Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΕΡΩΝΗ, ΟΠΩΣ ...ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΣΤΗΚΕ ΠΡΟΧΤΕΣ ...ΛΟΓΩ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΧΡΟΝΟΥ!!!

Μύκονος Πρώτη Ξανά

13.10.22 #ΓΡΥΠΑΡΕΙΟ - ΕΝΑΡΞΗ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ.

Η ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΕΡΩΝΗ, ΟΠΩΣ ...ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΣΤΗΚΕ ΠΡΟΧΤΈΣ ...ΛΟΓΩ ΕΛΛΕΙΨΗΣ ΧΡΟΝΟΥ!!!

Ως γνωστόν η μελέτη του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου της Μυκόνου προκηρύχθηκε από το ΤΕΕ στις 29 Σεπτεμβρίου 2021, η σύμβαση με την ανάδοχο μελετητική εταιρεία "Σαμαράς Δημήτρης και συνεργάτες", υπογράφηκε στις 4 Αυγούστου του 2022,

είχε ανακοινωθεί από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό στη Σαντορίνη το Μάιο του 2020, αλλά βέβαια δεν προβλέπεται ή ολοκλήρωση της πριν το τέλος του 2023.

Τονίζουμε εδώ, ότι ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός δεν είναι μόνο μια δημιουργική δραστηριότητα των ειδικών, αλλά διέπεται ταυτόχρονα από τις αρχές της έννομης τάξης και ως εκ τούτου ρυθμίζεται από το ‘Δίκαιο’, σχετίζεται με όλη την κοινωνία και το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, θα πρέπει να εξασφαλίζει την ελάχιστη κοινωνική συναίνεση και συνεπώς χωροταξικός σχεδιασμός, δίκαιο του σχεδιασμού και κοινωνική συναίνεση είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, πρέπει δε να επικαιροποιείται, (κυλιόμενος σχεδιασμός), για να αντιμετωπίζει τα εκάστοτε προβλήματα.

Με το Νόμο 2508/97 (περί ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ κλπ ) άλλαξε εντελώς η φιλοσοφία του σχεδιασμού, ακόμη και σε σχέση με τις ΖΟΕ, ακολούθησε ο Ν.4269/14 -142 Ά (ΤΧΣ/ΕΧΣ), που αντικαταστάθηκε από το Ν.4447/16- 241Ά (ΤΧΣ/ΕΧΣ με προεδρικό διάταγμα), το ΠΔ 59/2018- 114Ά και κυρίως ο Ν.4759/20 όπου στο άρθρο 11 τροποποιεί το άρθρο 8 του 4447/16 περί ΕΠΣ, ενώ στο Ν.4964/30/7/22 (αρθρο 64) δίδεται πλέον ο ορισμός της φέρουσας ικανότητας χωρικού συστήματος και με Π.Δ. καθορίζονται οι μέθοδοι εκτίμησης.

Στη Μύκονο υπάρχουν ΖΟΕ ( Π.Δ. 243Δ/2005) ενώ έχουν σταματήσει το ΓΠΣ και η Πράξη Εφαρμογής της Επέκτασης του Σχεδίου Πόλεως.

Πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι η Μύκονος παρουσιάζει σοβαρή ιδιαιτερότητα ως προς τα υπόλοιπα νησιά των Κυκλάδων αφού είχε μόνο τη χώρα της Μυκόνου και τον οικισμό της πρώην Κοινότητας της Άνω Μεράς. Δεν είχε χωριά με την έννοια του οικισμού, αλλά διάσπαρτες αγροικίες, ενώ το 1985 με απόφαση του Νομάρχου έγιναν οι Νέοι οικισμοί Πλατύ Γιαλού, Ορνού - Κόρφου, Αγίου Ιωάννου, Τούρλου - Αγίου Στεφάνου. Έτσι στη Μύκονο έχουμε τη Χώρα τον οικισμό της Άνω Μεράς (πρώην Κοινότητα) , τους νέους οικισμούς και την Εκτός Σχεδίου Περιοχή.

