Τι αλλάζει η εφαρμογή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ από το δεύτερο εξάμηνο του 2015

ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΑΣ

Με την καθιέρωση ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ να θεωρείται πλέον βέβαιη, η κυβέρνηση καλείται να εντοπίσει νέα δημοσιονομικά μέτρα συνολικού ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ -στην καλύτερη περίπτωση- για να επιτύχει φέτος πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στις διαπραγματεύσεις που γίνονται στις Βρυξέλλες μεταξύ Αθήνας και δανειστών φαίνεται να έχει «κλειδώσει» η εφαρμογή ενιαίου συντελεστή ΦΠΑ από το δεύτερο εξάμηνο του 2015. Αν και ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί το ύψος του νέου συντελεστή, οι Βρυξέλλες πιέζουν να ανέλθει στο 17% ή 18%, ενώ η κυβέρνηση αντιπροτείνει συντελεστή 16%. Οι μέχρι στιγμής πληροφορίες κάνουν λόγο για εξαίρεση από τον ενιαίο συντελεστή των φαρμάκων και ενδεχομένως ειδών πρώτης ανάγκης (π.χ. μέρος των τροφίμων), ενώ θα υπάρχουν μόνο δύο συντελεστές.

Πάντως, προς το παρόν οι δύο πλευρές δεν έχουν συμφωνήσει στην πρόβλεψη για το μέγεθος του πρωτογενούς αποτελέσματος του φετινού προϋπολογισμού. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) προβλέπει ότι χωρίς να αλλάξει η εφαρμοζόμενη πολιτική, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015 θα είναι 0,5% του ΑΕΠ. Η Κομισιόν εκτιμά ότι θα είναι σχεδόν μηδενικό, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) «βλέπει» πρωτογενές έλλειμμα έως και 1% του ΑΕΠ.

Επί της ουσίας, αυτές οι διαφορές στις προβλέψεις τόσο μεταξύ των δανειστών, όσο και με την Αθήνα, δημιουργούν ανάγκη για λήψη σημαντικών δημοσιονομικών μέτρων για να επιτευχθεί ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ. Μέτρα τα οποία κυμαίνονται από 1,8 δισ. ευρώ (με βάση την εκτίμηση του ΓΛΚ) και φθάνουν έως και τα 4,5 δισ. ευρώ (λαμβάνοντας υπόψη τις δυσμενέστερες εκτιμήσεις του ΔΝΤ).
Ειδικότερα τα σενάρια που εξετάζονται:

συνέχεια
1. Ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ. Από το δεύτερο εξάμηνο του έτους εξετάζεται η εφαρμογή ενιαίου συντελεστή, με τα σενάρια να δείχνουν ότι κατά πάσα πιθανότητα θα διαμορφωθεί στο 17% για όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες εκτός από τα φάρμακα και τα είδη πρώτης ανάγκης. Σύμφωνα με πληροφορίες, μόνο δύο θα είναι οι συντελεστές ΦΠΑ που θα εφαρμόζονται σε ολόκληρη την επικράτεια. Αυτό σημαίνει ότι καταργείται το ειδικό καθεστώς που ίσχυε στα νησιά του Αιγαίου. Στις περιοχές αυτές θα εφαρμοστούν οι δύο συντελεστές που θα αποφασιστούν από την κυβέρνηση και τους πιστωτές.

Για παράδειγμα, αν εφαρμοστεί ενδιάμεσος συντελεστής 17% τότε θα αυξηθεί το κόστος διαμονής σε ξενοδοχείο όπου ισχύει συντελεστής 6,5%. Ετσι, εάν η μία βραδιά κόστιζε 106,50 ευρώ, ο πελάτης θα πληρώνει 117 ευρώ (αύξηση 10,5 ευρώ).

Επίσης, στις παραδόσεις έτοιμου φαγητού σε πακέτο ο ΦΠΑ θα αυξηθεί απο 13% σε 17%. Δηλαδή μία παραγγελία 11,3 ευρώ θα κοστίζει 11,7 ευρώ.

