
καταθέσαμε στον πρόεδρο της Επιτροπής Αισθητικής στις 20-10-2015

1.ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Διαδικασία Διαβούλευσης

Επειδή η εκπόνηση του σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων, αποτελεί μείζον ζήτημα για το νησί της Μυκόνου, η διαδικασία διαβούλευσης και κοινωνικής συμμετοχής αποτελεί απαραίτητη προυπόθεση τόσο στην διάγνωση των προβλημάτων, όσο και στην διατύπωση προτάσεων.

Κατά την άποψή μας η διαδικασία της διαβούλευσης έπρεπε να περιλαμβάνει δύο στάδια.

Το πρώτο κατά την έναρξη, για την διάγνωση των προβλημάτων και την διατύπωση των προτάσεων. 

Το δεύτερο πριν την οριστική έγκριση από το δημοτικό συμβούλιο, προκειμένου να γίνουν παρατηρήσεις και προτάσεις.

Η μορφή της διαβούλευσης περιλαμβάνει κατ’ ελάχιστον  την διατύπωση άποψης από την Επιτροπή Διαβούλευσης  καθώς και τα συμβούλια των δημοτικών κοινοτήτων. Θα μπορούσε επίσης να προβλεφθεί ευρύτερη κοινωνική συμμετοχή στον σχεδιασμό του Σχεδίου. 

Επικουρική θα ήταν ωστόσο και η συγκρότηση επιτροπής του Δημοτικού Συμβουλίου.

Τέλος, επιβεβλημένη  θεωρούμε την συμμετοχή και διατύπωση απόψεων και εναλλακτικών προτάσεων εκ μέρους του Αστικού Συνεταιρισμού ΜΟΙΚΟΝΟΣ, διότι συγκεντρώνει τεχνική - εξειδικευμένη εμπειρογνωσία με πανελλαδική καταξίωση και αναγνώριση.

2.ΓΕΝΙΚΟΛΟΓΙΑ-ΑΟΡΙΣΤΙΑ

Ως προς την γενική κατεύθυνση  θα είχαμε κάθε λόγο να αισθανόμαστε μια σχετική ικανοποίηση, αφού ο νέος εθνικός σχεδιασμός (ΕΣΔΑ), ταυτίζεται  με  τον βασικό πυρήνα των απόψεών μας,( έμφαση στην προδιαλογή, , ριζική αναθεώρηση του πλαισίου της ανακύκλωσης, αντιμετώπιση των εσόδων της ανακύκλωσης σαν δημόσιου πόρου,, κλπ.).Δυστυχώς, την ικανοποίηση αυτή τη μετριάζει το γεγονός ότι το προτεινόμενο σχέδιο  είναι έκθεση ιδεών.Το καθαρά σχεδιαστικό τμήμα του προτεινόμενου κειμένου, που είναι η καρδιά της διαχείρισης των απορριμμάτων, βρίσκεται σε κραυγαλέα υστέρηση.Χαρακτηρίζεται από γενικολογία και αοριστία ακόμα και στην υφιστάμενη κατάσταση Παρά την αναγκαστική προσαρμογή με βασικούς στόχους του ΕΣΔΑ (προδιαλογή υλικών, μείωση της δυναμικότητας των μονάδων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων), η γενικολογίες του προτεινόμενου σχεδίου απαιτούν την εκ νέου επεξεργασία του.

3. ΑΠΟΤΥΠΩΣΕΙΣ-ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΕΙΣ

Το προτεινόμενο ΤΣΔ, δεν συνοδεύεται από χάρτη του δήμου ώστε να αποτυπώνονται και να χωροθετούνται οι προτεινόμενες δράσεις, δηλ. δίκτυο κάδων, δίκτυο πράσινων σημείων, δρομολόγια,ωράριο λειτουργίας πράσινων σημείων κλπ.