Η Μύκονος... ...προστατεύεται από επάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, (οργανωμένος αρχαιολογικός χώρος, τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους) με σημαντικότερο το διάταγμα Π.Δ.336 Δ/76 ως απόρροια της Μελέτης Καλλιγά -Ρωμανού -Παπαγεωργίου το οποίο καθορίζει όρους δόμησης στη Χώρα της Μυκόνου καθώς και τη μορφολογία αναλυτικά των κτιρίων σε όλο το νησί, ενώ καθόριζε και μπλε ζώνες ανάπτυξής (εκτός σχεδίου), όπου ήταν δυνατή (σε ανεξάρτητους όγκους), η κατασκευή τουριστικών μονάδων μεγαλύτερων των 3.000 κυβικών.

Μελέτες.

Με το νόμο του Τρίτση ξεκίνησε η αναθεώρηση και η Επέκταση του σχεδίου Πόλεως με υπογραφή ΓΠΣ ΠΔ.656/86. Στη συνέχεια λόγω αδυναμίας αποπεράτωσης της Μελέτης, την ανέλαβε το 1988 το Υπουργείο την έκοψε σε δύο τμήματα όπου μετά από αλλεπάλληλα ΔΣ, εξέταση ενστάσεων κλπ παρουσία πάντα των Δνσεων του ΥΠΕΧΩΔΕ με Δήμαρχο εμένα πλέον -από το 91 και μετά, το Τμήμα Παραδοσιακών Οικισμών - εξέδωσε το Π.Δ.721Δ/95 που αφορά το παλιό Σχέδιο Πόλεως και καθορίζει ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές. Ακολούθως εκδόθηκε από τη Διεύθυνση Πολεοδομικού Σχεδιασμού το ΠΔ. 701/98 , ήτοι η Επέκταση του Σχεδίου Πόλεως. Παράλληλα το 1996 δημοπρατήθηκε η Πράξη Εφαρμογής από το Δήμο, έγιναν η πρώτη, η δεύτερη και η τρίτη φάση, το 2009 αποχώρησα από Δήμαρχος, η μελέτη παρέμεινε, οι μελετητές πήραν σύνταξη, με αποτέλεσμα σήμερα οι περιουσίες των ιδιοκτητών των αραιοδομημένων τομέων της Πόλεως και της Επέκτασης να έχουν ουσιαστικά <δημευθεί>, ταυτόχρονα δε λόγω παρέλευσης εικοσαετίας ζητούνται κάθε τόσο άρσεις κοινοχρήστων ή άλλων τμημάτων, κάποιοι δε προχωρούν σε μεμονωμένες πράξεις εφαρμογής.

Επίσης υπάρχει σε τελικό στάδιο μελέτη χρήσεων (δεδομένου ότι το 721 καθορίζει σχεδόν παντού Γενική κατοικία) που ανατέθηκε το 2008 για τη χώρα της Μυκόνου, με σχέδια ανά κτίριο, την είχε αναλάβει ο Α, Ρωμανός όπου θα καθορίζονταν πλέον αναλυτικά οι χρήσεις στη Χώρα της Μυκόνου , με σκοπό αφενός να διατηρήσει τη μοναδικότητα της στη διασκέδαση και να είναι μία ζωντανή πόλη, αλλά αφετέρου να μπορεί να λειτουργήσει και για τους κατοίκους της. Προχώρησε με Δήμαρχο τον Θ. Μέγα και έφτασε στο τελευταίο στάδιο, στη συνέχεια παρέμεινε για χρόνια και πέρυσι απεβίωσε ο Ρωμανός οπότε και αυτή έχει εγκαταλειφθεί.

ΖΟΕ ΜΥΚΟΝΟΥ.

