ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΕΜΒΡΙΟ ΕΚΛΟΓΕΣ...

Ο ανασχηματισμός ξεκίνησε. Από τον Χάρη Θεοχάρη. Και ξεκίνησε μάλλον άσχημα.

Φελνίκος
Ο Γενικός Γραμματέας Εσόδων απομακρύνθηκε επειδή την καρατόμησή του δεν έπρεπε να την χρεωθεί ο νέος υπουργός Οικονομικών. Κυρίως όμως απομακρύνθηκε όχι γιατί δεν έκανε καλά τη δουλειά του, αλλά γιατί η δουλειά του είχε, όπως λένε, επιπτώσεις στο εκλογικό αποτέλεσμα των κομμάτων της συγκυβέρνησης. Έπρεπε να εξευμενιστούν παράγοντες του γκουβέρνου που αίφνης διαπίστωσαν ότι είχαν χάσει το προνόμιο να ρυθμίζουν αυτοί τα των εφοριών και των εφόρων με βάση το κομματικό ή άλλο συμφέρον. Η δουλειά που έκανε ο Θεοχάρης ήταν συγκεκριμένη. Έπρεπε να εφαρμόζει τους νόμους που ψήφιζαν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ. Οι εγκύκλιοι μπορεί να εξειδικεύουν το νόμο, όμως δεν τον αντικαθιστούν.
Ο Θεοχάρης σίγουρα έκανε λάθη και ενδεχομένως το μεγαλύτερο να ήταν ότι πίστεψε πως αρκεί η στήριξη της τρόικας και το πενταετές συμβόλαιο που είχε υπογράψει για να έχει μια όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αυτονομία από τις στρατηγικές των κομμάτων της συγκυβέρνησης όσον αφορά την πολιτική διαχείριση της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής. Αν η σχετική αυτονόμηση του Θεοχάρη συν την επικοινωνιακά προκλητική, σε ορισμένες περιπτώσεις, δημόσια συμπεριφορά του ήταν το δικό του λάθος, το λάθος της συγκυβέρνησης είναι ότι με την απομάκρυνση Θεοχάρη ουσιαστικά απονευρώνεται ένας θεσμός -αυτός του ανεξάρτητου και με πενταετή θητεία ειδικού γραμματέα για τα φορολογικά έσοδα- που κατά κοινή ομολογία είναι απαραίτητος για να ξεφύγει το κράτος από την άσκηση στενά κομματικών πολιτικών.
Μετά από δύο ή ορθότερα τέσσερα χρόνια προσπάθειας να υπάρξουν μαζί με την δημοσιονομική προσαρμογή και μεταρρυθμίσεις στη διοίκηση που θα εμπεδώνουν την αντίληψη ό,τι όντως μαζί με τον περιορισμό του Δημοσίου και των δαπανών του γίνεται και θεσμική επανεκκίνηση του κράτους, φαίνεται πως επανερχόμαστε στα στερεότυπα του παρελθόντος. Η εξουσία αρνείται να μεταρρυθμιστεί όταν βλέπει πως...