4.ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 

Η  καταγραφή  των υφιστάμενων εγκαταστάσεων του νησιού, εκτός του γεγονότος ότι είναι καταφανώς ελλιπής είναι πραγματικά και απαράδεκτη. Διερωτάται ο κοινός νους πως είναι δυνατόν να συμπεριλαμβάνεται στις υπάρχουσες δομές του νησιού ένα ιδιωτικό ΚΔΑΥ  που καλώς αναφέρεται ,αλλά πως γίνεται να αγνοείται ένα εγχείρημα μιας συλλογικότηταςπολιτών που το μοντέλο του και οι δράσεις του,συμπεριλαμβάνεται και υιοθετείται από  Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων αρκετών δήμων της χώρας αλλά χαίρει και της ιδιαίτερης αναγνώρισης από  κρατικούς φορείς και έχει προσφέρει τις συμβουλευτικές του υπηρεσίες, του Α.Σ. ΜΟΙΚΟΝΟΣ.

5.ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Υπάρχει ανάγκη καλύτερης οργάνωσης και παρακολούθησης/καταγραφής των λειτουργιών της υπηρεσίας καθαριότητας, ούτως ώστε η

υπηρεσία να γνωρίζει από πρώτο χέρι τις ροές των αποβλήτων και των ανακυκλούμενων. 

Τα δρομολόγια επιδέχονται σημαντικής βελτίωσης στην οργάνωσή τους, εξοικονομώντας πόρους. Το ίδιο συμβαίνει και με το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολείται στην καθαριότητα. Αυτό προϋποθέτει ακριβέστερο

προσδιορισμό των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των απορριμμάτων καθώς και των πηγών τους. Μόνο έτσι μπορεί να εξορθολογιστεί 

και να σχεδιαστεί το σύστημα διαχείρισης με βέλτιστο τρόπο. Για την Μύκονο η οποία χαρακτηρίζεται από σημαντική πληθυσμιακή διακύμανση η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική.

6. ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ

Δεν υπάρχει εκτίμηση του κόστους της προτεινόμενης διαχείρισης, ούτε συγκριτική αξιολόγηση συνολικού κόστους διαχείρισης με την εφαρμογή των προτεινόμενων δράσεων και κόστους διαχείρισης με τις υφιστάμενες.

7. ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΛΕΓΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ

Στην ενότητα 5.3 ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΛΕΓΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ προτείνονται οι παρακάτω χώροι για τον δήμο Μυκόνου

συνέχεια

• Χώροι για τη συγκέντρωση, διαχωρισμό, συσκευασία και διάθεση των ανακυκλώσιμων υλικών, ένα όχημα μεταφόρτωσης (τύπου κλαρκ), ζυγιστήριο υλικών, μια πρέσα συμπίεσης χαρτιού και μεταλλικών συσκευασιών και ένας δεματοποιητής (ενδεικτικά).

• Χώρος για τη δραστηριότητα της κομποστοποίησης, με όποιο τρόπο επιλέξει ο δήμος   

       • στεγασμένος χώρος για ένα εργαστήριο ανάκτησης ανταλλακτικών, επισκευής-ανακατασκευής υλικών και διάθεσης. 

        • Χώρος για την επεξεργασία των αποβλήτων εκσκαφών κατασκευών και κατεδαφίσεων ΑΕΚΚ.

Εδώ η διευθέτηση  χωροταξικών θεμάτων  και η υπόδειξη χώρων είναι ακρογωνιαία  ζητήματα με την έννοια ότι η μη ύπαρξη κατάλληλων χώρων δεν επιτρέπει την εφαρμογή του σχεδιασμού.

Δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη και υπόδειξη  για τις νέες υποδομές που χρειάζονται. Υπάρχει ανάγκη ανεύρεσης χώρων για διαλογή ανακυκλώσιμων, κομποστοποίηση και για δημιουργία πράσινων σημείων. Είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν κάποιοι πιθανοί χώροι, ώστε να αντιμετωπιστούν  δυσκολίες θεσμικού και νομικού χαρακτήρα για την απόκτηση και τη χωροθέτηση/αδειοδότηση των σχετικών εγκαταστάσεων.

Εκτός όλων των προαναφερομένων τα οποία χρήζουν εξειδικευμένες γνώσεις και τεχνογνωσία 

προτείνουμε να εντάξετε στο προτεινόμενο σχέδιο και τα παρακάτω.