Είναι γνωστόν ότι οι ΖΟΕ δεν αποτελούν πλήρη χωροταξικό σχεδιασμό αλλά περιστέλλουν (κόβουν) τη δόμηση προκειμένου να ακολουθήσει το τελικό σχέδιο. Δημοπρατήθηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος το 1992 από το πρόγραμμα ENVIREG της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Μύκονος ήταν στη μελέτη των νησιών Άνδρου Τήνου Μυκόνου, όπου το 1994 παρουσιάστηκε η πρώτη φάση (υφ/γός κ. Παπαζώη), προτάθηκαν αλλαγές, στη συνέχεια εστάλη το 1996 - 98 για γνωμοδοτήσεις σε φορείς του Νομού και σε άλλα υπουργεία. Μέχρι το 2002 δεν υπήρχαν νέα για αυτήν, πέραν των κάθε τόσο εξαγγελιών, ότι επίκειται θεσμοθέτηση των μελετών αυτών για τα νησιά, με αποτέλεσμα την τεχνητή πίεση με αντίθετα έως καταστροφικά αποτελέσματα σε πολλές περιοχές των νησιών δίχως να υπάρχει λόγος.

Το 2002 ζητήθηκε επικαιροποίηση της απόφασης του Δ.Σ.

(Γ Φάση 1998), όπου μετά από μελέτη εισήγηση του Συλλόγου μηχανικών και απόφαση του δημοτικού συμβουλίου εστάλη στο ΥΠΕΧΩΔΕ αναλυτική απόφαση και πρόταση σε εναρμονισμό, έγιναν κάποιες τροποποιήσεις στο ΥΠΕΧΩΔΕ και εστάλη στο ΣΤΕ(636/2002). Στο ΣΤΕ όμως έγιναν σοβαρές αλλαγές σε πολλές περιοχές, με αποτέλεσμα πολλές ζώνες να γίνουν αδόμητες, ενώ επίσης πολλές ζώνες άλλαξαν και χρώμα, με αποτέλεσμα να χαθεί όλη η ισορροπία της μελέτης των δεικτών που είχαν ληφθεί και να αλλάξει τελείως ο χάρτης, όπου φαινόταν ότι ευμενείς περιοχές γίνονται ευγενέστερες και οι περιοχές ελαφράς προστασίας γίνονται αδόμητες.

Το 2004 προσπάθησε με τροποποιήσεις το Υπουργείο να επαναφέρει με μειωμένη δόμηση στις περιοχές προστασίας τη μελέτη στο ΣΤΕ, κάποιες έγιναν δεκτές και τελικά εκδόθηκε το ΠΔ. 243Δ/2005, με πολύ αυστηρούς όρους σε συγκεκριμένες περιοχές.

Η ισορροπία της μελέτης είχε χαθεί , μέσα από τα πολλά επίπεδα αποφάσεων με αποτέλεσμα <η γνώμη του μελετητή και η ελάχιστη κοινωνική συναίνεση> να μην υπάρχουν πουθενά. Ο δήμος στη συνέχεια το 2007 ανέθεσε νέα τροποποιητική μελέτη, ελήφθησαν και τοποθετήθηκαν σε χάρτη όλες οι άδειες οικοδομής κλπ, που αποδείκνυαν την τεράστια αλλαγή που είχε συντελεστεί από το 1992 μέχρι το 2005 και ζητήθηκαν τροποποιήσεις, έτσι ώστε και να υπάρχει η ελάχιστη κοινωνική συναίνεση αλλά κυρίως Μελέτη να είναι σωστή και συνεπής. Η μελέτη αυτή το 2008 κατατέθηκε στο ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά δεν προχώρησε.

Παράλληλα όμως, είχαν γίνει προσφυγές των κατοίκων εναντίον του ΠΔ , αλλά και αντιθέτως από την Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτιστικής Κληρονομιάς προς το ΣΤΕ, όπου το τελευταίο τέλος του 2009 εξέδωσε δυο αποφάσεις και ουσιαστικά επανήλθε στην αρχική του γνωμοδότηση του 2002, όπου απαγορεύοντας τελείως την κατοικία σε τρεις περιοχές, όπως και την παρέκκλιση των τεσσάρων στρεμμάτων, τις κατέστησε τελείως αδόμητες.

