Εκλογές τέλος, και στο… βάθος ανασχηματισμός

Tvxs Ρεπορτάζ 07:36 | 10 Μάιος. 2016

Τελευταία ανανέωση 12:27 | 10 Μάιος. 2016

Το «προοίμιο συμφωνίας» στο χθεσινό Eurogroup βάζει τέλος στα σενάρια για νέο θερινό θρίλερ με τους δανειστές και, μαζί, διαγράφει οριστικά και τις όποιες επιδιώξεις ή εισηγήσεις για άμεση προσφυγή στις κάλπες.
Οι πρόωρες εκλογές άλλωστε, παρ’ ότι «έπαιξαν» ως διαπραγματευτικό χαρτί, ουδέποτε εντάχθηκαν σοβαρά στον στρατηγικό σχεδιασμό του Μαξίμου που εξακολουθεί να έχει ως βασική στόχευση την – κατά το δυνατόν τουλάχιστον – εξάντληση της τετραετίας.
Ως εκ τούτου, η διαγραφόμενη ολοκλήρωση της αξιολόγησης στο τακτικό Eurogroup της 24ης Μαΐου ακυρώνει το βασικό – και μάλλον βιαστικό ― αίτημα του Κυριάκου Μητσοτάκη για «εκλογές εδώ και τώρα» και εξαναγκάζει την αντιπολίτευση σε επαναπροσδιορισμό στρατηγικής.
Προκειμένου, δε, να κάνει όσο πιο δύσκολο γίνεται αυτό τον επαναπροσδιορισμό το Μαξίμου θα επιχειρήσει να «μηδενίσει» το κοντέρ και να κερδίσει καθαρό πολιτικό χρόνο προκειμένου να ξεδιπλώσει το δίπολο της δικής της ανασυγκρότησης και του λεγόμενου «παράλληλου προγράμματος» ― ήτοι, το εθνικό σχέδιό της για την ανάπτυξη και τα αντίμετρα «κοινωνικής δικαιοσύνης» κόντρα στο Μνημόνιο.

...γιά τίς αλλαγές και τίς αποχωρήσεις...