Α.ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΗΣ ΚΑΡΤΑΣ ΔΗΜΟΤΩΝ (Ο ρυπαίνων πληρώνει)

Η δημιουργία κινήτρων στους πολίτες για την χρήση των πράσινων σημείων και τη διαλογή

στην πηγή όσο το δυνατόν μεγαλύτερων ποσοτήτων, κρίνεται απαραίτητη. Ειδικότερα, στην

Μύκονο, που η έννοια του πράσινου σημείου είναι αρκετά πρόσφατη και πιθανώς άγνωστη

στην πλειοψηφία των πολιτών, κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία ενός μηχανισμού παροχής

κινήτρων. Λαμβάνοντας υπόψη, ότι μέσω των ανταποδοτικών τελών δεν είναι δυνατή η

παροχή κινήτρων, προτείνεται ο σχεδιασμός και λειτουργία μίας κάρτας δημοτών που θα

χρησιμοποιείται και για τα πράσινα σημεία.

Η κάρτα δημοτών ήδη έχει εφαρμοστεί από πολλούς Δήμους με σκοπό την ενίσχυση της

τοπικής οικονομίας αλλά και την παροχή εκπτώσεων στους δημότες. 

Κατά τη λειτουργία των πράσινων σημείων, η κάρτα δημοτών θα μπορούσε να εφαρμοστεί

για τη δημιουργία ενός ανταποδοτικού συστήματος ως εξής:

- Ο Δήμος εκδίδει μία ατομική κάρτα για κάθε δημότη.

- Οι δημότες συλλέγουν και μεταφέρουν ανακυκλώσιμα και λοιπά υλικά στο πράσινο

σημείο, τα οποία ζυγίζονται και καταχωρούνται σε βασικές κατηγορίες 

- Για κάθε υλικό που ζυγίζεται, συγκεντρώνονται πόντοιστην κάρτα.

- Οι δημότες χρησιμοποιούν την κάρτα για εκπτώσειςείτε στις υπηρεσίες του Δήμου

(π.χ. Εκδηλώσεις – δραστηριότητες του

Δήμου, Παιδικοί Σταθμοί) είτε σε συνεργαζόμενα εμπορικά καταστήματα της

περιοχής.

Σύνδεση κάρτας δημοτών με τα τέλη καθαριότητας

Είναι σαφές, ότι το τέλος καθαριότητας έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι ο

δήμος προσφέρει ειδική και συγκεκριμένη αντιπαροχή: την υπηρεσία καθαριότητας και

αποκομιδής των απορριμμάτων. Το ύψος του τέλους καθαριότητας και φωτισμού πρέπει

να είναι ανάλογο του κόστους παροχής της αντίστοιχης υπηρεσίας (ΣτΕ 981/92, 2063/86)

και να προσδιορίζεται αντικειμενικά με κριτήριο το βαθμό χρήσεως της υπηρεσίας από

κάθε κατηγορία υπόχρεων ( ΣτΕ 947/86 ΝοΒ1989).

Κατά συνέπεια οι χρήστες των πράσινων σημείων, δηλαδή οι δημότες που μεταφέρουν

υλικά στα πράσινα σημεία, κάνουν μικρότερη χρήση της υπηρεσίας του Δήμου, εφόσον

βαρύνονται με τη συλλογή των υλικών, οπότε και δύναται να έχουν έκπτωση στο τέλος

καθαριότητας.

Αυτό θα μπορούσε να υλοποιηθεί με την εξής διαδικασία:

- Συνδέοντας την κάρτα του δημότη με τη βάση δεδομένων που διατηρείται.

Δηλαδή, αντιστοιχίζοντας τους κατόχους των δημοτικών

καρτών με τους υπόχρεους καταβολής τέλους καθαριότητας.

- Δημιουργώντας μία νέα κατηγορία τέλους καθαριότητας για κατοικίες, η

οποία να περιλαμβάνει χαμηλότερο συντελεστή για τα νοικοκυριά που μέσω

της κάρτας πολιτών έχουν συλλέξει ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων.

Β. ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ

Τα προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα (κυρίως υπολείμματα τροφών)να συλλέγονται σε ξεχωριστό (καφέ) κάδο.

Επειδή δεν προτείνεται μεταξύ των δύο εναλλακτικών σεναρίων, δηλαδή συλλογή σε κάδους των 1100 λίτρων ή ανά κτίριο με την μέθοδο πόρτα – πόρτα. 

Αντί για συλλογή σε κάδους των 1100 λίτρων, θεωρούμε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σύστημα πόρτα-πόρτα. Η μέθοδος συλλογής πόρτα-πόρτα,

οδηγεί σε υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής και υψηλή καθαρότητα του συλλεγόμενου υλικού καθώς δημιουργείται αίσθημα ευθύνης στον πολίτη.

Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στο προσωπικό του Δήμου,να διενεργεί δειγματοληπτικούς οπτικούς ελέγχους και να προβαίνει σε προσωπικές

συστάσεις στους ιδιοκτήτες των κάδων, όπου διαπιστώνεται συστηματικά η απόθεση υλικών (π.χ. συσκευασίες), τα οποία δεν αποτελούν στόχο

του προγράμματος. Στο σύστημα συλλογής πόρτα-πόρτα κάθε κτίριο διαθέτει κάδο αποκλειστικής χρήσης, μεγέθους συνήθως 30-360 λίτρων για τη διαλογή των υπολειμμάτων τροφών, ο οποίος διανέμεται από το Δήμο. Η μέθοδος αυτή είναι κυρίως κατάλληλη για

μονοκατοικίες ή κατοικίες με αύλειο χώρο ώστε να είναι δυνατή η τοποθέτηση του κάδου συλλογής σε κάποιο εξωτερικό ιδιόκτητο χώρο.

. Οι κάτοικοι λαμβάνουν από το

Δήμο πρόγραμμα αποκομιδής βιοαποβλήτων, όπου και θα αναγράφονται οι ακριβείς ημέρες και ώρες συλλογής. Τις ημέρες εκείνες οι κάδοι

τοποθετούνται από τους ιδιοκτήτες μπροστά από την οικία. Στη συνέχεια και αφού περάσει το απορριμματοφόρο όχημα του Δήμου,

ο κάδος μεταφέρεται πάλι εντός του ιδιόκτητου χώρου με ευθύνη του ιδιοκτήτη. Το σύστημα προδιαλογής των βιοαποβλήτων με το σύστημα

πόρτα-πόρτα μπορεί να αρχίσει πιλοτικά σε μία περιοχή και να επεκταθεί.

Γ. ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΕΛΟΥΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΟΝ ΧΥΤΑ

Είναι επιβεβλημένη η επιβολή τέλους εισόδου στον ΧΥΤΑ.Ο καθορισμός του τέλους διάθεσης στον ΧΥΤΑ, στα πλαίσια της ευρωπαϊκής οδηγίας 2004/35 (ΠΔ 148/2009) είναι αναγκαία,ευρώ/τόνο. 

Για τον καθορισμό του τέλους πρέπει να υπολογισθούν όλα τα κόστη λειτουργίας του Φορέα, του ΧΥΤΑ τα κόστη αποσβέσεων του έργου, τα κόστη αποσβέσεων των μηχανημάτων αλλά και οι δαπάνες που επιβάλλονται για την λειτουργία του.

Τέλος το να πιστέψει, όμως, κάποιος σε μια ιδέα ή σε ένα σχέδιο και να επιδείξει την αντίστοιχη πολιτική βούληση δε λύνεται με μια ψηφοφορία στο δημοτικό συμβούλιο. Ή υπάρχει ή δεν υπάρχει. Οπότε, αρκούμαστε σαν κατακλείδα στη διαπίστωση ότι και στην τρέχουσα αυτοδιοικητική περίοδο δεν έχουμε πειστεί ότι υπάρχει η αναγκαία πολιτική βούληση, για να ξεφύγουμε από την πεπατημένη.

Η υπάρχει?

Για την δημοτική παράταξη

ΜΥΚΟΝΟΣ ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

Σαμψούνη Ντίνα