Το διπλό μήνυμα Τσίπρα

 Nικόλ Λειβαδάρη

Mε ένα διπλό μήνυμα, προς Βερολίνο και Ουάσιγκτον αλλά και προς τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας χαράσσει την τακτική του στην τελική μάχη για τη συμφωνία με τους δανειστές και, ταυτόχρονα, δείχνει και την πολιτική του στρατηγική για τους 15 μήνες που έπονται έως την – επιδιωκόμενη τουλάχιστον – έξοδο από το Μνημόνιο:«Θα ψηφίσουμε τα μέτρα για να πάρουμε λύση για το χρέος.  Τα μέτρα δεν θα εφαρμοστούν εάν δεν λυθεί το ζήτημα του χρέους» δήλωσε ο πρωθυπουργός στην χθεσινοβραδυνή του συνέντευξη στον AΝΤ1, για να προσθέσει με νόημα: «Αλήθεια, μία κυρίαρχη κυβέρνηση δεν μπορεί να πάρει πίσω κάτι που έχει ψηφίσει εάν δεν τηρείται η συμφωνία;... ΄Η θεωρείτε ότι δεν το έχω ξανακάνει;»
Προειδοποίηση και άλλοθι
Στην πράξη, το μήνυμα Τσίπρα είναι μια πιο ευέλικτη μεν, αλλά και πιο προωθημένη εκδοχή του «δόγματος» Τσακαλώτου ότι «τίποτα δεν έχει συμφωνηθεί εάν δεν συμφωνηθούν όλα». Και έχει διπλή χρησιμότητα και αποστολή: Αφ’ ενός...
 συνέχεια
...συνιστά προειδοποίηση προς τους δανειστές ότι η ψήφιση των μέτρων για το 2019-2020 δεν συνιστά ντε φάκτο και εφαρμογή τους εάν δεν υπάρξει λύση για το χρέος. Και αφ΄ετέρου αποτελεί μια σιωπηρή υπόσχεση, και μαζί κι ένα ισχυρό πολιτικό άλλοθι, για τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που μέσα στις επόμενες 15 ημέρες θα κληθούν να ψηφίσουν μέτρα 3,6 δις ευρώ χωρίς να έχουν ακόμη στα χέρια τους καμία απτή δέσμευση για την ελάφρυνση του χρέους.
Στη δεύτερη ανάγνωσή της, ωστόσο, η θέση αυτή του πρωθυπουργού αποτελεί και την έσχατη γραμμή άμυνας της κυβέρνησης για το ακραίο – και εξαιρετικά χαμηλών πιθανοτήτων αυτή τη στιγμή – αρνητικό σενάριο. Εάν, κόντρα στις διαβεβαιώσεις όλων των πλευρών, ΔΝΤ και Βερολίνο μεταθέσουν επ’ αόριστον τις αποφάσεις για το χρέος, εάν η αναπτυξιακή ώθηση μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης του Ντράγκι δεν έρθει, κι εάν η έξοδος στις αγορές τορπιλιστεί από τις εσωτερικές κόντρες των δανειστών, τότε το τελευταίο χαρτί θα βρίσκεται στα χέρια της Αθήνας. Και θα είναι η ακύρωση του δικού της μεριδίου στη συμφωνία – ήτοι, η ακύρωση των μέτρων που θα έχουν ψηφιστεί για το 2019 και το 2020.
«Ρεαλιστικός στόχος» η συμφωνία για το χρέος
Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι πρόκειται για ένα χαρτί που δεν θα χρειαστεί να παιχτεί, καθώς η κυρίαρχη αίσθηση είναι πως, λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα, η συμφωνία για το χρέος θα κλείσει. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, άλλωστε, είπε χθες το βράδυ ότι η ολοκλήρωση του staff level agreement είναι δεδομένη και πως αποτελεί «ρεαλιστικό στόχο» η επίτευξη και συνολικής συμφωνίας – συμπεριλαμβανομένου και του χρέους – έως τις 22 Μαίου. «Με βεβαιότητα», δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας, «σας μιλώ για το κλείσιμο της τεχνικής συμφωνίας μέχρι τις 22 του Μάη. Και στις 22 του Μάη –θέλω να πιστεύω, είναι ρεαλιστικός στόχος-  να έχουμε και τη συνολική συμφωνία που αφορά το χρέος».
Η αισιοδοξία αυτή βασίζεται σε τρεις παράγοντες: Στις διαβεβαιώσεις που δόθηκαν από Σόιμπλε και Λαγκάρντ στον Ευκλείδη Τσακαλώτο ότι δεν υπάρχει πρόθεση να μείνει ανοιχτή η ελληνική εκκρεμότητα έως τις γερμανικές εκλογές, στην επιβεβαίωση δια στόματος του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα προσδιορίσει σύντομα την πολιτική της για το ΔΝΤ – και κατ’ επέκταση και για τον ρόλο και την εμπλοκή του ΔΝΤ στην Ευρώπη -, αλλά και στις παρασκηνιακές διεργασίες που παραμένουν σε εξέλιξη σε Βρυξέλλες και Βερολίνο.
«Ο Σόιμπλε δεν παίζει μόνος του»
Σ’ αυτές τις διεργασίες, με την άσκηση έντονων πιέσεων προς την πλευρά Σόιμπλε για να κλείσει το θέμα του χρέους, πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν και πάλι τόσο ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ όσο και οι γερμανοί σοσιαλδημοκράτες, κυρίως δια του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ο οποίος είχε ενεργό και ισχυρή εμπλοκή και στη διαμόρφωση του προσυμφώνου της Μάλτας.
Εξ ου και η χθεσινοβραδυνή επισήμανση του Αλέξη Τσίπρα ότι «ο Σόιμπλε είναι ένας πολύ σοβαρός και σεβαστός πολιτικός και αντίπαλος, αλλά δεν παίζει μόνος του». «Ο Σόιμπλε είναι σε μια συμμαχική κυβέρνηση», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός υποδεικνύοντας εμμέσως πλην σαφώς τους νέους πόλους επιρροής που έχουν διαμορφωθεί στη γερμανική κυβέρνηση εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου και στη σκιά της δημοσκοπικής ανόδου των σοσιαλδημοκρατών.
Σ’ αυτό το κάδρο, και παρά την ανοιχτή ακόμη διάσταση ΔΝΤ και Βερολίνου, το βασικό σενάριο με το οποίο κινείται η κυβέρνηση είναι η επίτευξη συμφωνίας σε ό,τι αφορά την ελάφρυνση και τη βιωσιμότητα του χρέους, πιθανότατα μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Καθ’ ότι ωστόσο το δίπολο Σόιμπλε – Τόμσεν έχει αποδειχθεί… ιστορικά απρόβλεπτο, το Μαξίμου επέλεξε να βάλει στο τραπέζι την άτυπη «ρήτρα ακύρωσης» των μέτρων που θα ψηφιστούν για τη μεταμνημονιακή περίοδο. Ως «όχι ακίνδυνη, αλλά αναγκαία εφεδρεία», όπως σημειώνει χαρακτηριστικά υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή…

tvxs.gr 26 Απρ. 2017