 συνέχεια
Δομικές ή διορθωτικές αλλαγές;
Στο πλαίσιο αυτό, κυρίαρχη θέση στην ατζέντα Τσίπρα έχει ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης – ένας ανασχηματισμός που, ουσιαστικά, έχει προαναγγελθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό από τον περασμένο Σεπτέμβριο κιόλας και επιβεβαιώθηκε από την κυβερνητική εκπρόσωπο πριν από το Πάσχα.
Ο σχεδιασμός αυτού του ανασχηματισμού έχει, μέχρι στιγμής και μετά τις τελευταίες εξελίξεις, μία βεβαιότητα και δύο ανοιχτά ερωτήματα: Η βεβαιότητα πλέον είναι πως δεν θα περιλαμβάνει θεαματικά ανοίγματα σε άλλους πολιτικούς χώρους πέραν του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ και δεν θα συνοδεύεται από διεύρυνση ή αλλαγή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Η συμπαγής στάση των 153 της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας στην ψηφοφορία της περασμένης Κυριακής και το μέτωπο συντεταγμένης πόλωσης από την πλευρά της αντιπολίτευσης περιορίζει, για προφανείς λόγους, τα περιθώρια – αλλά και τις προθέσεις – ηχηρών πολιτικών «πειραμάτων». Οι συζητήσεις με μεμονωμένα πρόσωπα από άλλους χώρους παραμένουν ανοιχτές, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται αλλαγή ή μετατόπιση του κεντρικού πυλώνα της συγκυβέρνησης.
  Ο χρόνος του ανασχηματισμού
Τα ανοιχτά ερωτήματα εντοπίζονται στον ακριβή χρόνο του ανασχηματισμού και στο εάν αυτός θα είναι δομικός ή απλώς διορθωτικός.
Ως προς τον χρόνο τα σενάρια είναι δύο: Το πρώτο θέλει την πρωτοβουλία Τσίπρα να εκδηλώνεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, στο τέλος Μαΐου ή στις αρχές Ιουνίου, προκειμένου να δοθεί ισχυρό και γενικό σήμα επανεκκίνησης της κυβέρνησης.
Το δεύτερο δείχνει ως πιθανότερο χρόνο του ανασχηματισμού τον Σεπτέμβριο, με το σκεπτικό ότι μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης επέρχεται ούτως ή άλλως ένα δίμηνο πολιτικής, θερινής νηνεμίας και πως, με δεδομένο ότι η δεύτερη αξιολόγηση έχει προγραμματιστεί για το φθινόπωρο θα ήταν πολιτικά χρήσιμη η ανάθεση της νέας διαπραγμάτευσης σε ένα «φρέσκο» κυβερνητικό σχήμα.
Το υπουργείο Ανάπτυξης
Σε ό,τι αφορά τη μορφή του ανασχηματισμού, η προσπάθεια που θα γίνει τουλάχιστον θα είναι να έχει δομικά χαρακτηριστικά. Δεδηλωμένος στόχος του Μαξίμου, μετά την πολύμηνη διαπραγμάτευση και την ψήφιση των σκληρών μέτρων, είναι να μετατοπιστεί η αιχμή της κυβερνητικής πολιτικής στην ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, θεωρείται δεδομένη η αναβάθμιση του υπουργείου Ανάπτυξης αλλά και η αλλαγή της ηγεσίας του. Ο Γιώργος Σταθάκης, άλλωστε, είναι από τα πρόσωπα που έχουν δεχθεί ισχυρή δόση – και ενδοκυβερνητικής – κριτικής για την καθυστέρηση κατάθεσης του αναπτυξιακού νόμου και όχι μόνον.
Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες των τελευταίων ημερών ένα από τα σενάρια που εξετάζεται είναι να τον διαδεχθεί ο νυν υπουργός Επικρατείας και στενότερος συνεργάτης του πρωθυπουργού Νίκος Παππάς – μία κίνηση, που θα είχε τη δική της συμβολική σημασία σε ό,τι αφορά την αναβάθμιση του τομέα της Ανάπτυξης. Πρόκειται, ωστόσο, για ένα σενάριο που προϋποθέτει να έχει ολοκληρωθεί έως τότε ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες που αποτελεί αρμοδιότητα του Νίκου Παππά – όπερ, πρόκειται για μία εκδοχή που συνδέεται άμεσα και με τον χρόνο κατά τον οποίο θα γίνει τελικά ο ανασχηματισμός.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος
Κομβικό ρόλο στην έκταση και την εμβέλεια του ανασχηματισμού θα έχουν και οι τελικές αποφάσεις για την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει κατά καιρούς αφήσει να εννοηθεί ότι θα συζητούσε την αποχώρησή του από τη διακεκαυμένη ζώνη μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Το ίδιο όμως ίσχυε και πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, όταν αρχικά αρνείτο τη θέση του υπουργού Οικονομικών την οποία και τελικά ανέλαβε. Και οι τελικές αποφάσεις – τόσο οι δικές του, όσο και του Αλέξη Τσίπρα – θα εξαρτηθούν τόσο από τις εσωκομματικές ισορροπίες, όσο και από το κλίμα στην Ευρώπη.
Σε περίπτωση, πάντως, που αποχωρήσει, ως επικρατέστεροι διάδοχοί του εμφανίζονται ο νυν αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης και η πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη.
Μικρές πιθανότητες να παραμείνει στη σημερινή θέση του φέρεται να έχει ο έτερος υπουργός που πρωταγωνίστησε στη μαραθώνια διαπραγμάτευση της πρώτης αξιολόγησης, ο Γιώργος Κατρούγκαλος. Το επόμενο μεγάλο στοίχημα στη δεύτερη αξιολόγηση με τους δανειστές θα είναι εκείνο των αλλαγών στα εργασιακά. Και με το ΔΝΤ να αξιώνει ομαδικές απολύσεις και σαρωτικές αλλαγές στη συνδικαλιστική νομοθεσία, μοιάζει πολύ δύσκολο να μπορεί να σηκώσει το βάρος μιας νέας, δύσκολης διαπραγμάτευσης κομίζοντας τη φθορά του σκληρού ασφαλιστικού. Το πιθανότερο, ωστόσο, είναι πως θα μετακινηθεί σε άλλον κυβερνητικό ρόλο.
Οι αλλαγές και οι αποχωρήσεις
Αλλαγές προοιωνίζονται και στο λεγόμενο, πρώτο τη τάξει, υπουργείο, το Εσωτερικών. Η κυβερνητική εκπρόσωπος 'Ολγα Γεροβασίλη δεν κρύβει την επιθυμία της να το αναλάβει μαζί με το «πακέτο» της αλλαγής του εκλογικού νόμου, η μάχη ωστόσο προβλέπεται σκληρή, καθώς ο νυν υπουργός Παναγιώτης Κουρουμπλής δεν δείχνει προθέσεις να… παραδοθεί εύκολα.
Στην περίπτωση, πάντως, που υπάρξει αλλαγή στο επικοινωνιακό επιτελείο, οι πληροφορίες φέρουν ως πιθανό νέο κυβερνητικό εκπρόσωπο είτε τον νυν αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Νίκο Ξυδάκη, είτε τον νυν κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάμελλο.
Το όνομα της 'Ολγας Γεροβασίλη ακούγεται και για το υπουργείο Υγείας απ’ όπου μάλλον θα αποχωρήσει το δίδυμο Ξανθού – Πολάκη για λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με την αποτελεσματικότητα, όσο και με τη θυελλώδη παρουσία του αναπληρωτή υπουργού.
Σε εκείνους που θα αποχωρήσουν, είναι πιθανό να βρίσκεται και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, στον οποίο κυβερνητικά στελέχη χρεώνουν τόσο φοροεισπρακτική αναποτελεσματικότητα, όσο και επικοινωνιακά ολισθήματα.
Ο Μπαλτάς και ο Φίλης
Αντιθέτως, αμετακίνητος εμφανίζεται ο Πάνος Καμμένος στο υπουργείο 'Αμυνας, ενώ ανοιχτό είναι το σχήμα στα υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας. Ο Αριστείδης Μπαλτάς έχει επίσης χρεωθεί με εντάσεις – τόσο σε θέματα επικοινωνίας όσο και ουσίας ― ενώ τριβές έχει προκαλέσει και ο Νίκος Φίλης. Ο κομματικός πατριωτισμός του, ωστόσο, προσμετράται κι εάν τελικά φύγει από το υπουργείο Παιδείας, θα μετακινηθεί πιθανότατα σε άλλο κυβερνητικό πόστο.
Πιθανή θεωρείται η μετακίνηση και του Πάνου Σκουρλέτη σε άλλο υπουργείο, ενώ ο Γιάννης Μουζάλας παρά το… σήριαλ Καμμένου θα συνεχίσει να ηγείται – και πιθανότατα αναβαθμισμένος – της μεταναστευτικής πολιτικής.
Στις πιθανές αποχωρήσεις συμπεριλαμβάνονται επίσης εκείνες του Νίκου Τόσκα από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και του Θοδωρή Δρίτσα από το υπουργείο Ναυτιλίας, ενώ στην περιορισμένη και στοχευμένη διεύρυνση της κυβέρνησης παίζουν τα ονόματα του Φώτη Κουβέλη και της πρώην υπουργού του ΠΑΣΟΚ Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου.