Κυριακή 9 Ιουνίου 2019

Η «ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ» : Το κόσμημα των ελληνικών θαλασσών...

ΜΕΧΡΙ την εμφάνιση των πετρελαιοκίνητων καϊκιών, κάτι που διαδόθηκε ευρύτερα στα ελληνικά πελάγη μόλις από τα μέσα του περασμένου αιώνα, όλα τα εμπορικά, αλιευτικά, σπογγαλιευτικά και επιβατικά πλοιάρια που αρμένιζαν το Αιγαίο, το Ιόνιο, τη θάλασσα της Κρήτης, κινούνταν με τον άνεμο.
Η «ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ» είναι το κόσμημα των ελληνικών θαλασσών, το παράδειγμα προς μίμηση όσων αγαπούν το παραδοσιακό σκάφος. Εχει μήκος 15 μέτρα, είναι τύπου πέραμα και «κτίστηκε» το 1945 στο καρνάγιο του Γιώργου Μυτιληναίου, στη Σκιάθο. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο ιδιοκτήτης του, ο Νίκος Ρηγινός, έχει αφοσιωθεί σ' αυτό το πανέμορφο σκαρί και το φροντίζει με ξεχωριστή αγάπη τα τελευταία 30 χρόνια. Ο Αίολος αποφάσιζε πότε θα φούσκωναν τα πανιά των τρεχαντηριών, των καραβόσκαρων, των περαμάτων. Ο Πουνέντε, ο Γαρμπής, ο Λεβάντες, ο Γρέγος, η Τραμουντάνα, η Οστρια, ο Σορόκος όριζαν πώς και πότε θα έφτανε το τσερνίκι, ο βαρκαλάς, η γάιτα.
Ενας τύπος σκάφους που αξίζει να μνημονεύσουμε επειδή είναι και πιο άγνωστος στους πολλούς, είναι το Πέραμα: πρόκειται για μία ιδιότυπη κατηγορία της ναυτικής παραδοσιακής τέχνης. Τα περάματα ήταν άλλοτε πολύ φαρδιά και άλλοτε πολύ στενά σαν σκαριά. Η στενότερη κατασκευή είχε να κάνει με τη μεγαλύτερη ταχύτητα κατά την πλεύση και η φαρδύτερη εξυπηρετούσε την αποθήκευση εμπορευμάτων - προϊόντων. Τα πρώτα περάματα ναυπηγήθηκαν στη Σύρο, που θεωρείται και παραμένει η κατεξοχήν εξειδικευμένη στην κατασκευή αυτών των πλεούμενων, όπως επισημαίνεται και στην ελληνική παραδοσιακή ναυπηγική του δρος Κώστα Α. Δαμιανίδη (έργο πολυετούς έρευνας του συγγραφέα που βασίστηκε σε πολύτιμες μαρτυρίες καραβομαραγκών και σε ιστορικές πηγές).

Σκαριά που αντέχουν στο χρόνο : Το πέραμα «Παναγία Τήνου»

Το πέραμα «Παναγία Τήνου» κατασκευάστηκε το 1953 στα ναυπηγεία Μαυρίκου της Σύρου. Μέχρι το 1964 το χρησιμοποιούσαν ως εμπορικό, κατόπιν έκανε διαδρομές στο Αγκίστρι επί είκοσι χρόνια, όπως και τουριστικά ταξίδια, ωσότου το απέκτησε πριν από μία πενταετία ο Κωνσταντίνος Νίκας

Ένα, ίδιο, τσερνικοπέραμα είχε -εν ζωή- ο Χρήστος Λαμπράκης...

...άλλη μιά απόδειξη τού μεγάλου γούστου πού έχουν οι άνθρωποι τών καλών τεχνών

Η "δικιά μας" ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ (τού Ναυτικού Μουσείου Αιγαίου) εν πλώ...


...καί στόν παλιό μώλο πρίν "εξορισθεί" στό ...εξώτερον
τού παλαιού λιμένος...

Σκαριά που αντέχουν στο χρόνο

Εχουν «γράψει» πολλά ναυτικά μίλια στη θάλασσα, ταξίδεψαν με μπουνάτσα και μποφόρ στα κύματα και αποτελούν ένα πολύτιμο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της ναυτοσύνης.
Το τσερνικοπέραμα «Σελήνη» είναι ένα από τα παλαιότερα σκαριά που εμφανίζονται στα Ναυτικά Σαλόνια, καθώς κατασκευάστηκε το 1937 από τον Γιώργο Ψαρρό, έναν τεχνίτη που έχει γράψει τη δική του ιστορία στη ναυπήγηση




Λεπτομέρεια στόν οίακα (διάκι)

Δύσκολη η ζωή τών ψαράδων καί τό κουράγιο τους πολύ...

