Σφυροδρέπανο στο πέτο

ΗΛΙΑΣ ΜΑΓΚΛΙΝΗΣ
Η νέα εμφάνιση του πληθωρικού τέως υπουργού των Οικονομικών μας με το σφυροδρέπανο καρφιτσωμένο στο πέτο μού θύμισε κάτι μάλλον παράξενο: το 2007 είχε επισκεφθεί την Αθήνα μία διεθνής ομάδα καλλιτεχνών που είχε ως έδρα της το Λονδίνο. Η ομάδα είχε τον τίτλο «Torture Garden», παρμένος απ’ το μυθιστόρημα του Οκτάβιου Μιρμπό (1848-1917) «Ο κήπος των μαρτυρίων» (1899 - στα ελληνικά, το βιβλίο κυκλοφορεί από την «Εστία», σε μετάφραση της Αλίνας Πασχαλίδη). Εκεί, μεταξύ πολλών άλλων, ο Γάλλος συγγραφέας περιγράφει με λεπτομέρειες έναν φανταστικό κήπο κάπου στην Κίνα όπου διαπράττονται ευφάνταστα, φρικτά βασανιστήρια (νομίζω πως η έκφραση «κινέζικο μαρτύριο» απ’ το κλασικό αυτό βιβλίο προήλθε).

Οι Torture Garden εμφανίστηκαν στο «Gagarin 205», επί της Λιοσίων, για να παρουσιάσουν ένα μπουρλέσκ θέαμα που ακροβατεί ανάμεσα στον ελεγχόμενο σαδομαζοχισμό και το μεταμοντέρνο τσίρκο (ένα από τα νούμερα ήθελε μία ερμηνεύτρια να τραγουδά το «I’ve got you under my skin» –σε έχω κάτω απ’ το πετσί μου– που είχε λανσάρει πρώτος ο Φρανκ Σινάτρα, κρεμασμένη στον αέρα από πέντε γάντζους που διαπερνούσαν... το δέρμα της στο ύψος της ωμοπλάτης). Το κοινό ήταν ετερόκλητο αλλά ξεχώριζαν τα άτομα με το εκκεντρικό ντύσιμο. Θυμάμαι πολύ καλά δύο άγνωστους που στέκονταν πλάι πλάι με το ποτό τους και παρακολουθούσαν το θέαμα σχολιάζοντάς το και γελώντας κάθε τόσο: ο ένας ήταν ντυμένος ναζί αξιωματικός· ο άλλος έφερε τη στολή βαθμοφόρου του σοβιετικού Κόκκινου Στρατού. Η σβάστικα και το σφυροδρέπανο δίπλα δίπλα, τσουγκρίζοντας πλαστικά ποτήρια. Ομολογουμένως η εικόνα αυτή μου είχε φανεί πολύ πιο ενδιαφέρουσα απ’ όλα όσα συντελούνταν πάνω στη σκηνή. Διότι όλο αυτό ήταν επίσης ένα σόου που δεν σήμαινε απολύτως τίποτα. Ο «ναζιστής» δεν κινδύνευε να παρεξηγηθεί επειδή έφερε τη σβάστικα και να προπηλακιστεί και, κάπως ανάλογα, ο «Σοβιετικός» δεν υπήρχε περίπτωση να νομίσει κανείς πως ήταν «βαμμένος» κομμουνιστής. Η σημειολογία της στρατιωτικής στολής βέβαια, με τα δερμάτινα και τις γυαλισμένες μπότες, τα πηλήκια και τα γυαλιστερά κουμπιά, παραπέμπει ευθέως σε μια σεξουαλικότητα που πολλοί μάλλον θα όριζαν ως «αποκλίνουσα», στην πραγματικότητα όμως τίποτε απ’ όλα αυτά δεν σήμαινε απολύτως τίποτα. Ο αγκυλωτός και το σφυροδρέπανο, εν προκειμένω, δεν ήταν πια σύμβολα ούτε ούτε σημεία, ήταν σα να μην είχαν καμία ιστορική προέκταση, επρόκειτο για πόζα, παιχνίδι, επίδειξη, ναρκισισσισμό που αγγίζει τα όρια είτε της ψυχοπαθολογίας είτε της ανοησίας, από αυτές που όλοι έχουμε κάνει σε κάποιο πάρτι.

Φυσικά δεν είναι καθόλου το ίδιο δύο άγνωστοι ιδιώτες με απομιμήσεις ιστορικών (και σημαδεμένων από την Ιστορία) στρατιωτικών στολών σε ένα νυχτερινό κλαμπ με έναν υπουργό κυβέρνησης της ριζοσπαστικής αριστεράς, πανεπιστημιακό, ο οποίος διαχειρίστηκε τις τύχες της χώρας σε μια κρισιμότατη περίοδο έξι περίπου μηνών – με τα γνωστά, καταστροφικά αποτελέσματα που βιώνουμε όλοι μας σήμερα.

Στον χυλό και στον πολτό του μεταμοντέρνου όλα επιτρέπονται – κατά το αγγλοσαξονικό anything goes. Θέλω να πω, είναι τόσο μεταμοντέρνος ο κ. Βαρουφάκης που τίποτα πάνω του δεν έχει νόημα. Κυρίως όταν φέρει στο πέτο του ένα πολύ σύγχρονο, ντιζαϊνάτο σφυδροδρέπανο. Αποκτά βεβαίως πολύ μεγάλο βάρος η παρουσία του όταν τον επιλέγουν για υπουργό, διότι με τις πράξεις του επιβαρύνει την καθημερινότητα και το μέλλον μας. Αλλά ας του αναγνωρίσουμε ότι δεν χωράει πουθενά: ούτε στον παρωχημένο Λαφαζάνη ούτε στην έξαλλη Κωνσταντοπούλου ούτε –πια– στον διχασμένο, αμήχανο Τσίπρα. Ετσι είναι όμως: κάτι που δεν χωράει πουθενά, παρά μόνον στον εαυτό του, γίνεται σκέτη αισθητική δίχως περιεχόμενο και δίχως νόημα.
από kathimerini.gr