Απο την άλλη πλευρά, η κατανάλωση αλκοόλ θα γίνει φθηνότερη καθώς ο σημερινός συντελεστής 23% θα υποχωρήσει στο 17%. Δηλαδή, ένα ποτό που πωλείται προς 6,15 ευρώ θα πωλείται 5,85 ευρώ.

2. Τέλος διαμονής. Τα δύο σενάρια που επεξεργάζεται η κυβέρνηση προβλέπουν:

• Επιβολή τέλους που θα κυμαίνεται από 1 έως και 5 ευρώ. Το τέλος θα εφαρμοστεί κατά τη διαμονή σε ξενοδοχειακές μονάδες άνω των 5 αστέρων και δεν θα αφορά μόνο τα ξενοδοχεία των νησιών, αλλά ολόκληρη την επικράτεια. Το τέλος θα επιβάλλεται για περίοδο έξι μηνών (Απρίλιο με Σεπτέμβριο).

• Τέλος διαμονής την τουριστική περίοδο, ο οποίος θα ξεκινά από 3% και θα φθάνει το 5% για ξενοδοχεία πέντε αστέρων.

Ωστόσο η τεράστια αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ στη διαμονή (σήμερα είναι στο 6,5%) ενδεχομένως να ακυρώσει το μέτρο που συζητείται.

3. Αύξηση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης για τους έχοντες εισοδήματα άνω των 50.000 ευρώ. Σήμερα, για καθαρό εισόδημα από 50.001 έως και 100.000 ευρώ, η έκτακτη εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 2,1%, ενώ για συνολικό καθαρό εισόδημα από 100.001 ευρώ και άνω, η ειδική εισφορά υπολογίζεται με συντελεστή 2,8%. Σχεδιάζεται η αύξηση των συντελεστών κατά 50%. Δηλαδή, για εισοδήματα από 50.001 έως 100.000 συντελεστής 3,15% και για εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ συντελεστής 4,2%.

4. Επιβολή πρόσθετης φορολογίας για τους 500 πλουσιότερους Ελληνες φορολογούμενους.

5. Διατήρηση του ΕΝΦΙΑ και το 2015. Το μέτρο αποδίδει περί τα 2,65 δισ. ευρώ ετησίως και εκτιμάται ότι δεν υπάρχει πλέον το κατάλληλο χρονικό  περιθώριο για να σχεδιαστεί ο νέος φόρος που θα τον αντικαταστήσει.

6. Συναλλαγές με κάρτες. Το μέτρο εξετάζεται να ξεκινήσει πιλοτικά στα νησιά με περισσότερους από 3.000 κατοίκους. Επί της ουσίας θα αφορά 22 νησιά της χώρας και η χρήση της κάρτας θα είναι υποχρεωτική για αγορές άνω των 70 ευρώ.

7. Αφορολόγητο όριο. Η επαναφορά του αφορολόγητου ορίου των 12.000 ευρώ δεν αφορά τη διαπραγμάτευση που πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή, καθώς θα δημιουργούσε πρόσθετο δημοσιονομικό κόστος.

8. Επιβολή φόρου πολυτελείας. Θα επιβάλλεται σε κοσμήματα, ωρολόγια και πολύτιμους λίθους. Ενδεχομένως να φθάσει στο 5%.

9. Αύξηση του φόρου πολυτελούς διαβίωσης κατά 30%. Πρόκειται για τον φόρο που επιβάλλεται σήμερα σε

αυτοκίνητα υψηλού κυβισμού, πισίνες και αεροσκάφη. Εφόσον αυξηθεί κατά 30%, τότε θα διαμορφωθεί σε:

• 6,5% από 5% επί της αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης (επί του τεκμηρίου διαβίωσης) για αυτοκίνητα 1.929 κυβικών εκατοστών και άνω και μέχρι 2.500 κ.εκ. παλαιότητας μέχρι 10 ετών.

• 13% από 10% επί της αντικειμενικής δαπάνης διαβίωσης για αυτοκίνητα άνω των 2.500 κ.εκ. παλαιότητας μέχρι 10 ετών, για τις πισίνες, τα αεροσκάφη και τα ανεμόπτερα. Επίσης, στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης θα ενταχθούν και τα σκάφη αναψυχής.