...ο αξέχαστος φίλος καί συνομήλικος Αρτέμης Βαρβαρίγος+, 
   ψαράς απ' τό νιοχώρι, 
   σέ ώρα προετοιμασίας τού παραγαδιού...

Μύκονος : Φωτογραφία τραβηγμένη από τό Γιαλό μέ φόντο τόν υποτιθέμενο "καινούργιο μώλο" πού τότε δέν υπήρχε ούτε ως ...παλιός!...

...μεταξύ Α' καί Β' παγκοσμίου πολέμου...
...δεξιά τό ατμόπλοιο "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
φουνταρισμένο, λόγω καλοσύνης, 
μπροστά από τού Κονταρίνη

Μύκονος : Ψαράδικο τρεχαντήρι πλησιάζει στό μωλαράκι τού Άϊ-Νικόλα (1950-'51)


Περιηγητές από τό πρώτο τουριστικό ρεύμα (πρίν τό Β' παγκόσμιο πόλεμο) στόν παλιό μώλο...

...μαζί μέ τόν προπαπού κάποιου συμπατριώτη μας καί δυό μικρά, τότε, μυκονιατόπουλα...
Δεξιά, στό βάθος, τό κτήριο Μαύρου. Διακρίνονται αμυδρά
(βάθος αριστερά) τό μωλαράκι, οι καμάρες τής Καζάρμας καί τά διπλανά σπίτια στό Γιαλό...



Γιά τούς φίλους τού Μάνου Χατζιδάκι...

Ο άγνωστος Χατζιδάκις στο Δεύτερο
O Μάνος Χατζιδάκις 
μέ τή Μελίνα Μερκούρη


Το βράδυ που ο Βαμβακάρης γλίτωσε τον Μάνο Χατζιδάκι από καβγά. Η απόρριψη του νεαρού συνθέτη ως επίδοξου ηθοποιού. Το μυστικό των ιστορικών «Ορνίθων» και πότε ομολογήθηκε. Ο τρομερός λήσταρχος Μπαρμπούλας στην «Οδό Ονείρων». Ο έρωτας του Μάνου για τη Μελίνα και το τανγκό με τη Μαρί Μπελ στο Παρίσι.
Είκοσι πέντε χρόνια μετά το θάνατο του κορυφαίου συνθέτη, ο Φώτης Απέργης αφιερώνει όλες τις εκπομπές του της ερχόμενης εβδομάδας στο Δεύτερο Πρόγραμμα στον «Μεγάλο Ερωτικό» του ελληνικού τραγουδιού:
«Μια γνήσια χίπικη στιγμή» του Χατζιδάκι στη Νέα Υόρκη. Οι ηχογραφήσεις του με την Νταντωνάκη. Τα θαυμαστικά του σχόλια για τους Ρόλινγκ Στόουνς. Οι συνθέσεις του με στίχους του Παζολίνι. Το κοστούμι σε στυλ Μάο και ο Καραμανλής. Η αναπάντεχη αλληλογραφία με τον Άκη Πάνου και οι απολαυστικοί αυτοσχεδιασμοί του με τον Ζαμπέτα στο Τρίτο. Η μάχη του με τον λαϊκισμό και τη λογοκρισία. Ο Άστορ Πιατσόλα και το δίδαγμα σχετικά με τις γυναίκες. Οι ευφάνταστες διασκευές των τραγουδιών του από τους μεγάλους της τζαζ έως τους σύγχρονους Αμερικανούς ράπερ. Η μουσική του για τον Κουστό και τη χαμένη Ατλαντίδα.

Χατζιδάκις - Νταντωνάκη στην ηχογράφηση τού «Μεγάλου Ερωτικού»
Σπάνια ηχητικά ντοκουμέντα και άγνωστες ιστορίες γεμάτες από συγκίνηση και χιούμορ, που καθρεφτίζουν παράλληλα μισό αιώνα πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων, μισό αιώνα ελληνικής περιπέτειας, στην «Κατάλληλη ώρα» του Φώτη Απέργη, από τη Δευτέρα 10 έως και την Πέμπτη 13 Ιουνίου 2019, στις 19:00 στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.
Επιμέλεια-παρουσίαση εκπομπής: Φώτης Απέργης.
Συντονιστείτε στο Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 & 102,9!
Info:
Από Δευτέρα 10 Ιουνίου 2019 έως και την Πέμπτη 13 Ιουνίου 2019, στις 19:00
Εκπομπή: «Η κατάλληλη ώρα»
Ο άγνωστος Χατζιδάκις στο Δεύτερο Live Streaming: webradio.ert.gr/deftero