Οι παρενέργειες είναι πολλές, πέραν του ότι στο ίδιο το Προεδρικό διάταγμα υπάρχουν λάθη π.χ. ως προς τα διζωνικά, ή στη ζώνη 23α9 , όπου κάπου αντί τέλεια έχει μπει κόμμα, με αποτέλεσμα να απαγορεύονται πολλές χρήσεις σε Κεντρικούς δρόμους, ενώ ταυτόχρονα έχει αφαιρεθεί από την Τρίτη φάση της Μελέτης στο Κύριο οδικό δίκτυο και δεν υπάρχει στο Προεδρικό Διάταγμα.

Τέτοια θέματα υπάρχουν πολλά τα οποία πρέπει να επιλυθούν και βεβαίως η πλήρης απαγόρευση, αλλά και πολλές γενικές διατάξεις (άρθρο 4), που σε διαφορετικούς χρόνους έχουν αναγραφεί, αναιρούν τη γνώμη του μελετητή , καθιστούν τη μελέτη αντιφατική και προβληματική στην εφαρμογή της, ενώ δεν υπάρχει συναρμογή με τις αντικειμενικές αξίες που παραμένουν υψηλότατες.

Επίσης γενικές Νομοθεσίες (κλίσεις , τυφλά οικόπεδα) ως προς την Εκτός Σχεδίου Δόμηση που τείνουν να εφαρμοσθούν και σε περιοχές με μελέτες, ζώνες και Προεδρικά διατάγματα, δημιουργούν επιπλέον προβλήματα και αυξάνουν τις παρενέργειες.

ΓΠΣ. Προκηρύχτηκε τέλος του 2008 και ανατέθηκε το 2010 το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο όλου του νησιού της Μυκόνου με Δήμαρχο τον Θ. Μέγα και σύμβαση περίπου 200χιλ. ευρώ. Προχώρησε η Α κ Β φάση (Δήμαρχος Μέγας κ. Ειρ. Γρυπάρη) και το καλοκαίρι του 2015 κατατέθηκε στο δήμο η Β1 φάση (Δήμαρχος Κ. Κουκάς), δεν εδόθησαν ποτέ οδηγίες, δεν συνεχίστηκε και από ότι γνωρίζω οι μελετητές ζητούν πίσω τις εγγυητικές επιστολές.

Ταυτόχρονα εκείνη την περίοδο εμφανίστηκε και το θέμα των δασικών χαρτών, όπου προστέθηκε στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα, δίχως μάλιστα στη Μύκονο και στα νησιά των Κυκλάδων να υπάρχουν δασικά, πάρα μόνο χορτολίβαδα. Αυτό Κύριε Υπουργέ με παρέμβαση σας προς διετίας ουσιαστικά λύθηκε, ενώ τώρα ξεκινούν να λειτουργούν και οι επιτροπές ώστε να τελειώσει το ζήτημα.

Δυστυχώς παραμένει επίκαιρο, δύσκολο και πολύ χρονοβόρο το θέμα της απόδειξης των δρόμων προ του 24 που ταλαιπωρεί αφάνταστα πολίτες και μηχανικούς .

Πολύς επίσης λόγος γίνεται τελευταία για τις στρατηγικές επενδύσεις και ακούγονται διάφορα τα οποία δεν ευσταθούν. Η στρατηγική επένδυση όπως και η παραθεριστική κατοικία αποτελούν στοιχεία του μόνιμου τουρισμού, δεν πρέπει όμως η εξαίρεση να γίνεται κανόνας σε ένα μικρό νησί, πρέπει να τηρούν τις μπλε ζώνες, να οικοδομούν ίσο , η λιγότερο, να μην αναιρούν τον κανόνα της φέρουσα ικανότητας, ενώ όπου είναι παραλιακές είναι απαράδεκτο να τους δίδεται ο δημόσιος χώρος για να κατασκευάσει ο καθένας από ένα μαρινοειδές .

Η προστασία του δημόσιου χώρου και των αμμουδιών τα τελευταία χρόνια έχει καταστεί ζητούμενο, αφού η ΚΕΔ τη μισή αμμουδιά την παραχωρεί ως οικόπεδο, (παλαιός αιγιαλός), ενώ είναι αμμουδιά και όχι ασαφής δημόσιος χώρος, με αποτέλεσμα να έχει ξεσηκωθεί τον τελευταίο καιρό 2 φορές το νησί. Το θέμα αυτό είναι απλό και ταυτόχρονα πολύ σοβαρό και δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί επιτέλους δεν λύνεται τόσα χρόνια.

Με την καθιέρωση των Δημοτικών Πολεοδομιών, στην αρχή η Μύκονος παρέμεινε το 2010 στη Δημοτική Πολεοδομία Σύρου, κατόπιν λειτούργησε η Πολεοδομία Μυκόνου και γύρω στο 2018 έκλεισε για κάποιους μήνες λόγω παρενεργειών, όπου στη συνέχεια έχει αναλάβει πάλι η Σύρος για λογαριασμό και της Μυκόνου.

Σήμερα στην Τεχνική Υπηρεσία - Πολεοδομία Μυκόνου υπάρχουν περί τα 10-12 άτομα προσωπικό και βάσει της νέας νομοθεσίας και των συνεχών παρατάσεων δεν είναι σαφές σε εμάς τι πρόκειται να γίνει, όταν μάλιστα προστίθεται σε αυτό με την αλλαγή της νομοθεσίας που δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, η καθιέρωση του νησιού στο ΥΠΕΝ , ενώ δυστυχώς παρά τις προσπάθειες υπάρχουν καθυστερήσεις με την αρχαιολογία , αφού οι <Κλασικων κ Βυζαντινών> έχουν ενοποιηθεί δίχως τη Νεότερων , όταν με τον αρχαιολογικό νόμο του 2003 και το πιο μικρό θέμα πηγαίνει Τοπικό Συμβούλιο.

Σε αυτό το περιβάλλον καλείται ο μελετητής να εκπονήσει το Νέο ΕΠΣ.

Η ορθή κατόπτευση του χώρου, η αντικειμενικότητα της μελέτης, η καταγραφή των μεγάλων έργων της Μυκόνου, που μας κράτησαν μέχρι σήμερα, η προστασία του δημόσιου χώρου, τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί (αδόμητες περιοχές δίχως αποζημίωση, ή έστω κάποια δόμηση σε κάποιο σημείο), οι μελέτες που έχουν γίνει σε συνδυασμό με την ορθή λειτουργία των υπηρεσιών, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψιν ούτως ώστε τα νέα ΕΠΣ να αποτελέσουν πράγματι διαχρονικό εργαλείο ανάπτυξης ενός Τόπου με οικονομική περιβαλλοντική αλλά κυρίως κοινωνική ισορροπία.

Απαιτούνται μοντέρνοι σχεδιασμοί (κοινωνικές κατοικίες , τοπικά ρυμοτομικά), με άρση των ακραίων αδικιών, με απελευθέρωση αδόμητών ζωνών η έστω λύσεις για τα ζητήματα αυτά, αλλά και στις επεκτάσεις οικισμών, νέες χρήσεις και προκλήσεις.

Τις προηγούμενες δεκαετίες οραματιστήκαμε, σχεδιάσαμε και κατασκευάσαμε τα μεγάλα έργα που κρατούν τη Μύκονο ψηλά.

Η Μύκονος είναι ένα νησί με ιδιαιτέρως ανεπτυγμένες και φοβέρες ανάγκες.

Τα προβλήματα και οι λύσεις είναι γνωστές, απαιτούνται όμως σχεδιασμοί και από πλευράς Δήμου και μελέτες .

Σήμερα με την παρουσίαση της έναρξης του ΕΠΣ, δεν μιλάμε για εμάς.

Οραματιζόμαστε για τις επόμενες γενιές.

Συνεπώς το βάρος του Γενικού Προγραμματισμού και Σχεδιασμού έρχεται να καλύψει η μελέτη του ΕΠΣ που ξεκινά σήμερα με κατάλληλη και έμπειρη μελετητική ομάδα, με εμπείρους και ειδικούς επιστήμονες – Πολιτικούς (τον ΥΠ. κ ΓΓ), που δείχνοντας υψηλή ευαισθησία την παρουσιάζουν σήμερα εδώ στη Μύκονο, τους όποιους τιμούμε και ευχαριστούμε.