... οι αλλαγές πλήττουν ευθέως τα συμφέροντα των κομμάτων που την διαχειρίζονται. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο, ξεκινώντας το άρθρο, είπα ότι ο ανασχηματισμός ξεκίνησε άσχημα.
Ο ανασχηματισμός θα πρέπει εκτός από τις αλλαγές στα πρόσωπα να επικυρώνει θεσμικές κατακτήσεις και να υπηρετεί την ανάγκη καλύτερης εξυπηρέτησης των νέων προτεραιοτήτων της κυβέρνησης. Αυτό είναι και το μεγάλο πρόβλημα που πρέπει να λύσει ο πρωθυπουργός σε συνεννόηση βεβαίως με τον μικρότερο εταίρο της συγκυβέρνησης τον επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ Βενιζέλο. Θα έχουμε ανασχηματισμό που θα εξυπηρετεί πρωτίστως τις κομματικές ανάγκες και ισορροπίες στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ ή οι αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα θα είναι τέτοιες που θα εξυπηρετήσουν με πιο αποτελεσματικό τρόπο τα συμφέροντα της χώρας;
Αν κρίνουμε από αυτά που αναφέρει το κυβερνητικό ρεπορτάζ μάλλον ο ανασχηματισμός δεν θα μας αιφνιδιάσει ευχάριστα. Ίσως και να μην μπορεί να το κάνει αφού το πολιτικό ακόμη και το τεχνοκρατικό προσωπικό που θα μπορούσε σήμερα, σε συνθήκες κρίσης, να διαχειριστεί με επάρκεια και πιο αποτελεσματικό τρόπο τις δημόσιες υποθέσεις είναι μάλλον περιορισμένο. Το σίγουρο πάντως είναι ότι αν με τις αλλαγές που σχεδιάζονται στο κυβερνητικό σχήμα δεν δοθεί η εντύπωση ότι το μήνυμα των ευρωεκλογών όντως ελήφθη, σε μερικούς μήνες ίσως να έχουμε νέο ανασχηματισμό ή ακόμη και προσφυγή στις κάλπες.
Φυσικά το μήνυμα της 25ης Μαΐου, εκτός από αλλαγές στα πρόσωπα, σε σημαντικό βαθμό εμπεριέχει και την αλλαγή πολιτικής τόσο στη διαχείριση των οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων όσο και στις σχέσεις με την τρόικα. Υπάρχει η δυνατότητα τέτοιων αλλαγών όταν η τρόικα -με τις δηλώσεις Σόϊμπλε, την έκθεση Τόμσεν, ακόμη και με την αντίδραση της Κομισιόν στην απομάκρυνση Θεοχάρη- έδειξε ότι δεν εννοεί να χαλαρώσει τον έλεγχο που ασκεί στην κυβέρνηση και τη χώρα;
Αρμόδιος να απαντήσει σ' αυτό είναι ο πρωθυπουργός, όστις εκ του Συντάγματος έχει αφενός την προνομία να σχηματίζει την κυβέρνηση και αφετέρου την ευθύνη να χαράσσει την στρατηγική της κυβερνήσεως, αλλά και γνωρίζει από πρώτο χέρι τις δυνατότητες που έχει η κυβέρνησή του να ασκήσει πολιτικές που ενδεχομένως δεν θα έχουν την έγκριση της τρόικας ή ακόμη και να συγκρούονται μαζί της.
Δεν νομίζω ότι η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα, ούτε και τη διάθεση, να έλθει σε ρήξη με την τρόικα. Ακόμη κι αν το επιχειρούσε κερδισμένος, τελικά, θα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ ως αυθεντικός εκφραστής της στρατηγικής της ρήξης, και όχι αυτή. Από την άλλη είναι σίγουρο ότι δεν μπορεί και να συνεχίσει ωσάν να μην συνέβη τίποτε. Ενδεχομένως, ο Σαμαράς να επιδιώξει μια στρατηγική ελεγχόμενης έντασης, τουλάχιστον μέχρι τον Νοέμβριο οπότε πιθανώς θα γνωρίζει και τι θα γίνει με τη βιωσιμότητα του χρέους.
Φυσικά δεν είναι σίγουρο πως αυτή θα αποδειχθεί τελεσφόρα. Το επιχείρησε τον Σεπτέμβριο του 2011 ο Βενιζέλος και όχι μόνον έσπασε τα μούτρα του, αλλά και το πληρώσαμε με μέτρα περίπου πέντε δισ. μεταξύ των οποίων και το χαράτσι της ΔΕΗ. Εάν πάντως το επιχειρήσει, επειδή θεωρεί ότι αλλάζει και το κλίμα στην Ευρώπη, μάλλον η πρώτη μάχη, στο Γιούρογκρουπ, θα είναι δυσάρεστη για τον νέο υπουργό Οικονομικών. Και μάλλον θα πρέπει, εκεί προς το Νοέμβριο, να ετοιμάζουμε και τα εκλογικά μας βιβλιάρια. Είθε το Άγιο Πνεύμα να δώσει τη φώτισή του στον πρωθυπουργό και στα νέα μέλη του υπουργικού συμβουλίου. Είθε...